وعده ای که محقق نشد

احمد قویدل معاون اجرایی کانون هموفیلی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت تسنیم درباره خودکفایی کشور برای تولید فاکتور از منابع پلاسمای ایرانی اظهار داشت: بیش از دو سال از جشن خودکفایی پلاسما برای تولید فاکتور 9 می‌گذرد. جشنی که در دوره وزرات وزیر اسبق بهداشت برپا شد. اما متاسفانه شیرینی این جشن در کام بیماران نیازمند فاکتور 9 تلخ شد. اگرچه ممکن است و این را مطمئن نیستم، که کل آمار تولید فاکتور 9 از پلاسمای ایرانی که در پایان سال جمع زده می‌شود نشانه تامین نیاز کشور باشد، اما اساساً تداوم دسترسی بیماران با مشکل کمبود فاکتور 9 در دو سال گذشته همواره زیر سوال بوده است. تقویم تعهد شده ای برای به وجود نیامدن کمبود و عدم دسترسی تدوین نشده بود.

قویدل ادامه داد: شاید یکی از دلایل عدم تامین دائمی دارو در دسترس بیماران، انحصاری بودن منبع تولید آن بوده که با قرارداد جدید عملاً رفع شده است اما ضرورت دارد مسئولان وزارت بهداشت با بررسی مجدد فرآیند دسترسی و توجه به این نکته که حتی یکروز تاخیر در دسترسی عارضه‌های جبران ناپذیر برای بیماران دارد نقایص را به گونه ای بر طرف کند که بیماران بتوانند با شنیدن این جمله از مسئولان" که ما برای تولید فاکتور 9 از پلاسمای ایرانی خودکفا هستیم "‌ لبخند بزنند و در این موفقیت ملی را با تمام وجود حس کنند.

وی بیان کرد: مسئولان وزارت بهداشت به این نکته هم توجه کنند که آن وزارتخانه وعده داده است در سال 1393 با بهبود روش درمانی بیماران هموفیلی امکان بهره مندی کودکان تا 15 سال را از روش درمانی قبل از خونریزی بهره مند گرداند. متاسفانه این وعده در پایان ماه سوم سال محقق نشده است. آیا می‌توانند داروی مورد نیاز بیماران از جمله فاکتور 8 و 9 را برای اجرای این طرح مفید تامین کنند؟ این سوالی است که زمان پاسخ به آن رسیده است.

قویدل ادامه داد: یک شرکت سوئیس به نام CSL Behring طرف قرارداد شرکت پژوهش و پالایش ایران جهت تولید دارو از پلاسمای ایرانی قرار گرفته است. نخستین شرکتی که از حدود 10 سال پیش ایران این اقدام را آغاز کرد، یک شرکت آلمانی به نام (بیو تست) بود.

وی به مراسمی که پنجشنبه 29 خرداد در هتل هما با حضور رئیس سازمان انتقال خون و نمایندگان شرکت خارجی و شرکت ایرانی نماینده آن برگزار شد، اشاره کرد و گفت: به تولید رسیدن IVIG که از داروهای مهم مشتق از پلاسما است، از پالاسمای ایرانی توسط این شرکت سوئیسی رسماً اطلاع رسانی شد. نام تجاری این دارو privigen است. بی تردید تولید دیگر داروهای مشتق از پلاسما مانند فاکتور 8 و 9 به زودی میسر می‌شود.

معاون اجرایی کانون ضمن تاکید بر اهمیت این اقدام بی شک از یکسو انعکاسی از تحرک مثبت سیاست خارجی کشورمان در جهان و از دستاوردهای رفع تحریم‌های غیر انسانی غرب علیه ایران و از سوی دیگر انعکاسی برای تلاش‌های مثبت سازمان انتقال خون ایران جهت اجرایی کردن استانداردهای جمع آوری خون دانست. چرا که اساساً این شرکت نیز از شرکت‌های بسیار معتبر در حوزه داروهای مشتق از پلاسما است که مقررات سخت گیرانه ای در رابطه با فرآیند جمع آوری خون در کشورهایی دارد که پلاسمای آن کشورها را وارد فرآیند تولید خود می‌کند.

قویدل همچنین، یکی دیگر از جنبه‌های مثبت این قرار داد را خارج شدن روند تولید دارو از پلاسمای ایرانی را از انحصار یک شرکت دانست که می‌تواند در دسترسی بهتر بیماران به دارو اثرگذار شود. بی تردید خلاءهای دسترسی به فاکتور 8 و 9 حاصل از منابع  پلاسمایی می‌تواند با مدیریت سازمان غذا و دارو توسط این دو تولید کننده سوئیس و آلمانی پوشانده شود.

وی در پاسخ به سوال خبرنگار تسنیم مبنی بر اینکه آیا پلاسماهایی که از مراکز جمع آوری پلاسما نیز جمع آوری می‌شود به این شرکت جهت تولید دارو تحویل می‌شود، گفت: قرارداد جدید با شرکت پژوهش و پالایش خون که یک شرکت دولتی است منعقد شده است. این قرارداد شامل پلاسماهایی است که از خون‌هایی تهیه می‌شود که توسط پایگاه‌های مختلف سازمان انتقال خون در سراسر کشور تولید می‌شود. مراکز جمع آوری پلاسما در ایران متعلق به بخش خصوصی است و اساساً پلاسماهایی که جمع آوری می‌کند برای تولید دارو به شرکت بیوتست در آلمان می‌فرستند. دارو‌های ساخت بیو تست با نام تجاری (هماکتین) از پلاسمای ایرانی تهیه و بر اساس قرارداد به ایران باز می‌گردد. البته ممکن است بخش خصوصی بتواند با عقد قرارداد مراکز جمع آوری پلاسما خاص این تولید را نیز تاسیس کند.

عضو مجمع عمومی کانون هموفیلی ایران در ادامه گفت: برای تامین داروهای مورد نیاز بیماران هموفیلی در هر کشوری سه راه وجود دارد، دارو را در کشور تولید کنند یا دارو را از کشورهای دیگر وارد کنند و راه سوم استفاده از منابع پلاسمایی کشور برای تولید دارو در کشور دیگر است. بعد از شکست تولید فرآورده ای انعقادی پلاسمایی در کشور در سال  1376 مسئولان بهداشت و درمان کشور و همچنین، سازمان انتقال خون ایران استفاده از راه سوم را برای جلوگیری از هدر رفتن منابع پلاسمایی را انتخاب کردند که علاوه بر تامین بخش از داروهای مورد نیاز بیماران هموفیلی از پلاسمای ایرانی به نسبت امکان تولید 30 درصد صرفه جویی ارزی برای کشور در تامین حدود یک پنجم الی یک ششم داروهای مورد نیاز را فراهم آورد.

وی تصریح کرد: بنابراین به موازات این تصمیم و در راستای توسعه صنعت پلاسما وزارت بهداشت با راه اندازی مراکز جمع آوری پلاسما موافقت کرد. این مراکز هم توانستند کمک قابل توجه ای به فرآیند تولید دارو از منابع پلاسمایی کنند. اگرچه در آغاز کار این مراکز سازمان انتقال خون ایران با راه اندازی آنها مخالفت می‌کرد، اما خیلی زود با توجه به گسترس صنعت پلاسما در جهان و آشنا شدن با روش جمع آوری صرفاً پلاسما از مردم به جمع حامیان اساسی این مراکز پیوست. 

قویدل در ادامه تاکید کرد: این قرارداد با شرکت جدیدی که پلاسمای ایرانی در حدی از استاندارد بین المللی می‌داند که از همین منبع می‌تواند دارو برای دیگر کشورهای جهان نیز تولید کند. در واقع این امر یک موفقیت بزرگ برای سازمان انتقال خون ایران و یک دلگرمی بزرگ برای جامعه هموفیلی ایران است. این موفقیت‌ها می‌تواند غبار سالهایی که بیماران با تولیدات داخلی مشکل پیدا کردند بزداید. ای کاش مسئولان حقوقی وزارت بهداشت و سازمان انتقال خون ایران با حل کردن باقیمانده پرونده‌های قضایی بیماران هموفیلی و تالاسمی  خارج از مسیر قضایی که در بسیاری از کشورهای جهان تجربه شده است، شرایط اجتماعی این غبار روبی را فراهم می‌کردند. به نظر من جامعه هموفیلی ایران می‌تواند این موفقیت اخیر را به سازمان انتقال خون که در آستانه 40 سالگی است صمیمانه تبریک بگوید. 

انتهای پیام/