تعهدات ایران تا ۹۰ روز پس از تصویب قطعنامه الزام‌آور می‌شود
خبرگزاری تسنیم: استاد دانشکده حقوق دانشگاه تهران گفت: اگر ۹۰ روز بعد از تصویب قطعنامه شورای امنیت، ایران درباره متن برجام ساکت باشد و یا این متن در مجلس شورای اسلامی یا شورای امنیت ملی قبول شود، قطعنامه شورای امنیت و برجام الزام‌آور می‌شود.
به گزارش خبرنگار حوزه احزاب خبرگزاری تسنیم، سیدفضل‌الله موسوی استاد دانشکده حقوق دانشگاه تهران و نماینده دور هفتم مجلس شورای اسلامی در میزگرد از مذاکره تا قطعنامه (بررسی حقوقی نتیجه مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5) که عصر امروز در روزنامه همشهری برگزار شد، اظهار داشت: در خصوص ماهیت برجام دلایلی گفته می‌شود که مثلا این متن هنوز امضا نشده یا کلمات داوطلبانه به کار برده شده است یا ظواهر نشان می‌دهد که این متن حالت یک معاهده را ندارد ولی باید در این خصوص پاسخ داد؛ با توجه به نگاه داخلی و تفاسیری که شورای نگهبان کرده است، هر سندی که برای کشور ایران تعهداتی را "بار" کند به نوعی یک معاهده محسوب می‌شود؛ البته ممکن است عناوین مختلفی به برجام داده شود و نام آن موافقتنامه گذاشته شود اما آنچه دارای اهمیت است، ایجاد تعهدات برای کشور ماست که این نیاز به تصویب مجلس دارد.
رئیس سابق دانشکده حقوق دانشگاه تهران با بیان اینکه به مجلس اختیار داده شده که متن برجام را بررسی و تصویب کند، گفت: در دل برجام مواردی نهفته است که تعهدات و تکالیفی را بر دوش ما بار می‌کند. در برجام گفته شده که برداشتن تحریم‌ها مهم است ولی در مقابل آن ایران باید اقدامات مهمی را در خصوص فردو، آب سنگین اراک و نطنز انجام دهد؛ بنابراین در دل برجام تعهدات نهفته است و به همین دلیل باید در مراجع قانونی یعنی مجلس و شورای امنیت ملی تصویب شود.
موسوی افزود: با توجه به تعهدات بسیار سنگین در متن برجام باید مراجع قانونی مانند مجلس در مورد آن نظر دهند.
وی اظهار داشت: سند برجام مسیری را طی کرده و خواسته‌هایی را مطرح کرده که شکل معاهده ندارد اما روند کار به گونه‌ای است که وقتی قطعنامه جدید تصویب می‌شود و به تبع آن قطعنامه، تعهداتی را بار می‌کند، شکل معاهده می‌گیرد. اگر به عبارتی که در برجام آمده دقت کنید، متوجه می‌شوید که روز توافق 90 روز بعد از تصویب قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل است. یعنی اینکه متن برجام و تعهدات مندرج در آن بعد از 90 روز بعد از صدور قطعنامه شورای امنیت از تاثیر برخوردار خواهند بود.
نماینده دوره هفتم مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: در حال حاضر متن برجام حالت اجرایی و تعهدآور ندارد ولی از روز توافق یعنی 90 روز پس از تصویب قطعنامه شورای امنیت به کشورها گفته می‌شود که تمهیدات لازم را برای اجرای برجام انجام دهند. کنگره آمریکا و ایران در این مدت فرصت بررسی متن برجام را دارند. برجام قبل از پایان 90 روز معاهده محسوب نمی‌شود و الزام‌آور نیست اما اگر تا پایان این مهلت 90 روزه ایران درباره این متن ساکت باشد یا در مجلس شورای اسلامی یا شورای امنیت ملی مورد قبول قرار گیرد، قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل و متن برجام تعهدآور و الزام‌آور می‌شود. ضمن اینکه قبل از تاریخ 90 روز ممکن است ایران و آمریکا تصمیمات دیگری بگیرند.
موسوی با اشاره به اینکه مجلس و شورای امنیت ملی حق دارند متن برجام را بررسی کنند، گفت: حق مجلس است که براساس اصل 77 در خصوص متن برجام اظهار نظر کند و این نهاد می‌تواند قبل از پایان مهلت 90 روزه آن را بررسی کند.
وی با تاکید بر اینکه نباید در زمینه بررسی متن برجام توسط نهادهای کشور دو و سه‌دستگی به وجود آید، یادآور شد: از اختیارات مجلس است که قبل از 90 روز بگوید متن برجام را رد می‌کند.
استاد دانشکده حقوق دانشگاه تهران تاکید کرد: اگر کنگره آمریکا یا مجلس شورای اسلامی برجام را رد کند، قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد کان‌لم‌یکن می‌شود و برجام و قطعنامه اثر خود را از دست می‌دهد و 6 قطعنامه قبلی سازمان ملل پابرجا می‌ماند.
موسوی درباره کشورهای تهیه کننده پیش‌نویس قطعنامه شورای امنیت گفت: براساس متن برجام پیش‌نویس قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل را باید 1+5 تهیه می‌کرد ولی در عمل آمریکا پیش‌نویس را تهیه کرد که این یک ایراد به متن برجام است. آیا ایران حق نداشت که در خصوص تهیه پیش‌نویس قطعنامه شورای امنیت دخالت کند؟
وی افزود: ممکن است بگویند آمریکا با 1+5 و ایران برای تهیه متن پیش‌نویس قطعنامه شورای امنیت مشورت کرده است ولی من بعید می‌دانم؛ ممکن است آمریکا با 1+5 مشورت کرده باشد ولی ایران در تهیه پیش‌نویس دخالتی نداشته است.
موسوی گفت: اگر بعد از صدور قطعنامه شورای امنیت، ایران درباره متن برجام ساکت باشد و اعتراضی نکند، یعنی آن را پذیرفته است و بعد از این 90 روز قطعنامه شورای امنیت و برجام اثر حقوقی پیدا می‌کند و هر دو سند برای ما الزام‌آور می‌شود و ما باید آثار برجام را بپذیریم و اگر در آن تخطی داشته باشیم طرف مقابل می‌تواند تحریم‌ها را بازگرداند.
این استاد دانشگاه درباره سازوکار حل اختلاف بین ایران و 1+5 افزود: سازوکار حل اختلاف به کمیسیونی ارجاع می‌شود که از ایران و 1+5 تشکیل شده است. اما در این میان کسانی که ممکن است از ما شاکی باشند، در این کمیسیون دخالت دارند. بنابراین 1+5 در این کمیسیون اکثریت را دارد و هر چند ممکن است هر کشوری یک رای داشته باشد ولی کشورها با نفوذ کلام و استدلال می‌توانند خواسته خود را به دیگر اعضا بقبولانند و این یک ایراد محسوب می‌شود.
موسوی ادامه داد: ایراد دوم این سازوکار این است که در متن برجام آمده اگر یکی از کشورها نظرش این باشد که ایران تخلف کرده، باعث طرح موضوع می‌شود. در متن برجام نوشته شده که ایران "بیان یا اعلام می‌دارد" که اگر طرف مقابل این کارها را نکرد، ایران هم به تعهداتش عمل نکند، اینکه می‌گویند ایران بیان می‌دارد، بار حقوقی محکمی ندارد و باید گفته شود که ایران "حق دارد" به تعهداتش عمل نکند.
وی درباره بحران‌سازترین قسمت برجام گفت: نظارت‌های آژانس در بازرسی‌ها دقیق است و ما سیستم نظارتی پیچیده و گسترده‌ای داریم که در برجام به شکل مختلفی است. در پادمان پروتکل الحاقی داریم که به صورت گسترده نظارت می‌کند.
موسوی با بیان اینکه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نظارت‌های گسترده‌ای خواهد داشت، گفت: با توجه به سوابق آژانس این نظارت‌ها زمینه‌ای می‌شود که بگویند آژانس کار شما را تایید نکرده است.
وی با اشاره به محدودیت‌های موجود در تحقیق و توسعه افزود: ما نباید هیچ‌گونه محدودیتی در خصوص تحقیق و توسعه داشته باشیم اما در متن برجام آمده تحقیق و توسعه برای مدت‌های خاصی است که ما را در این زمینه محدود کرده‌اند.
موسوی در پایان گفت: کشورهای 1+5 در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نفوذ دارند و در دعوت کنگره آمریکا از آمانو بسیاری از موارد نهفته است.
انتهای پیام/
