سرنوشت اورانیوم غنی شده زیر ۲ درصد موسوم به پسماند ایران چه می‌شود؟

به گزارش خبرگزاری تسنیم، در توافق جدید میان ایران و گروه 1+5 که در تاریخ 19 ژوئیه و قبل از انقضای مهلت توافق 6 ماهه ژنو حاصل شد، ایران متعهد شده است علاوه بر ادامه تعهداتی که در توافق 6 ماهه داشته است، تا 24 نوامبر 2014 نسبت به رقیق سازی پسماند اورانیوم غنی شده خود که "اورانیوم با غنای بسیار پایین" تلقی شده، اقدام کند و بدین طریق، مواد مذکور را به اورانیوم طبیعی تبدیل کند.

بر این اساس، برآورد منابع غربی طی هفته گذشته این بوده که مجموع پسماند مذکور، حدود 3 تن باشد. اما دکتر علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی در حاشیه راهپیمایی روز جهانی قدس در تهران و در جمع خبرنگاران، مجموع مقادیر مواد مذکور را بین 800 کیلوگرم تا بیش از یک تن اعلام کرد.

 وی اظهار داشت: "ما مقداری اورانیوم غنی شده داریم که غنای آن بین 8 دهم درصد تا حدود 1.8 دهم درصد است که در این میان نیز عمدتاً غنای این مواد زیر یک درصد است. این میزان اورانیوم چیزی حدود 800 کیلوگرم و یا شاید بیش از یک تن (و به تعبیر برخی رسانه ها از جمله ایرنا، «حدد یک تن و نیم) است". 

به عقیده برخی کارشناسان هسته ای، این پسماندها به عنوان محصول فرعی در فرایند غنی سازی 20 درصد تولید می شوند و مربوط به دورانی هستند که ایران این سطح از غنی سازی را انجام داده است. به طوری که از آبشار اول که خروجی اصلی آن اورانیوم با غنای 20 درصد بوده است، موادی به صورت پسماند با غنای زیر 2 درصد نیز حاصل شده که در صورت قرار گرفتن در همین چرخه، قابلیت تولید اورانیوم با غنای 20 درصد (محصول اصلی) و اورانیوم  7 دهم درصد (به عنوان پسماند) را دارد. در همین خصوص و به گزارش خبرگزاری فارس، "در فرآیند غنی سازی اورانیوم 20 درصد، اورانیومی با غنای 2 درصد ایزوتوپ U235 به عنوان پسماند از سانتریفیوژ خارج می شود. این اورانیوم 2 درصد را که از آبشار نخست خارج می شود، می توان به آبشار دوم تزریق کرده و اورانیومی با غنای حدود 10 درصد دریافت کرد. پسماند این فرآیند دوم، اورانیوم طبیعی یا همان غنای 0.7 درصد است".

تمرکز غرب بر این ذخایر اورانیوم و خنثی سازی آنها در نتیجه توافق جدید 4 ماهه، با این هدف صورت گرفته است که ایران نتواند از آن به منظور تولید اورانیوم با غنای 10 درصد استفاده کند. به همین دلیل، این تعهد از ایران گرفته شده که تمامی این ذخایر را تحت نظارت آژانس و با بکارگیری شیوه رقیق سازی، به اورانیوم طبیعی تبدیل کند تا در صورت قرار گرفتن در چرخه غنی سازی، نهایتاً به تولید اورانیوم با غنای زیر 5 درصد منجر شود. بدین ترتیب، گزینه ها و احتمالات مربوط به غنی سازی بالای 5 درصد در ایران از نظر فنی بسیار محدود می گردد.

البته برخلاف آنچه در توافق جدید در مورد شیوه برخورد فنی با این ذخایر اورانیوم با غنای بسیار کم ایران مقرر شده است، دکتر صالحی، در حاشیه راهپیمایی روز جهانی قدس اظهار داشت که "قرار شد این میزان را بر اساس توافقی که انجام خواهیم داد به نحوی تبدیل به اکسید اورانیوم کنیم". توافق جدید نه بر "اکسید کردن" این بخش از ذخایر اورانیوم ایران که پسماند تلقی می شوند بلکه بر "رقیق سازی و تبدیل آنها به اورانیوم طبیعی" تاکید کرده است.

بر اساس متن توافق های نوامبر 2013 ژنو و ژوئیه 2014 وین، "تعهد به اکسید کردن اورانیوم غنی شده"، تعهدی جداگانه است که در توافق 6 ماهه ژنو برای نیمی از موجودی اورانیوم با غنای 20 درصد و کلیه موجودی اورانیوم زیر 5 درصد مقرر شده است؛ تعهدی که در مورد کلیه مقادیر اورانیوم با غنای زیر 5 درصد که طی 4 ماهه آینده در ایران تولید شوند نیز اعمال خواهد شد. این تعهد، مجزا از تعهد ایران به رقیق سازی پسماند زیر 2 درصد و تبدیل کردن آن به اورانیوم طبیعی است.

انتهای پیام/ع