چالش آب در همدان؛ مقصر کیست؟

به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، مسئله آب شرب همدان تبدیل به امری بغرنج شده و توانسته در ماه‌های گذشته به مهمترین چالش استان تبدیل شود، موضوعی ادامه‌دار که دلیل آن را می‌توان در مباحثی که مطرح می‌شود جست‌وجو کرد.

در طول مدت پروژه آبرسانی از سد تالوار به همدان که دو سال پیش به اوج خود رسید و با همت و توجه کم دولت سیزدهم، ظرف مدت چندماه پایان یافت، آنچه بیش از همه آزردگی مردم را رقم زد نوع مدیریت مسئولان مربوطه و کلماتی بود که به کار می بردند؛ موضوع تأسف‌باری که تا امروز ادامه داشته و سبب شده برخی افراد معلوم‌الحال که حتی برخی از آنها ساکن فرنگ هستند، از این آب گل‌آلود ماهی‌گیری کرده و در قامت دایه مهربان‌تر از مادر، خود را تبدیل به مرجعی برای رسیدگی به اعتراضات مردم کنند.

در واقع اگر بخواهیم شفاف‌تر درباره این موضوع صحبت کنیم لازم است برخی مباحث مورد توجه قرار گیرد از جمله اینکه:

با اتمام پروژه آبرسانی، مسئولان استان ادعا می‌کنند ما با کمبود آب روبه‌رو نیستیم و یا اینکه آب همدان طعم خاصی نداشته و ذائقه مردم هنوز با آب شرب جدید تطبیق پیدا نکرده است با این وجود طبق خبرهای رسیده همچنان مردم برخی مناطق به ویژه شهروندانی که در آپارتمان زندگی می‌کنند با مشکل قطعی آب در شب‌ها، رنگ، طعم و بوی نامناسب آن رو‌به‌رو هستند، وضعیتی که اعتراض نماینده ولی فقیه در استان را نیز به دنبال داشته و سبب ورود ایشان به مسئله شد.

البته مسئولان وزارت نیرو از جمله آقای وزیر نیز چندین بار به صورت میدانی از طرح آبرسانی و تصفیه خانه شیخیجان بازید کرده و از نزدیک در جریان امور قرار گرفتند؛ با این حال پس چرا مسئله آب همدان حل نشده است؟!

به نظر می‌رسد برای پاسخ به چنین سؤالی لازم است مسئله آب همدان از منظر حکمرانی و مدیریتی مورد بررسی قرار گیرد:

نکته اول به امر اطلاع‌رسانی درست و بهنگام درباره این موضوع باز می‌گردد؛ از همان ابتدای شروع چالش کمبود آب که با پایان دولت دوازدهم و روی کار آمدن دولت سیزدهم به اوج خود رسید، آنچه در امر اطلاع رسانی پیرامون صرفه‌جویی در مصرف آب رخ داد اقدامی معمولی و به تعبیر عامه جامعه، اقدامی از جهت رفع تکلیف بود به همین دلیل روند تبیین و آگاه‌سازی مردم نسبت به بحران به وجود آمده و تطبیق زندگی آنها با شرایط موجود، اندکی زمان‌بر شد.

نکته دوم که بیش از همه سبب تعجب همگان شد، غافلگیری مسئولانی بود که خود متولی امر بوده و از مدت‌ها پیش می‌دانستند وضعیت آب شرب همدان تا چه اندازه بغرنج است و باید مدتها پیش برای آن چاره‌اندیشی می‌کردند که البته نکرده بودند. در این عرصه نیز هنوز برای مردم مشخص نشده که این مدیران چرا مورد بازخواست قرار نگرفته و پاسخگوی عملکرد خود و بعضاً ترک فعل‌ها نبوده‌اند.

نکته سوم عدم ارتباط مستقیم مسئولان مربوطه هنگام بروز چالش با مردم بوده و هست. اگرچه از مدیر ارشد استان گرفته تا فرماندار و دیگر مدیران اجرایی، شبانه‌روز در حال اجرای پروژه آبرسانی بودند اما عدم ارتباط مستقیم و گفتگوی آنها با مردمی که به دلیل قطعی‌های گسترده و طولانی آب دچار تشویش و نگرانی شده بودند، سبب شد در برهه‌ای فضای جامعه اندکی ملتهب شود، غفلتی که متأسفانه تا امروز ادامه دارد.

نکته چهارم که می‌تواند تکمیل‌کننده تذکر قبلی باشد سوء‌ظن و عدم اعتمادی است که به دلیل چالش پیش آمده، مردم نسبت مدیران پیدا کرده‌اند، موضوعی که امام علی (ع) در نامه 53 نهج البلاغه آنرا متذکر شده و به مالک اشتر حاکم سرزمین مصر می‌گوید:‌ «وَ اَمّا بَعْدَ هذا، فَلاتُطَوِّلَنَّ احْتِجابَكَ عَنْ رَعِیَّتِكَ، فَاِنَّ احْتِجابَ الْوُلاةِ عَنِ الرِّعِیَّةِ شُعْبَةٌ مِنَ الضّیقِ، وَ قِلَّةُ عِلْم بِالاُمُورِ. وَ الاحْتِجابُ مِنْهُمْ یَقْطَعُ عَنْهُمْ عِلْمَ مَا احْتَجَبُوا دُونَهُ، فَیَصْغُرُ عِنْدَهُمُ الْكَبیرُ، وَ یَعْظُمُ الصَّغیرُ، وَ یَقْبُحُ الْحَسَنُ، وَ یَحْسُنُ الْقَبیحُ، وَ یُشابُ الْحَقُّ بِالْباطِلِ.  اما بعد از این، پنهان ماندنت را از رعیت طولانى مکن، که در پرده ماندن حاکم شعبه‌اى است از تنگ‌خویى و کم‌اطلاعى به امور. و پنهان ماندن حاکم از رعیتْ حاکمان را از دانستن آنچه بر آنان پوشیده است بازمى دارد، بر این اساس کار بزرگ پیش آنان کوچک و کار کوچک بزرگ جلوه مى‌کند، زیبا زشت گردد و زشت زیبا شود، و حق به باطل آمیخته مى‌گردد».

نکته پنجم، عدم توانایی و تدبیر برخی مسئولان و مدیران اجرایی استان برای تبدیل چالش‌ها به فرصت‌هاست، تا کنون چندین بار وزیر نیرو و دیگر مدیران ارشد آب کشور به استان سفر و از پروژه آبرسانی و تصفیه خانه‌ها بازدید داشتند اما طبق اخبار منتشر شده، پیش نیامده که آنها از نزدیک آب شربی که مردم در منازلشان استفاده می‌کنند را دیده و یا اینکه راهکارها و طرح‌های جدید پیرامون رفع این مشکل به وزارتخانه برای اجرا پیشنهاد شده باشد.

بیان این نکته از این جهت است که بخش زیادی از کدر یا گل‌آلود بودن آب شرب، به دلیل اینکه این آب متعلق به آب تالوار است، نیست بلکه به دلیل فرسوده بودن شبکه توزیع آب شهر همدان است، همان شبکه فرسوده‌ای که به دلیل عدم نوسازی آن بخش زیادی از آب شرب شهر همدان هدر رفته، رنگ آب را کدر و گل آلوده کرده و باز هم به همین دلیل است که فشار آب در شبکه به ویژه در شب‌ها کاهش یافته و مردم با قطعی آب، دچار مشکل می‌شوند.

اگرچه ممکن است مسئولان استان اعم از آقایان مدیر و نمایندگان مجلس با خواندن این نکته بگویند ما فلان قدر اعتبار برای نوسازی شبکه آبرسانی استان جذب کرده‌ایم اما باید گفت آنچه مردم می‌بیینند این است که اتفاقی در این راستا برای همدان نیفتاده است.

اما نکته ششم؛ برخی از شهرهای کشور همانند همدان با مشکل کم‌آبی یا بی‌کیفیت بودن آن روبه‌رو هستند، اما توانسته‌اند با ارائه راه حل‌های جایگزین مانند ایجاد "عابر آب‌ها" آن را مدیریت کنند. البته پرداخت تسهیلات مناسب به مردم برای خرید دستگاه تصفیه آب و یا حتی توزیع آب شرب سالم با حداقل قیمت در مناطق مختلف نیز می‌تواند مانع از تبدیل شدن این چالش به مشکلی دردسر ساز شود راهکارهایی که هنوز برای ما شهروندان همدانی مشخص نیست چرا مدیران استان از اجرای آنها غافل هستند یا حداقل در مقام مخالفت با این راهکارها یا ارائه راهکار و پیشنهاد جدید سکوت کرده‌اند.

نکته پایانی اینکه عصر کنونی عصر ارتباطات است، به این معنا که نمی‌توان با بی‌پاسخ گذاشتن سؤالات مردم یا با دادن جواب نامناسب به سؤالات آنها انتظار داشت جامعه رشد کرده و یا دچار بحران و چالش نشود. در عصر ارتباطات هر کلمه و رفتار مدیری می‌تواند در آرامش یا التهاب جامعه موثر باشد، بنابراین لازم است مدیران جامعه قبل از استخدام هر کلمه‌ای درباره تبعات آن دوراندیشی کنند. باید بپذیریم در فضای کنونی جامعه آنچه می‌تواند اعتماد مردم به مسئولان را تقویت کرده و یا بازگرداند صداقت در گفتار و عمل و همچنین پذیرفتن اشتباهات رخ داده است.

یادداشت: رقیه وحدتیان

انتهای پیام/