شورای همکاری خلیج فارس رو به اضمحلال است

"حبیب حکیمی" کارشناس تحولات خاورمیانه در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار بین الملل خبرگزاری تسنیم در ارتباط با اختلاف قطر وعربستان گفت: هنگامی که تاریخ شورای همکاری خلیج فارس را مورد بررسی قرار می دهیم، ملاحظه می کنیم اعضای این شورا در مقاطع مختلف با یکدیگر اختلاف داشته اند.  در مورد تحولاتی که طی دو سال اخیر در کشورهای عربی رخ داد، اعضای شورای همکاری خلیج فارس دیدگاه های متفاوتی نسبت به آنها داشتند. قطر از جریان های اسلامی معتدل حمایت می کرد. یعنی گروه های سیاسی که می خواهند وارد قدرت شوند و از طریق انتخابات  و مبارزات مسالمت آمیز سیاسی به این هرم صعود کنند، حمایت می کند. نمونه این سیاست را می توان درمصر مشاهد کرد. قطر از اخوان المسلمین حمایت کرد و  بر عکس، عربستان و امارات از جریان مخالف اخوان المسلمین  یعنی کودتای نظامی حمایت کردند. البته قبل از آن، ریاض اقداماتی را علیه انقلاب مردم مصر انجام داد. سلفی ها را مورد حمایت قرار داد و همین سیاست را درباره لیبی و سوریه به کار برد.

افزایش اختلافات

این کارشناس تحولات خاورمیانه افزود: این اختلافات برخاسته از سیاست های استراتژیک قطر و عربستان در منطقه است و نشان می دهد که شورای همکاری خلیج فارس دیگر توانایی موضع گیری واحدی درخصوص تحولات خاورمیانه را ندارد و هرکشوری سیاست ها ودیدگاه های خود را دنبال می کند و به نظر می رسد این اختلافات در آینده دربین کشورهای خلیج فارس بیشتر خواهد شد.

تاثیرگذاری فشارهای ریاض بردوحه

وی در پاسخ به این سئوال که " عربستان اخوان المسلمین، داعش و جبهه النصره را در فهرست گروه های تروریستی خود قرار داد. از سوی دیگر قطر از اخوان المسلمین حمایت می کند، سرانجام این کار به کجا منتهی می شود؟ آنهم درحالی است که برخی تحلیلگران معتقدند فشارهای اقتصادی که ریاض، منامه و ابوظبی بر دوحه وارد می کنند، سرانجام  قطر را مجبور به تسلیم شدن دربرابر این فشارها خواهد کرد؟" گفت: این فشارها تاثیر خود را دوحه  به جای خواهد گذاشت ولی با توجه به موضع متفاوتی کشورهای عربی دارند، برخی از این کشورها در کنار قطر باقی خواهند ماند زیرا تنها قطر نیست که از جنبش های معتدل اسلامی حمایت می کند و برخی از کشورهای دیگر نیز وجود دارند که در این زمینه با دوحه همسو هستند. با این وجود، وضعیت خاورمیانه به گونه ای است که فشارهای عربستان سعودی به عنوان بزرگترین قدرت اقتصادی منطقه و در کنار آن کشورهایی نظیر بحرین و امارات می تواند تاثیر خود را برقطر داشته باشد.

مقاومت دربرابر عربستان

این تحلیلگر افغانی تصریح کرد: قطر به عنوان یک کشور کوچک در خلیج فارس در مسائل بزرگ بین المللی وارده شده است. شرکت این شیخ نشین در جنگ لیبی در کنار آمریکا و متحدانش برای سرنگونی رژیم معمر قذافی از جمله این مسائل است. قطر پس از این جنگ در موقعیتی قرار گرفت که گویی وارد مسائل بزرگ منطقه ای شده و از آن وضعیت انزوایی که داشت، در حال خروج است. به هرحال بنده بر این باروم که دوحه اهرم هایی برای بازی کردن در مقابل عربستان دارد، البته قدرت اقتصادی و نظامی قابل قیاسی با ریاض ندارد تا بتواند در برابر فشارهای روزافزون عربستان و متحدانش مقاومت کند. با وجود این، بنده معتقد نیستم که قطر در کوتاه مدت تسلیم این فشارها شود، زیرا جنبش های اسلامی از لیبی گرفته تا عربستان و یمن اهرم هایی هستند که در اختیار قطر قرار دارند تا این شیخ نشین بتواند دربرابر ریاض بایستد و مقاومت بکند.

وجود بسترهای همگرایی با ایران

این کارشناس مسائل خاورمیانه درباره احتمال ایجاد ائتلاف و دسته بندی های جدید در خلیج فارس و حرکت قطر به سمت همگرایی بیشتر با ایران و محور مقاومت گفت: بنده معتقدم بسترهای همگرایی و ائتلاف بین ایران، قطر و برخی کشورهای عربی وجود دارد ولی برای دوحه بسیار دشوار است که موضعی همچون تهران در خصوص دمشق داشته باشد زیرا ایران همواره از نظام بشار اسد حمایت کرده ولی قطر منافع خود را در پشتیبانی از دولت دمشق نمی‌بیند. به هرحال،  جنگ داخلی در سوریه به گونه ای رقم خورده که ایستادن دوحه در کنار نظام بشار اسد، دشوار است چرا که موضع دوحه تا امروز بر ضد تداوم حیات دولت سوریه بوده است. اما در رابطه با موضوع همکاری قطر با ایران در سایر زمینه ها دوحه این توانایی را دارد. مثلا قطر می تواند در ارتباط با تحولات مصر با تهران همسو باشد.

تشکیل سازمان جدید

حکیمی در پایان در ارتباط با سرنوشت شورای همکاری خلیج فارس گفت: این شورای در آینده دچار چند دستگی خواهد شد که نشانه های آن از هم اکنون به چشم می آید، ما باید به این نکته توجه داشته باشیم که عربستان سعودی بزرگ ترین عضو شورای همکاری خلیج فارس است، با موضعی که در برابر قطر و جنبش اخوان المسلمین مصر اتخاذ کرد، فکرمی کنم، چشم انداز آینده این شورای خوب نیست و این احتمال وجود دارد که کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در آینده  درصدد تشکیل یک سازمان دیگری باشند و پیرامون سیاست ها و ارزش های دیگری با یکدیگر به توافق برسند تا بتوانند موضع واحدی اتخاذ کنند زیرا علل و سیاست هایی که سبب تشکیل شورای همکاری خلیج فارس شد در حال ازبین رفتن است.

انتهای پیام/