صادقی: نسبیت در ماهیت عقلانیت راه ندارد

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم ، حجت الاسلام‌والمسلمین هادی صادقی، سرپرست دانشکده علوم حدیث، امروز سوم دی‌ماه در همایش بین‌المللی «فلسفه دین معاصر»که با حضور چهره‌های داخلی و خارجی در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی آغاز به کار کرده بود، به ارائه سخنرانی خود با موضوع «عقلانیت ایمان» پرداخت.

وی پس از تشریح دو باور مشهور در معرفت شناسی یعنی «مبناگروی» و «انسجام‌گروی» گفت: معیارهای چندی برای عقلانیت ایمان بیان شده که از آن جمله می‌توان به پیش‌فرض بودن الحاد، عقل‌گرایی حداکثری، علم‌زدگی و پوزیتیویسم، عمل‌گرایی و پراگماتیسم و فقدان ادله مخالف اشاره کرد.

صادقی با بیان این که هیچ یک از معیارهای مذکور درست نیست، اظهار کرد:عقلانیت نسبی است و به همین جهت معیارهای متفاوتی پیدا می‌کند، اما ماهیت آن متفاوت نمی‌شود ودر آنجا نسبیت راه ندارد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود عنوان کرد: به نسبت هر فرد، معیار مخصوصی برای عقلانیت وجود دارد و از همین رو نسبیت عقلانیت نه مطلق، بلکه نسبی است و نسبیت آن با اموری مانند وسع فاعل، شرایط و جهان ممکن زیست فاعل، دسترس‌پذیری منابع عقلانیت و خود فعل سنجیده می‌شود.

سرپرست دانشکده علوم حدیث در بخش دیگری از سخنان خود به تعریف ایمان پرداخت و عنوان کرد:ایمان هم در لغت و هم در اصطلاح الهی‌دانان به معنای تصدیق در برابر تکذیب به کار رفته است و این تصدیق فعلی اختیاری و کار قلب است. ایمان غیر از علم و معرفت است و در عین حال نیازمند باور بوده و با شک قابل جمع نیست.

وی تصریح کرد: در عقلانیت ایمان دو چیز دخالت دارد: نخست عقلانیت باور به خدا و دیگری عقلانیت تصدیق قلبی. عقلانیت باور به خدا از همان معیارهای عام عقلانیت باور پیروی می‌کند و عقلانیت تصدیق قلبی از معیارهای دیدگاه زندگی به اضافه یک معیار اصلی دینی که در مجموع چهار معیار کفایت وجودی، کفایت انسانی، کفایت اخلاقی و کفایت دینی را دارد.

صادقی عنوان کرد: برای عقلانیت خداباوری نیازمند شواهد هستیم و خداشناسی توحیدی در عرصه های مختلف، قدرت تبیین‌گری دارد. نظم حاکم بر جهان، روح انسان و وقوع حوادث خارق العاده برخی از عرصه‌هایی هستند که خداشناسی توحیدی به طور انحصاری امکان تبیین آنها را دارد.

سرپرست دانشکده علوم حدیث تصریح کرد: همچنین خداشناسی توحیدی از مزیت همگانی بودن و قابل فهم بودن برای همه مردم و سازگاری با شرایط روحی و ذهنی اقشار مختلف برخوردار است.

صادقی در پایان سخنان خود گفت: عقلانیت تصدیق قلبی در گرو کفایت‌های مذکور چهارگانه است و کفر نیز به عنوان یک دیدگاه زندگی است که جایگزین ایمان می‌شود، اما  باید بتواند آن چهار معیار را برآورده کند، وگرنه غیرعقلانی است.

انتهای پیام/