عزم ملی برای کاهش آلودگی‌ها نداریم
خبرگزاری تسنیم : گریز از وضعیت آلوده هوای تهران، به سادگی امکانپذیر نیست.می‌توان انتظار داشت آلودگی هوای تهران، به وضعیت اضطراری نزدیک نشود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم ، دیروز پلاک‌های زوج حق آفتابی شدن در تهران را نداشتند و امروز، پلاک‌های فرد. توسعه طرح محدودیت تردد خودروها بر اساس زوج و فرد بودن پلاک‌ها، چاره‌یی بود که کمیته مواقع اضطرار آلودگی هوا، به آن رسید. اکنون دکتر معصومه ابتکار، رییس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران می‌گوید وقتی کارد به استخوان برسد و هوا برای تنفس نباشد، چاره‌یی جز زوج و فرد کردن کل تهران باقی نمی‌ماند، این کار بهتر از تعطیلی کل شهر است.
ابتکار در گفت‌وگوی خود با «اعتماد»، به نقد گزارش پژوهشگاه محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی درباره مرگ و میر ناشی از آلودگی هوای تهران پرداخت و گفت به نظر او، دادن سهم بالای مرگ‌و‌میر به آلاینده‌های مربوط به غبار ناشی از فعالیت‌های عمرانی و ساختمانی در تهران، اشتباه است. زیرا گرد و غبار در تهران و سایر شهرهای کشور، ریشه در خارج از ایران دارد و نمی‌توان گفت آب پاشی خیابان‌ها یا فعالیت‌های ساختمان‌سازی مردم و شهرداری تهران، باعث ایجاد گرد و غبار مرگ‌آور می‌شود. به گفته او، مردم باید یاد بگیرند مصرف انرژی خود را کم کنند و تا زمانی که دارای بالاترین میزان سرانه مصرف انرژی در جهان هستیم، همین آش است و همین کاسه.
گفت‌وگوی «اعتماد» با این چهره صاحب نام در عرصه محیط زیست، در حاشیه جلسه دیروز شورای شهر تهران انجام شد؛ جلسه‌یی که بارها با تذکرات پیاپی ابتکار به مهدی چمران، رییس شورا روبه‌رو شد و در بخشی از این جلسه نیز دستورالعمل گودبرداری ساختمان‌های تهران، به تصویب اعضای شورای پایتخت رسید.
*باز هم آلودگی شد و این‌بار تعطیلی مدارس ابتدایی و پیش دبستانی‌ها و زوج و فرد کردن تمام تهران انجام شد، با این تصمیمات موافقید و آنها را موثر می‌دانید؟
بله، با این کار در روزهایی که پدیده وارونگی هوا اتفاق می‌افتد، موافق هستم، البته با توجه به اینکه آلودگی هوا به اضطرار رسیده بود و چاره‌یی جز این نبود. می‌بینیم اگر این محدودیت‌ها اعمال نمی‌شد، قطعا آلودگی هوای سه‌شنبه و چهارشنبه به حد اضطرار می‌رسید و مجبور می‌شدیم کل تهران را تعطیل کنیم. البته این را باید در نظر داشت آلودگی هوای تهران، محصول یک مدیریت غلط است که همه در آن موثریم.
*کمیته مواقع اضطرار آلودگی هوا مصوب کرده سه‌شنبه و چهارشنبه خودروهای سنگین ،کامیون و میکسر در تهران تردد نکند، ولی می‌بینیم پیمانکاران پروژه‌های عمرانی شهرداری به راحتی با ماشین‌های خود در حال تردد در تهران هستند. چرا این‌طور است؟
تردد خودروهای سنگین را باید از راهنمایی و رانندگی بپرسید.
*شورا برای مصوبات دولت که شامل فعالیت‌های شهرداری نیز می‌شود چه نظارتی داشته؟ پروژه‌یی را تعطیل کرده یا شهرداری را واداشته پروژه‌ها را تعطیل کند؟
مشکل اساسی در فعالیت‌های عمرانی شهرداری نیست. نزدیک به 5 میلیون خودروی سبک و سنگین در این شهر تردد می‌کنند. معلوم است خودروی سنگینی که سوخت غیر استاندارد می‌سوزاند، در آلودگی هوای شهر موثر است، فرق هم نمی‌کند چه کسی و به چه دلیلی این خودرو را روشن می‌کند. سوخت فعلی گازوییل، بیش از 7 هزار واحد در لیتر ترکیبات گوگردی دارد، در حالی که استاندارد جهانی، کمتر از 50 واحد در لیتر است. معلوم است سوخت غیراستاندارد که مصرف شود، هوای تهران، آلوده می‌شود. باید سوخت را اصلاح کرد.
*از اصلاح چرخه تولید سوخت گذشته، استانداری تهران گزارشی را منتشر کرده که در آن، سهم قابل توجهی از مرگ و میر بر اثر آلودگی هوا را متوجه فعالیت‌های عمرانی و ساخت و ساز در تهران کرده، آیا شورا برای جنبه‌های آلاینده فعالیت‌های عمرانی شهرداری تهران، نظارتی قائل است؟
قصد ندارم در مقابل گفته‌های کسی موضع‌گیری کنم، ولی واقعیت این است که ما در حال حاضر، وارث یک وضعیت اشتباه چند ساله هستیم و نمی‌توانیم با یک مطالعه کوتاه‌مدت، به این صورت سهم عوامل آلاینده را در مرگ‌و‌میرها تعیین کنیم.
*یعنی می‌گویید این درصد تعیین شده، کارشناسی نیست؟
حدس و گمان من این است که درصد تعیین شده‌یی که برای مرگ ناشی از آلودگی‌های غبار، فعالیت‌های عمرانی و ساختمانی در تهران تعیین کرده‌اند، زیاد است. همه می‌دانند منشاء آلودگی ذرات معلق بالاتر از دو و نیم میکرون، کشورهای خارجی و عربی است و دلیل ادامه هجوم این ریزگردها نیز بی‌توجهی داخلی و بین‌المللی به کنوانسیون‌هایی است که باید اجرا می‌شد تا ریزگردها کنترل شود.
ما در سازمان حفاظت از محیط زیست در طول دولت‌های هفتم و هشتم، مطالعه‌یی را با مشارکت ایران و 3 کشور خارجی انجام دادیم و به دقت منابع آلاینده هوای تهران را محاسبه و نتایج را منتشر کردیم، اگر قرار است مطالعه جدیدی روی آلودگی هوا و مرگ و میر ناشی از آن انجام شود، قطعا باید بر پایه مطالعه آن سال‌ها انجام گیرد.
*در حال حاضر، تنها مرجعی که توانسته با شأن علمی اثبات شده، درصد مرگ و میر بر اثر گرد و غبار در تهران را اعلام کند، پژوهشگاه محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی است، آیا شما مطالعه دیگری سراغ دارید؟
همان مطالعه‌یی که در دهه 70 انجام شد، وجود دارد، ولی می‌بینیم هیچ یک از این مسائلی که در آن مطرح بود، رعایت نشده و مدیریت آلودگی هوا در تهران و در سراسر کشور، فراموش شده است. به طور مثال، سهم آلاینده‌های محیطی شهری در تهران، یعنی شهرک‌های صنعتی و کارگاه‌های تولید مصالح به ویژه شن و ماسه خصوصا در غرب تهران، بسیار بیشتر از فعالیت‌های عمرانی و همچنین فعالیت‌های عمرانی شهرداری است، ولی کسی برای کنترل آلودگی این مراکز، کاری انجام نمی‌دهد.
*استانداری تهران، به استناد گزارش مکتوب مرکز تحقیقاتی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی، به شهرداری دستور داده خیابان‌ها را آب‌پاشی کند، آیا در این باره، شورا نظارت می‌کند؟
تا جایی که اطلاع دارم، بخشی از این کارها در دست اقدام است و با اقدامات خوبی که شهرداری تهران در سایر زمینه‌ها از جمله تقویت حمل و نقل عمومی کرده، می‌توان انتظار داشت آلودگی هوای تهران، به وضعیت اضطراری نزدیک نشود، هر چند باید این را نیز افزود زمانی که هوای تهران دچار پدیده اینورژن (وارونگی و پایداری) می‌شود، گریز از وضعیت آلوده هوای تهران، به سادگی امکانپذیر نیست.
با این وجود، می‌توانیم ادعا کنیم شهروندان در هر جایی از این شهر باشند، در فاصله کمتر یا اندکی بیش از 500 متر، دسترسی به حمل و نقل عمومی مانند تاکسی، مترو و اتوبوس واحد خواهند داشت. از طرفی، طرح‌هایی مانند زوج و فرد کردن تمام تهران در مواقع اضطرار که از طریق پیش‌بینی هوای تهران انجام می‌شود، کمک می‌کند شهروندان از خودروی تک سرنشین استفاده کمتری کنند و یاد بگیرند همسایه‌ها، همکاران و کسانی که مسیرشان یکسان است، از خودروی یکدیگر استفاده کنند.
*در کشورهای دیگر نیز این وضعیت حاکم است؟ یعنی وقتی هوا آلوده می‌شود، همه شهر را زوج و فرد می‌کنند؟
ببینید، باید به فرهنگ عمومی جامعه نگاه کنید. ایران، بیشترین میزان سرانه مصرف انرژی را در دنیا دارد. این دیگر دست مسوولان نیست، همه مردم در آن دخیل‌اند، با این وضعیت مصرف فراوان انرژی در کشور، باید انتظار داشت آلودگی هوا در مواقع وارونگی پیش بیاید. حتی عزم ملی که دو سال پیش نیز از سوی رهبری اعلام شد که باید همه الگوی مصرف خود را اصلاح کنند، به وجود نیامد و طرح‌هایی مانند اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها نیز باعث نشد مصرف سوخت و انرژی آن‌طور که انتظار داریم، کم شود. ولی از سویی می‌بینیم در کشورهای دیگر، قوانین درباره مصرف سوخت و بهینه‌سازی مصرف انرژی فوق‌العاده سختگیرانه‌تر از ایران است.
به عنوان مثال، در ژاپن، آقایان اجازه ندارند در مواقع گرم سال و تابستان‌ها، با کت سر کارخود حاضر شوند. چون در این صورت، درجه کولر را بالا می‌برند و خنک کردن محل ساختمان، باعث افزایش مصرف انرژی می‌شود. حتی زمستان‌ها نیز آقایان حق ندارند در محیط اداری، کت خود را از تن درآورند، چون باز هم درجه حرارت ساختمان را می‌خواهند بالا ببرند. در زمستان‌ها، در کشور ژاپن کسی حق ندارد محیط کار خود و بخش خدمات عمومی را بالاتر از 18 درجه سانتیگراد، گرم کند، با این حساب، می‌بینیم برنامه‌ریزی و مدیریت آنها در زمینه مصرف انرژی و در نتیجه آلاینده‌های محیطی بسیار بهتر و سختگیرانه‌تر از ما است.
منبع: روزنامه اعتماد
انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم : انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.
