محصولات فناوری کشور باید کیفیتی در حد کالاهای خارجی داشته باشد

به گزارش گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا»؛ برنامه "گفت‌و‌گوی علمی" با موضوع وضعیت شتاب علمی در کشور و با حضور دکتر قاسم عمو عابدینی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، دکتر حمزه علی نور محمدی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد و امید امرالله؛ مدیر گروه پایش اطلاعات و آمار علم و فناوری ستاد راهبری اجرایی نقشه جامع علمی کشور، شب گذشته به روی آنتن رادیو گفت‌وگو رفت.

امید امرالله در این برنامه، ایجاد شور علمی در کشور را یک نوع نیاز در کشور دانست و گفت: تا زمانی که محصولات فناوری‌مان، کیفیتی در مقایسه با کیفیت کالاهای خارجی نداشته باشد، نمی‌توانیم در عرصه علم و فناوری رقابت کنیم و نیازهایمان را برطرف سازیم، به خصوص اینکه دنیا یک دهکده است و در تبادلات اقتصادی مرزهای جغرافیایی معنا و مفهوم ندارد.

قاسم عمو عابدینی با بیان اینکه به زبان مدیریت یک پارچه علمی نیاز داریم، تصریح کرد: رئیس جدید دانشگاه تهران به این مسئله اشاره کرده و گفته است که باید میان پژوهش، آموزش و منابع مالی یکپارچگی ایجاد شود و آن را مدیریت کنیم.

وی افزود: باید مخزنی داشته باشیم و این منابع را نگاه داریم؛ همچنین باید یک رتبه‌بندی داخلی نیز انجام دهیم و بر مبنای این رتبه بندی یک مرجعیت داخلی اعطا کنیم. این کار، مدیریتی را می‌طلبد که همه باید روی آن توافق داشته باشند و نقشه جامع علمی کشور می‌تواند این مدیریت را حاکم کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در خصوص مشکلات این مسیر یادآور شد: در این حوزه هر کسی می‌خواهد صدای خودش را بلند می‌کند در حالی که همه باید در یک جهت سخن بگویند.

وی با اشاره به برنامه ششم توسعه خاطرنشان کرد: در این برنامه هماهنگی‌هایی قرار است صورت بگیرد و ما در حال برنامه‌ریزیها و تقسیم مسئولیتهای اثرات خوب این هماهنگی هستیم؛ هر چند که این هماهنگی در بخش بودجه رخ نداده است.

وی افزود: دولت، بودجه‌ای را برای سال جاری در نظر گرفته که دقیق مشخص نیست ولی آنطور که به نظر می‌آید بودجه مناسبی در اختیار معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و سازمان برنامه قرار خواهد گرفت، در حقیقت این دو نهاد کار همان مخزن را انجام می‌دهند.

عمو عابدینی تصریح کرد: البته باید برای این مخزن مدیریت صورت گیرد، نه اینکه هر کسی یک لوله‌ای به این مخزن وصل کند و سهمی از آن بردارد، بلکه باید با مدیریت، سهم مشخصی به هر کسی داده شود؛ ما مرکز رشد، کانال شکوفه خلاقیت، پارکهای فناوری، مرکز تحقیقاتی پیشرو و معمولی، دانشگاه‌ها، منابع خصوصی و بین‌المللی و داخلی را داریم که باید برای آنها سهمی در نظر گرفته شود که باعث می‌شود خروجی این کار آموزش افراد ماهر در حوزه علم و فناوری و تولید علم باشد.

در ادامه حمزه علی نور‌محمدی از وجود نظامی یکپارچه در این حوزه گفت و اظهار داشت: این نظام یکپارچه به نام "سمات ملی" قرار بود راه اندازی شود ولی هنوز از نتیجه آن خبری نداریم.

وی تصریح کرد: در عرصه سیاست‌گذاریهای کلان حتماً به نظامی یکپارچه نیاز داریم و اگر این نظام وجود نداشته باشد، به اهدافمان نمی‌رسیم؛ این نظام یکپارچه ما را به آنجا می‌رساند که می‌توانیم نظارت بهتری بر منابع‌مان داشته باشیم و این منابع می‌تواند منابع مالی، انسانی و زیرساختی باشد.

عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد یکی از مشکلات در حوزه پژوهش را زیرساختها عنوان کرد و گفت: بعضی از آزمایشگاه‌هایمان بسیار قوی هستند و ممکن است در یک دانشگاه، چند دستگاه داشته باشیم ولی اگر نظام یکپارچه وجود داشته باشد همه دانشگاه‌ها از شرایط مناسب یکسانی بهره می‌برند.

وی سهم ایران را از نوآوری پایین دانست و متذکر شد: اگر به دوره ده ساله نگاهی بیاندازیم، 0.7 در حوزه نوآوری سهم داریم که این عدد بسیار کم است؛ اگر این یکپارچگی صورت بگیرد، بودجه هایمان به آن سمت حرکت می‌کند و همچنین سهم‌مان را بالا می‌برد چرا که شبه پژوهشهایی که در حال حاضر انجام می‌شود به سمت پژوهشهای واقعی حرکت خواهد کرد.

در ادامه، امید امرالله به مبحث تقاضا‌محوری در حوزه پژوهش اشاره کرد و گفت: این مبحث بالانس میان تقاضا و عرضه است و در بحث ارزش‌گذاری کالا نتیجه آن را می‌توان دید؛ اگر قرار باشد با رویکرد  اقتصاد مقاومتی و تولید ثروت به حوزه علم و فناوری نگاه کنیم، طبیعتاً مهم است که این بازار و نیاز را ایجاد کنیم.

وی ادامه داد: نیازهای انسانها رده‌بندی دارد؛ بعضی اوقات، جامعه‌ای نیازهایش در حد خوراک و پوشاک و مسکن است که طبیعتاً اینها یک دسته نیاز هستند و بعد نیازها عالی‌تر می‌شود و به بالاترین نیازهایی که یک انسان دارد، می‌رسد؛ در هر پله‌ای از این نیازها، دستگاه حاکمیتی کشور هم می‌تواند از جامعه نیازسنجی و هم می‌تواند نیازگذاری کند.

مدیر گروه پایش اطلاعات و آمار علم و فناوری ستاد راهبری اجرایی نقشه جامع علمی کشور، ایجاد شور علمی در کشور را نوعی نیازگذاری دانست و خاطرنشان کرد: تا زمانی که محصولات فناوری‌مان، کیفیتی در مقایسه با کیفیت کالاهای خارجی نداشته باشد نمی‌توانیم در عرصه علم و فناوری رقابت کنیم و نیازهایمان را برطرف سازیم، به خصوص اینکه دنیا یک دهکده است و در تبادلات اقتصادی مرزهای جغرافیایی معنا و مفهوم ندارد.

وی اضافه کرد: وقتی مناسبات تبادلات مالی تغییر کرده است، برای اینکه این بازار را برای خودمان ایجاد کنیم، حتماً باید کیفیت کارمان را بالا ببریم.

در ادامه عمو عابدینی با اشاره به انجام شبه پژوهش به جای پژوهش کامل متذکر شد: به استاد می‌گویند یک مقاله در این حوزه ارائه کن و پولی هم به او می‌دهند، ضمن اینکه استاد هم ارتقاء پیدا می‌کند و در حال حاضر فروش پایان نامه‌ها بخشی از این شبه پژوهشها هستند.

وی ادامه داد: استاد ایده‌ای را تحقیق می‌کند بدون اینکه به این موضوع توجه کند که در کشور این موضوع و ایده جزو اولویت‌هایمان است یا خیر.

برنامه "گفت وگوی علمی" از شنبه تا چهارشنبه ساعت 21 از شبکه رادیویی گفت‌و‌گو پخش می‌شود و علاقه‌مندان می‌توانند برای دریافت فایل صوتی به سایت رادیو گفت‌و‌گو مراجعه کنند.

انتهای پیام/