به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، هانس بلیکس، مدیر کل سابق آژانس بینالمللی انرژی هستهای، ضمن انتقاد از نحوه برخورد آژانس با پرونده ایران خواهان احتیاط و تردید بیشتری درباره اسناد و گزارشهایی شد که ایران را متهم به کار روی تسلیحات هستهای میکنند و هشدار داد که این اتهامات برای فشار دیپلماتیک بر ایران استفاده میشوند.
بلیکس در مصاحبهای با گرت پورتر که در وبسایت لوبلاگ منتشر شد از لحن آژانس در دوران ریاست یوکیا آمانو مبنی بر اینکه ایران هنوز مظنون به فعالیتهای هستهای اعلام نشده است، انتقاد کرد.
بلیکس که از سال 1981 تا 1997 مدیر کل آژانس بود، زمانی که از سال 2000 تا 2003 بهعنوان رئیس کمیسیون نظارت، راستیآزمایی و بازرسی سازمان ملل در تسلیحات کشتار جمعی عراق فعالیت میکرد با مقامات آمریکایی اختلافات بسیاری داشت. وی میگوید به اطلاعاتی که برای متهم کردن ایران و عراق مورد استفاده قرار میگیرند با دیده تردید مینگرد: "اغلب گفتهام که به همان اندازه اطلاعات درست، اطلاعات تحریف شده دارید".
بلیکس با اشاره به اتهامات علیه ایران درباره تحقیقات تسلیحات هستهای که در گزارشهای آژانس منتشر شدهاند میگوید: "برخی اوقات نگران میشوم این اتهاماتی که از جانب سازمانهای اطلاعاتی خارجی مطرح میشوند میتوانند از جانب دولتها برای مظنون جلوه دادن ایران مورد استفاده قرار گیرند".
بهگفته بلیکس چنین اتهاماتی "میتوانند بهعنوان تکنیکی برای نگهداشتن دولت [ایران] زیر سایه اتهام مورد استفاده قرار گیرد." وی میگوید که آژانس "باید محتاط بوده و اجازه ندهد به درون چنین تاکتیکی کشیده شود".
بلیکس هشدار داد که به خطر انداختن استقلال آژانس با سوق دادن آن بهسمت پذیرش اطلاعات تأیید نشده در حقیقت بهنفع آنهایی که اطلاعات را فراهم میکنند نیست.
وی میگوید کشورهای عضو آژانس که برای آن اطلاعات فراهم میکنند "منافع بلندمدتشان در این است که خدمات بینالمللی بهصورت مستقل ارائه شوند... آنها میتوانند در شورای امنیت منافع خودشان را دنبال کنند اما پرونده [آژانس] باید حتیالمقدور بیطرفانه و عینی باشد".
دولت جرج بوش در سال 2005 اسناد زیادی را به آژانس ارائه کردند که ادعا داشتند مرتبط با تحقیقات ایران در حوزه تسلیحات هستهای و برنامه توسعه از سال 2001 تا 2003 است. اسرائیل نیز اسناد و اطلاعاتی ارائه کرد که ایران را متهم به فعالیت در حوزه تسلیحات هستهای در سالهای 2008 و 2009 میکردند.
محمد البرادعی، جانشین بلیکس در آژانس، در خاطرات خود در سال 2001 مینویسد که درباره صحت این اسناد دچار تردید بود. وی در برابر فشارهای آمریکا و متحدین اروپایی آن در سال 2009 برای انتشار "پیوستی" در گزارش آژانس و بر اساس اسناد مذکور، مقاومت کرد.
اما آمانو پذیرفت که این کار را انجام دهد و پیوست "ابعاد نظامی احتمالی" برنامه هستهای ایران در نوامبر 2011 منتشر شد. در مذاکرات هستهای کنونی، گروه 1+5 اعلام کرده که ایران باید درباره اسناد و گزارشهای اطلاعاتی توصیف شده در این پیوست، توضیح دهد.
درستی بخش اعظمی از این اسناد اطلاعاتی ــ مشهور به "اسناد لپتاپی" ــ که برای اولین بار در سالهای 2004 و 2005 گزارش شدند طی چندین سال تبدیل به سؤالاتی بدون پاسخ شده بودند. اما کارستن وویگت، مقام ارشد سابق اطلاعاتی آلمان، در سال 2013 تأیید کرد که گروه مجاهدین خلق [منافین] در سال 2004 این اسناد را به سازمانهای اطلاعاتی آلمان ارائه کردهاند. سیمور هرش، کانی بروک و نیز تاریخ عملیاتهای پنهانی موساد نشان میدهند که مجاهدین خلق تحت حمایت موساد قرار دارد و زمانی که اسرائیل نمیخواهد اطلاعاتی به این رژیم منتسب شود از طریق مجاهدین آن را منتشر میکند.
دو نفر دیگر از مقامات ارشد سابق آژانس نیز در انتقاد از این سازمان بهدلیل انتشار بدون بررسی و بیقید و شرط این اسناد در پیوست گزارش نوامبر 20011 به بلیکس پیوستهاند. رابرت کلی، رئیس تیم عراق در دوران بلیکس و البرادعی، و طارق رئوف، رئیس سابق اداره هماهنگی سیاستهای راستیآزمایی و امنیتی آژانس، نوشتهاند که این پیوست شامل "اغراق، ابهام و انتخاب هدفمند کلمات" در ارائه اطلاعاتی بوده که از جانب اعضای نامشخص آژانس و درباره سیلندرهای ادعایی در تأسیسات نظامی پارچین، ارائه گشتهاند.
بلیکس میگوید که نسبت به لحن مورد استفاده آژانس در گزارشهای ایران "انتقاد" دارد. آژانس میگوید: "در جایگاهی نیست که اطمینان معتبری درباره عدم وجود فعالیتها و مواد هستهای غیراعلام شده، ارائه دهد".
بلیکس میگوید این ادعا که اگر ایران و یا هر دولت دیگری همکاری بیشتری ارائه کند آژانس میتواند چنین اطمینانی بدهد "کاملاً نادرست" است. وی میگوید: "همیشه گفتهام که همیشه ممکن است چیزهایی کوچک در مناطق جغرافیایی بزرگ وجود داشته باشند که پنهان مانده باشند و شما هیچگاه نمیتوانید بهصورت کامل تضمین دهید که هیچگونه فعالیتهای اعلام نشدهای وجود ندارند".
بلیکس میگوید: "ما نگفتیم که در عراق چیزی وجود ندارد... ما گفتیم که در 500 سایت 700 بازرسی انجام دادیم و هیچ چیز مشاهده نکردیم".
بلیکس تأکید میکند که اهمیت بازرسیهای حداکثری یا تصویب پروتکل الحاقی توسط ایران را زیر سؤال نمیبرد. وی میگوید: "فکر میکنم هرچقدر بازرسیهای بیشتری انجام گیرد، عدم اطمینان کمتری باقی میماند".
انتهای پیام/*