واحدی: دانشگاه باید برای تحقق اقتصادمقاومتی برنامه علمی-راهبردی ارائه کند

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اراک، 16 آذر روز دانشجو به یاد سه دانشجو که هنگام اعتراض به دیدار رسمی ریچارد نیکسون معاون رئیس جمهور وقت ایالات متحده آمریکا و همچنین از سرگیری روابط ایران با بریتانیا در تاریخ 16 آذر 1332 و حدود چهار ماه پس از کودتای 28 مرداد همان سال در دانشگاه تهران کشته شدند گرامی داشته می‌شود.

مقام معظم رهبری در سخنان ارزشمند خود درباره اهمیت این روز فرمودند "هنگامی که به نام دانشجوی شهید می‌رسیم، این یقین در ما پدید می‌آید که پذیرش شهادت و اقدام به جهادی که بدان منتهی شده، از سر خودآگاهی و با اراده روشن بینانه بوده است و این ارزش عمل را مضاعف می‌کند و به این سبب است که دانشجویان شهید که در شمار سرآمدان ایمان و ایثار آگاهانه بوده‌اند، ستارگان همیشه درخشانی هستند که هر جویای حقیقت می تواند راه خویش را با آنان بیابد".

در کنار این  از جمله موضوعات دکترین انقلاب اسلامی، تئوری همگرائی و وحدت حوزه و دانشگاه است به عبارت دیگر، ایجاد ارتباط حقیقی بین علم و دین است. بنابراین لازم است فرایند تحقق "وحدت" به طور دقیق، کارشناسی و ضابطه‌مند شود.

بر این مبنا با توجه به اهمیت جایگاه حوزه و دانشگاه و تاکیدات مکرر مقام معظم رهبری درباره بخش دانشگاهیان و حوزویان دفتر تسنیم در استان مرکزی اقدام به برگزاری میزگرد تخصصی بررسی و تحلیل "دانشگاه، حوزه و تولید علم و اندیشه" و راهبردهای اجرایی کرد.

در این میزگرد تخصصی "حجت‌الاسلام علیرضا سلیمی" دبیر کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی، "حجت‌الاسلام محمود مرادی" معاون پژوهش حوزه های علمیه استان مرکزی، "یاری" از اساتید و کارشناسان خبره دانشگاهی استان مرکزی، "هلیا واحدی" عضو سازمان بسیج اساتید و "راحله بیات" از کارشناسان و اساتید دانشگاهی استان مرکزی برگزار شد.

در این نشست ابعاد مختلف حرکت علم محور و اندیشه‌ساز حوزه و دانشگاه، مراقبت از محیط‌های علمی کشور در راستای تحقق تدابیر مقام معظم رهبری به بحث گذاشته شد.

مشروح صحبت‌های "هلیا واحدی" عضو سازمان بسیج اساتید و از اساتید و کارشناسان دانشگاهی کشور در میزگرد تخصصی "دانشگاه، حوزه و تولید علم و اندیشه" در زیر می‌آید:

تسنیم: به نظر شما اهمیت پیوند حوزه و دانشگاه چیست؟

واحدی: منظور از پیوند و وحدت، وحدت در هدف است، حوزه و دانشگاه باید یک هدف مشترک داشته باشند و آن پیشرفت جامعه اسلامی در جهان امروز در تمامی ابعاد است.

حوزه و دانشگاه عاملان علمی و فرهنگی و به عنوان دو بال تعالی کشور هستند که نبود یکی موجب ناکارآمدی دیگری خواهد شد و این دو در صورتی می‌توانند جامعه را به قله‌های رفیع موفقیت، شکوه و پایداری برسانند که با تلفیق اندیشه‌های دینی و علمی برای تنویر افکار عمومی حرکت کنند.

دانشگاه و حوزه به عنوان دو مرکز مهم آگاهی بخش جامعه و همچنین دو مرکز علم و پژوهش و تربیت، نقش سازنده و مهمی در حرکت تکاملی جامعه و خوداتکائی علمی و فرهنگی ایفاء می کند. وظایف این دو همواره مکمل یکدیگر بوده و خواهد بود.  

در کشور ما برای پیشرفت و تقویت جامعه نیاز به وحدت حوزه و دانشگاه در عرصه‌های مختلف از ضروریات محسوب می‌شود، بنابراین حفظ هوشیاری در برابر توطئه‌های دشمنان داخلی و خارجی که به دنبال تفرقه افکنی و نفاق در بین این دو نهاد مهم هستند، وظیفه همگانی است.

وحدت حوزه و دانشگاه نیاز امروز جامعه و تاکید امام(ره) و مقام معظم رهبری است که در این خصوص فرموده اند "وحدت حوزه و دانشگاه، یعنى وحدت در هدف"، هدف این است که همه به سمت ایجاد یک جامعه‌ اسلامىِ پیشرفته‌ مستقل، جامعه‌ امام، جامعه‌ پیشاهنگ، جامعه‌ الگو، ملت شاهد- ملتى که مردم دنیا با نگاه به او جرأت پیدا کنند، تا فکر تحول را در ذهن خودشان بگذرانند و در عملشان پیاده کنند، حرکت کنند.  

رهبر معظم انقلاب همچنین در اهمیت پیوند بین حوزه و دانشگاه می‌فرمایند این‌ دو باید ناظر به‌ یک‌ هدف‌ باشند و آن‌، تکمیل‌ زندگی‌ مردم‌ است‌ و حوزه کامل‌، دانشگاه‌ کامل‌ و هر کدام‌ به‌ معنای‌ کمال‌ حقیقی‌ خودشان‌ و هماهنگی‌ این‌ دو با هم‌که آن‌وقت‌ ملت‌، ملت‌ مستقل‌ و جامعه‌ ایرانی‌، جامعه‌ الگو دهنده‌ خواهد شد.

اسلامی شدن دانشگاه ها، بِه روز شدن حوزه علمیه و ایجاد جامعه ای اسلامی، پیشرفته، مستقل و الگو و مهم تر از همه مقابله با تهاجم فرهنگی از نتایج بزرگ وحدت، همکاری و رابطه متقابل حوزه و دانشگاه است.

تسنیم: از نظر شما اهمیت فعالیت‌های علمی و ثروت‌سازی از طریق علم را چگونه تبیین می‌شود؟

واحدی: توسعه پایدار هر کشوری بر اساس توانمندی‌های خاص آن کشور تعریف می‌گردد، توسعه منابع انسانی، علمی، اقتصادی، صنعتی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی از ارکان به وجود آورنده توسعه پایدار در هر کشوری است.

نیروی انسانی و منابع مادی هر کشوری در سرعت دستیابی به توسعه نقش کلیدی ایفا می‌کنند ولی کشورهایی وجود دارد که تنها با اتکا به نیروی انسانی کار آمد توانسته‌اند در زمره کشورهای پیشرفته قرار گیرند و کشورهایی وجود دارد که از نظر منابع مادی جزو ثروتمندترین ممالک روی کره زمین هستند، در صورتی‌که عملاً از نظر علمی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی در زمره کشورها ی توسعه نیافته هستند.

بنابراین، توسعه منابع انسانی مهم ترین عامل پیشرفت در رسیدن به توسعه پایدار است و منابع انسانی زمانی توسعه می‌یابد که به سلاح علم و فناوری مجهز باشد و توسعه را به صورت علمی دنبال کند.

در کشورهای توسعه یافته، بستر سازی مناسب برای توسعه مهیا شده است و دانشمندان، سیاست‌گذاران و مدیران در این جوامع باور دارند که اولاً برای رسیدن به هر توسعه ای برنامه ریزی راهبردی و عالمانه نیاز است و ثانیاً بهره‌مندی از دانش و علم، شرط لازم برای توفیق در هر کاری است، بنابراین به مردم خود این شعار را آموخته‌اند که برای کمک به خودتان علم و دانش را در کارهایتان بکار گیرید.

برای کابردی کردن علوم و کسب ثروت از دانش طی این چرخه ضروری است یعنی ترویج علم و کسب دانش که البته موفقیت کشور در ترویج و کسب دانش بشری واقعیتی مبارک است که منجر به توسعه فرهنگی و سیاسی کشور هم شده است، تولید علم و کشف دانش، علم سنجی و رعایت استانداردهای علمی که منظور از آن توجه به رعایت استانداردهای علمی و استفاده از  شاخص‌های علم سنجی مورد قبول جامعه جهانی در جهت ارزیابی تولیدات علمی منتج از پروژه‌های تحقیفاتی بنیادی که در راستای گسترش مرزهای دانش است  و تولید ثروت از دانش که بحث مهمی به شمار می‌رود.

اما در اینجا سوالی مطرح می‌شود که سیاست‌گذاران کشور چه تدبیری بیندیشند تا تولید علمی کشور منجر به تولید فناوری شود و کشور از این  طریق بتواند به دانش فنی، اشتغال، ارزش افزوده، صنعت و در یک کلام به ثروت برسد.

ایجاد بازارهای ملی و جهانی برای فرآورده‌های علمی، قرار دادن دست‌آوردهای پژوهشی در اختیار جامعه  سرمایه‌گذار، برگزاری همایش‌های علمی تخصصی با رویکرد بین المللی با جذب بودجه از خارج دانشگاه بالاخص در واحدهای جامع، بسیار بزرگ و بزرگ، سامان دهی حضور در مسابقات و نمایشگاه‌های علمی و پژوهشی معتبر داخل و خارج، تلاش جهت ثبت بین‌المللی اختراعات و حمایت از کارآفرینان و نوآوران، سودآور کردن و رقابت پذیری چرخه اقتصاد با دریافت تسهیلات کم‌بهره و معافیت‌های 20 ساله مالیاتی، حمایت‌های حقوقی رایگان، هدایت‌های علمی و نظارتی، حمایت‌های مالی از پروژه‌های دانشجویی که پیوند زننده علم و صنعت هستند، آموزش‌های فنی و حرفه ای رایگان را می‌توان در این راستا مد نظر قرار داد.

تسنیم: اهمیت و ضرورت پیگیری مطالبات مقام معظم رهبری از بخش دانشگاهی در دانشگاه‌ها را چگونه تشریح می‌کنید؟

واحدی: مهمترین مطالبات رهبری از بخش دانشگاهی در دانشگاه‌ها، علم برای حال و آینده، جلوگیری از کاهش سرعت پیشرفت علمی، توسعه ارتباط صنعت و دانشگاه، نقش‌آفرینی دانشگاه‌ها در اقتصاد مقاومتی و سرمایه‌گذاری در رشته‌های مورد نیاز کشور محورهای علمی است.

تاکیدات مکرر مقام معظم رهبری در خصوص توسعه علمی کشور و بحث اقتصاد مقاومتی، اهمیت اقدام و عمل به منظور تحقق اقتصاد مقاومتی در همه بخش‌ها از طریق کاربردی و عملیاتی کردن علوم را مشخص می‌کند.

با برگزاری هرچه بیشتر کرسی‌های آزاد اندیشی، تولید علم نافع، حضور دانشجویان در شرکت‌های دانش بنیان و کمک به راه‌اندازی این نوع شرکت‌ها می‌توان به تجاری سازی علم و رشد سرعت علمی کشور دست یافت، بنابراین دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی در پیگیری مطالبات مقام معظم رهبری نقشی مهم و کلیدی دارند و اساتید دانشگاه و معلمان برای تحقق این مهم جایگاه ویژه‌ای در جامعه دارند.

امروز اکثر بحث‌ها در دانشگاه‌ها تئوری است و جا دارد که دانشجویان در راستای علوم انسانی اسلامی و ارتباط صنعت و دانشگاه‌ها فعالیت کنند و ما باید در این زمینه نیز اعتماد به نفس داشته باشیم چرا که هرکجا که این اعتماد به نفس بوده ما پیشرفت کرده ایم. کشورها وقتی قدرتمند می شوند که پیشرفت علمی داشته باشند و کشورهای استعمارگر با استفاده از صلاح علم بر کشورهای ضعیف مسلط می‌شوند و علم و دانش مهمترین سد کشورها در مقابل فشار غرب و آمریکا است.

تسنیم: ضرورت توجه به بخش علمی در دانشگاه‌ها چیست؟

واحدی: بررسی سیاست‌ها و برنامه‌های توسعه کشورهای توسعه یافته گویای این واقعیت است که این کشورها به اهمیت و جایگاه علم و فناوری واقف بوده و این دو را محور توسعه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی خود تلقی کرده‌اند و برای دستیابی به توسعه علمی و مرجعیت علمی اقدام به برنامه ریزی استراتژیک و سرمایه گذاری کلان کرده‌اند. 

دانشگاه به عنوان سازمان تولیدکننده دانش، بار اصلی وظیفه تحقق و دستیابی به این اهداف مهم را بر عهده دارد و  در جهان امروز پیشرفت و توسعه کشورها بر مبنای علم و دانش استوار است.

پژوهش و تولید علم و فناوری از مهمترین عناصر رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، صنعتی و سیاسی کشور به حساب می‌آید که این مهم در دانشگاه‌ها محقق می‌شود و تاکنون کشوری در جهان دیده نشده است که بدون توسعه همه جانبه علمی به توسعه اقتصادی و صنعتی برسد.

بنابراین لازم است پژوهش و فناوری به عنوان یک مسأله حیاتی و نیروی محرکه پیشرفت و توسعه پایدار و رسیدن به رفاه و استقلال واقعی جامعه در اولویت قرار گیرد و این مهم جز در سایه اهمیت به بخش علمی و پژوهشی دانشگاه‌ها میسر و محقق نخواهد شد.

علم و تولید آن سنگ بنای اصلی تمدن امروزی است و به شکلی گسترده در ارتباط با سایر واقعیت‌های جامعه روند حیاتی خود را ادامه می‌دهد و تولید، بسط و گسترش علم تأثیر عمیقی در تمام حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور دارد.

به تعبیر دیگر تولید علم و توسعه علمی به عنوان موتور محرکه توسعه همه جانبه و پایدار کشورها نقش عمده ای را ایفا می‌کند، امروزه تمامی کشورهای توسعه یافته و یا در حال توسعه برای حفظ یا ایجاد بنیان‌های توسعه یافتگی و ارتقاء قدرت رقابت خود با دیگر کشورها، علم و فناوری را به‌عنوان محور اصلی فعالیت‌های خود مورد توجه قرار می‌دهند و بودجه‌های کلانی را به فعالیت‌های تحقیقاتی اختصاص می‌دهند.

بنابراین نقش تحقیقات علمی به منزله ساز و کار مؤثر و تعیین کننده در توسعه ملی را نمی‌توان کم اهمیت تلقی کرد، چرا که پژوهش دانش تولید می‌کند و کاربرد دانش در عمل، سبب توسعه می‌شود. 

در کشور ما نیز در سند چشم‌انداز بیست ساله، ایران کشوری با جایگاه اول علمی و فناوری در منطقه هدفگذاری شده است و برای دستیابی به این موقعیت، لازم است وضعیت تولید علم در ایران با کشورهای منطقه هدف بطور مستمر مورد بررسی و مقایسه قرار گیرد تا نقاط حرکت، مرزهای رقابت و کشورهای رقیب معلوم شوند و سپس ضرورت دارد براساس وضعیت جاری تولید علم در ایران، نوعی برنامه ریزی فعال و اقدامات آینده نگر در راستای جایگاه علمی ایران انجام شود.

انتهای پیام/