سیره رضوی|چگونه حق همسایه را رعایت کنیم؟
ایمن بودن همسایه از بدی یعنی حق همسایه را به گونه‌ای رعایت کنی که او احساس امنیت کند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، رعایت حق همسایه همان چیزی است که در عوام به آن «همسایه‌داری» می‌گوییم؛ اهمیت این مسئله به قدری است که امام رضا علیه‌السلام آن را معیاری برای تشیع معرفی کرده، فرمود «لَیسَ مِنّا مَن لمَ یأمَن جارُهُ بَوائِقَهُ»؛ از ما نیست کسى که همسایه‌اش، از بدى‌هاى او در امان نباشد. (عیون أخبار الرضا، ج 2 ص24)
ایمن بودن همسایه از بدی یعنی حق همسایه را به گونه‌ای رعایت کنی که او احساس امنیت کند. رعایت حق همسایگی نیز مصادیق مختلفی دارد، از جمله آنکه به حدی سر و صدا نکنیم که سبب ناراحتی آنان شود. به دنبال خبرچینی و تجسس از همسایه نباشیم. خیرخواه او باشیم و همسایه را در امر خیر مشارکت دهیم. اگر در مسائل جزئی به اختلاف می‌خوریم، سعی کنیم تا جای ممکن حق را به او بدهیم تا کدورتی پیش نیاید. کمترین کار این است که برای همسایه طلب خیر و مغفرت کنیم و از خدا بخواهیم شرها را از آنان برطرف کند. رسول خدا صلی الله علیه و آله همسایه‌داری را از شاخصه‌های اصلی مؤمنان شمرده، فرمود «أحسِنْ مُجاوَرَة مَن جاوَرَکَ ، تَکُنْ مؤمنا»؛ یعنی با همسایه‌ات نیکو همسایه‌دارى کن، تا مؤمن باشى. (الأمالی للصدوق، ص201) یا آن حضرت در روایتی دیگر فرمود «حُرمَةُ الجارِ على الإنسانِ کحُرمَةِ اُمّهِ»؛ احترام همسایه بر انسان، همانند احترام مادرش است. (مکارم الأخلاق، ص126)
ما این سیره را در زندگانی حضرت زهرا سلام الله علیها به عنوان حجت بر سایر ائمه علیهم‌السلام مشاهده می‌کنیم. در روایتی مشهور می‌خوانیم وقتی امام حسن علیه‌السلام اصرار مادر بزرگوارشان راجع به دعا درباره همسایگان را می‌شنود و از علتش جویا می‌شود، ایشان می‌فرماید «الجارُ ثُمَّ الدّارُ»؛ اوّل همسایه، سپس خانه خود.
امام سجاد علیه‌السلام در رساله حقوق خویش وقتی به «حق همسایه» می‌رسند، به نکاتی اشاره می‌کنند که می‌توان گفت به گونه‌ای شرح همان حدیث امام رضا علیه‌السلام است. حضرت فرمود:
حق همسایه‌ات این است که درغیاب او آبرویش را حفظ و در حضورش او را احترام کنی. اگر به او ظلمى شد یاری‌اش رسانى، دنبال عیب‌هایش نباشى، اگر بدى از او دیدى بپوشانى، اگر بدانى نصیحت تو را مى‌پذیرد او را در خفا نصیحت کنى، در سختى‌ها رهایش نکنى، از لغزشش درگذرى، گناهش را ببخشى و با او به خوبى و بزرگوارى معاشرت کنى؛ أَمّا حَقُّ جارِکَ فَحِفظُهُ غائِبا وَ إِکرامُهُ شاهِدا وَ نُصرَتُهُ إِذا کانَ مَظلوما و َلا تَتَّبِع لَهُ عَورَةً فَإِن عَلِمتَ عَلَیهِ سوءً سَتَرتَهُ عَلَیهِ وَ إِن عَلِمتَ أَنَّهُ یَقبَلُ نَصیحَتَکَ نَصَحتَهُ فیما بَینَکَ و َبَینَهُ وَ لا تُسَلِّمهُ عِندَ شَدیدَةٍ وَ تُقیلُ عَثرَتَهُ وَ تَغفِرُ ذَنبَهُ وَ تُعاشِرُهُ مُعاشَرَةً کَریمَةً»
حفظ آبرو، احترام در حضور، یاری او در برابر ظالم، عدم عیب‌جویی، پوشاندن عیب، نصیحت، کمک در سختی، گذر از لغزش ها، بخشش خطاها و برخوردِ کریمانه از مواردی است که امام سجاد علیه‌السلام به آن اشاره کردند.
انتهای‌پیام/
