هنرمندی که ناب بودن هنرش را به مادیات نفروخت

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، خانه هنرمندان ایران عصر روز جمعه 29 فروردین میزبان آثاری از «حمید غبرآنژاد» هنرمند خوشنویس و متعهد ایران بود که آثار بسیاری را در زمینه هنر اسلامی و ایرانی به رشته تحریر درآورد.

توجه به هنر اصیل اسلامی و ایرانی همواره یکی از دغدغه‌های مهم و ثابت بوده است. در میان یکی از هنرمندانی که در طول سالهای فعالیت، خود را درگیر مسائل حاشیه‌ای نکرد و فقط به مبحث عرفانی و رسیدن به کمال در هنر توجه داشت، حمید غبرانژاد بود.

در این نمایشگاه یک روزِ که تعدادی از آثار این هنرمند به روی دیوار رفته بود، شمار زیادی از علاقه‌مندان برای بازدید آثار به خانه هنرمندان آمده بودند. استقبال از این آثار به حدی بود که تمام فضای گالری ممیز مملو از جمعیت بود.

وقتی نگاه مخاطبان به آثار این هنرمند می‌افتاد به خوبی می‌شد دید که برای لحظاتی این آثار، مخاطب را غرق در خود می‌کند و دل کندن از‌ آن را به آسانی میسر نمی‌نماید.

اشعار عارفانه در کنار آیاتی از قرآن که به زیبا‌ترین شکل نوشته شده بود، ‌نشان از عمق بالای معرفت غبرآنژاد داشت. هنرمندی که در زمان حیاتش هیچ‌گاه خود را درگیر هیجانات مادی هنر نکرد و به آرامی و در عین آرامش هنرش را وقف کرد.

«حافظ اسرار الهی کس نمی‌داند خموش»، «کار خود گر به کرم بازگذاری حافظ / ‌ای بسا عیش که با بخت خداداده کنی»، «نام نکو گر بماند از آدمی / به کزو ماند سرای زرنگار» این‌ها تنها چند نمونه از اشعاری است که این هنرمند با قلم زیبای خود به آن‌ها جان داده و حالا می‌توان آن‌ها را دید از دیدنش لذت برد.

طرح‌های اسلیمی وایرانی آثار استاد فقید هنر ایران چنان زیباست که حتی شماری از بازدیدکنندگان غیر ایرانی که برای بازدید از آن به خانه هنرمندان آمده‌ بودند را نیز با خود همراه می‌کند.

استاد مهرداد سنندجی که سابقه دوستی 45 ساله را با مرحوم غبرانژاد داشته در مورد این هنرمند فقید می‌گوید: ما سابقه دوستی 45 ساله‌ای را با هم داشتیم و به‌‌‌ همان اندازه هم حرف برای گفتن وجود دارد. ما علاوه بر دوستی، نقاط مشترک بسیاری را باهم داشت.

او ادامه می‌دهد: او روحیه بسیار آرامی داشت و همیشه با آرامش، متانت و صبر زندگی می‌کرد و این خلق و خوی را می‌توان در آثار اونیز دید. حتی زمانی که مشکلات به او فشار می‌آورد بازهم متانت و آرامش خود را حفظ می‌کرد و در آثارش می‌توان مضامینی از صبر و تأنی و مفاهیم عارفانه را دید.

این هنرمند با بیان اینکه مرحوم غبرانژاد فعالیتش را با انجمن خوشنویسان آغاز کرد، ‌اظهار کرد: پس از آن هنرش را با شیوه میرزا غلامرضای اصفهانی دنبال کرد و در ادامه از محضر استاد احصایی استفاده کرد. البته در این میان مرتضی عبدالرسولی که سالهای بسیاری خوشنویس قرآن نویس بود، تاثیر زیادی را در آثار استاد غبرا‌نژاد داشتند.

سنندجی اضافه کرد: کتیبه مسجد سلطان قابوس عمان و کار بر روی چند حسینیه در ایران از جمله دیگر فعالیت‌های او بوده است. فعالیت پایانی او نیز کتابت قرآن به خط نستعلیق بود و تمام تلاشش را کرد تا بهترین کار خود را انجام دهد و آنرا به یادگار بگذراد.

او با بیان اینکه غبرانژاد معتقد بود برای نوشتن قرآن علاوه بر داشتن طهارت جسمی باید طهارت روحی نیز داشت، ‌گفت: تمام تلاشش را کرد تا این کار را به بهترین نحو انجام دهد. با تمام این احوال تا زمانی که در قید حیات بود توجه زیادی به او نشد و حتی گاهی مورد بی‌مهری‌هایی نیز قرار گرفت. البته خود مرحوم غبرانژاد در طول حیاتشان همواره گوشه نشینی را ترجیح می‌دادند.

این هنرمند اضافه کرد: مرحوم غبرانژاد هیچ‌گاه به دنبال جنجال و غوغا نبود و به خاطر اینکه کارش به حالت تجاری درنیاید و از نظر مادی درگیر آن نشود، کار بر روی معماری داخلی را دنبال می‌کرد و توانایی بسیاری را این زمینه داشتند. او همواره تاکید می‌کرد فقط باید خود کار مطرح باشد و اگر قرار بر ماندن اثری باشد خود آن اثر بماند.

طراحی لوگوی سریال امام علی (ع) نیز یکی دیگر از فعالیتهای ماندگار مرحوم غبرانژاد بوده است که سنندجی در این باره می‌گوید: ایشان توسط یکی از دوستان مشترک آقای شریفی نیا برای این کار معرفی شدند و به واسطه این روح آرام استاد غبرا‌نژاد آقای شریفی نیا مجذوب شخصیت او شدند. مرحوم غبرانژاد هم تمام تلاشش را کرد تا بهترین کارش را ارائه دهد و با عشق بسیاری که به امام اول شیعیان داشت این لوگوی زیبا را طراحی کرد.

او ادامه داد: این هنرمند فقید طراحی نام امام علی (ع) برای سریال را با عشق انجام داد و دلیل ماندگاری آن هم همین عشق و علاقه و ارادت او به امیرالمومنین است. به یاد دارم وقتی سوره بقره را می‌نوشتیم شور و علاقه زیادی داشت که به آیه الکرسی برسد و به واسطه رسیدن به آن تمام تلاشش را می‌کرد تا بهترین اثرش را ارائه دهد.

این هنرمند در پاسخ به این سوال که چرا در سالهای اخیر توجه به هنر اصیل خطاطی ایرانی کم‌رنگ‌تر شده گفت: با توجه به تبلیغاتی که در مورد هنر غربی صورت پذیرفته متاسفانه هنر اصیل ایرانی مورد بی‌مهری قرار گرفته است. البته شاید برخی کسانی که در این میان وظایفی را دارند و صاحب نظرند با بی‌تفاوتی و به سادگی از کنار این مطلب می‌گذرند.

سنندجی افزود: تنوع در هنر خوب است ولی باید ریشه را حفظ کرد. گاهی خطی توسط کسی ابداع می‌شود و خیلی زود هم فراگیر می‌شود، ولی خط اصیل ما ایرانی از سالهای سال به این شکل مانده است و باید حفظ شود.

او با اشاره به اینکه توجه به بخش‌های تجاری گاهی صدماتی را نیز به هنر اصیل ایرانی وارد کرده، خاطر نشان کرد: حفظ کردن ریشه‌های سنتی دشوار است و نیاز به حمایت جدی دارد. گاهی هنرمندی یک کار سنتی را به جایی ارائه می‌دهد و نیاز به حمایت دارد و اگر از او حمایت نشود این هنرمند به مرور از هنر اصیل فاصله می‌گیرد و دغدغه مسائل بازاری را پیدا می‌کند.

یکی از مهم‌ترین بخش‌های این نمایشگاه یک روزه رونمایی از ترکیب بند محتشم کاشانی بود که در رثای امام حسین (ع) و با خط زیبای مرحوم غبرانژاد نوشته شده بود.

حمید غبرانژاد بیستم بهمن 1338 در تهران دیده به جهان گشود. او همزمان با گذراندن دوره‌های تحصیلی، درس خوشنویسی را نزد استاد محمد احصایی آغاز کرد و دوره‌هایی را نیز با استاد مرتضی عبدالرسولی گذراند.

در یادگارهای او که بیشترینش در تابلوهای سیاه‌مشق به عنوان عرصه هنرمندانه‌ترین بخش خوشنویسی ایرانی به‌جا مانده، نشانه‌های درک بی‌همتا از حرکت هر حرف در فضا، همراه با صلابت و نجابت، سلامت و شاعرانگی و زیبایی، به نمایش درآمده است.

انحنا‌ها و چرخش‌ها و قوس‌ها و کشیدگی‌ها، همگی اجزای رازهای متقاعدکننده‌ای از هنر کم‌نظیر غبرانژاد است. این استاد خوشنویسی در طول حیات هنری با پای‌بندی به شیوه قدما و درس اساتید مستقیم خود، اعتقاد براصالت خوشنویسی داشت و همواره از نزدیک شدن به شیوه نوآورد پرهیز می‌کرد.

آثار حمید غبرانژاد علاوه بر نمایشگاه‌های داخلی و خارجی در برخی کشور‌ها عرصه نمایش دائمی یافته است از جمله در شکل کتیبه‌نگاری در مسجد سلطان قابوس در عمان یا در قاب تابلوی خوشنویسی معروف به «آبی ختن» در سالن موسسه ایران‌شناسی دانشگاه پکن.

غبرانژاد همچنین برای سریال‌های تلویزیونی امام علی (ع)، مستند منطق‌الطیر و روزنامه جامعه و انتشارات کارنامه (نشرکارنامه) لوگو طراحی کرده و رباعی‌های خیام را در کتابی نفیس خوشنویسی کرده و با تذهیب و چاپ فاخر با همکاری کمیسیون ملی یونسکوانتشارداده است.

ازآثاربه چاپ نرسیده اومی‌توان به ترکیب بند محتشم کاشانی دررثای امام حسین (ع) است اشاره کرد. غبرانژاد چندین دوره نیز در هیات داوران جشنواره طراحی بسم‌الله حضور داشته است.

غبرانژاد به موازات خوشنویسی، به هنر معماری داخلی نیز می‌پرداخت و آثار فاخری در این زمینه عرضه کرده که از جمله؛ ساخت محراب و بنای مسجد و حسینیه چهارده معصوم شوش همراه با کتیبه نویسی آن و معماری داخلی چند مجتمع مسکونی وشعب برخی از بانک‌ها که در سال‌های مختلف از سوی مجله «معمار» به عنوان پروژه بر‌تر برگزیده شده و نیز معماری رستوران حافظیه در ژنو سوئیس.

اثر گران‌قدر غبرانژاد، کتابت قرآن کریم به شیوه نستعلیق است که آخرین صفحاتش در آخرین روزهای عمر گرانبار او نوشته شد. دفتر عمر هنرمند در بعدازظهر یازدهم فروردین سال 1392 بسته شد و درقطعه هنرمندان بهشت زهرا آرام گرفت.

انتهای پیام /