بحران بلوغ و تجربه تلخ کلاس اولی‌ها/محتوایی که بر ذهن معلم و دانش‌آموز سنگینی می‌کند
خبرگزاری تسنیم: وزیر اسبق آموزش و پرورش معتقد است: تحصیل دانش‌آموزان کلاس اول و ششم در یک محیط آموزشی به لحاظ تربیتی مصلحت نیست همچنین محتوای کتاب درسی برای معلمان جدید بوده و تسلط لازم برای تدریس وجود ندارد.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم ، نظام آموزشی 3-3-6 مهر امسال علی رغم انتقادات بسیار به مدارس کشور قدم گذاشت و این روزها که 4 ماه از شروع سال تحصیلی می‌گذرد مدارس با مشکلات متعددی مواجه شده‌اند و هنوز در این زمینه علامت سؤال‌های معناداری در ذهن مردم و کارشناسان وجود دارد.
محمود فرشیدی وزیر سابق آموزش و پرورش در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم دررابطه با مشکلات اجرای نظام آموزشی 3-3-6 در مدارس کشور با گذشت چند ماه از آغاز سال تحصیلی اظهار داشت: رویکردی که از سال 84 به بعد در آموزش و پرورش حاکم است با مخالفت‌های مبنایی و گاه انتقادات اجرایی همراه شد که بنده با مخالفت‌های مبنایی هم عقیده نیستم.
وی افزود: سند تحول بنیادین و برنامه درس ملی که در آموزش و پرورش تدوین شده قابل دفاع است، این اسناد بر اساس فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی تدوین شده‌اند، گفتمانی که در دوره اصلاحات حاکم بود طبق مبانی غربی بود و دست اندرکاران آموزش و پرورش با فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی مخالف بودند.
فرشیدی با اشاره به اینکه هم‌اکنون صاحب نظران نقدهایی را نسبت به سند تحول بنیادین ارائه می‌کنند که مورد تائید است، گفت: اجرای سند تحول بنیادین دارای اشکال است که باید برطرف شود.
* تعلیم و تربیت اسلامی در برابر نگاه سکولاری غرب به آموزش و پرورش
دبیرکل کانون تربیت اسلامی ادامه داد: فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی تلاش می‌کند در 5 حوزه تفکر، ایمان، علم، عمل و اخلاق و در 4 عرصه ارتباط با خود، خدا، خلق و طبیعت، استعدادهای دانش آموزان را شکوفا کند که این دیدگاه در برابر ادبیات غربی قرار دارد که با نگاه سکولاری به آموزش و پرورش ورود می‌کند.
وی تصریح کرد: تدوین سند تحول بنیادین و برنامه درس ملی اقداماتی هستند که به لحاظ نظری مثبت و قابل قبول است و از آنها استقبال می‌شود چرا که سند درس ملی هم اکنون صرفا در 30 کشور جهان وجود دارد.
* عموم مردم جامعه تصور می‌کنند تحول بنیادین یعنی 3-3-6
وزیر اسبق آموزش و پرورش با اشاره به اینکه سند تحول بنیادین به لحاظ نظری یک اقدام مثبت است اما اگر از یک کار خوب در اجرا مراقبت نکنیم و به درستی اجرا نشود ممکن است به ضد خود تبدیل شده و در تحقق اهداف موفق نشویم، گفت: هم اکنون اغلب مردم جامعه تصور می‌کنند سند تحول بنیادین یعنی نظام 3-3-6 در حالی که این ساختار نوعی قالب است و اصل قضیه محتوایی است که باید داخل این ظرف ریخته شود، اگر بخواهیم از محتوای متحول شده در قالب ساختار دفاع کنیم نادرست است.
* معلمان تسلط لازم برای تدریس محتوای جدید را ندارند
وی ادامه داد: برای اجرای سند تحول بنیادین برنامه ریزی‌های لازم صورت نگرفته بود بنابراین هم اکنون شاهد هستیم که خانواده‌ها دچار نگرانی بوده، دانش آموزان توجیه نیستند و معلمان در بسیاری از موارد موضوعات کتاب‌های درسی برایشان جدید است و تسلط لازم برای تدریس را ندارند.
فرشیدی معتقد است: برای اجرای سند تحول بنیادین زیر ساخت‌های لازم فراهم نشد و فرهنگ سازی نیز صورت نگرفت بنابراین اگرچه در رویکرد کلی جهت گیری مثبتی در نظر بود اما هم اکنون با مشکلات متعددی مواجه هستیم.
دبیر کل کانون تربیت اسلامی با اشاره به اینکه در درس کار و فناوری هدف این بود که دانش آموزان با فناوری روز یعنی کامپیوتر، صنعت و فن آشنا شوند، بیان کرد:هم اکنون در کتاب کار و فناوری علاوه بر کامپیوتر تغییر منزل ویژه داختران و کشاورزی ویژه پسران تدریس می‌شود که این مقولات در یک کتاب به نام "کار و فناوری" جمع شده است.
* شکایت معلمان از دشواری محتوای کتاب ریاضی و علوم پایه ششم
وی با اشاره به اینکه در گذشته دروس مقطع راهنمایی توسط دبیران مجزا و به صورت تخصصی تدریس می‌شد، افزود: هم اکنون در مناطق روستایی یک معلم به تنهایی تمام دروس کلاس ششم را تدریس می‌کند کلاسی که برابر با پایه اول راهنمایی سابق بوده و تغییراتی نیز پیدا کرده است از این رو شاهد گلایه بسیاری از معلمان نسبت به سنگینی دروس ریاضی و علوم پایه ششم هستیم.
* معلمانی که تصور می‌کنند محتوای درس تفکر و پژوهش پیش پا افتاده است
فرشیدی اظهار داشت: درس "تفکر و پژوهش" نیز با این هدف تدوین شد که دانش آموز به سمت خلاقیت پیش رود چرا که در گذشته نظام آموزشی حافظه محور بود اما اگر برای این کتاب معلم متخصص نداشته باشیم با مشکل مواجه می‌شویم، معلمی که دوره تفکر و پژوهش را نگذرانده است، تصور می‌کند محتوای این کتاب مطالب پیش پا افتاده است بنابراین بخشی از زمان تدریس این کتاب را صرف درس ریاضی یا علوم می‌کند.
وزیر اسبق آموزش و پرورش اضافه کرد: بسیاری از معلمان عنوان می‌کنند که محتوای درس ادبیات پایه ششم سنگین‌تر از فهم دانش آموزان است همچنین کتاب ریاضی و علوم پایه دوم نیز که تغییر یافته به تبع شیوه تدریس نیز عوض می‌شود بی توجهی به این مسائل موجب ایجاد نگرانی و دغدغه برای معلمان و دانش آموزان می‌شود.
* تحول بنیادین به 3-3-6 و تعطیلی پنج شنبه‌ها خلاصه شده است
دبیر کل کانون تربیت اسلامی با اشاره به اینکه هم اکنون تحول بنیادین در آموزش و پرورش یعنی تعطیلی پنج‌شنبه‌ها و طرح 3-3-6 گفت: الان هم این نگرانی هست که اگر مراحل اجرای این سند را به طور گام به گام و البته محکم عملیاتی نکنیم، به آن نتیجه مطلوب نمی‌رسیم.
وی تصریح کرد: در ماجرای دگرگونی نظام تعلیم و تربیت نخست فلسفه تعلیم و تربیت عمومی تدوین و سپس فلسفه تعلیم و تربیت رسمی تدوین شد و بعد از آن سند تحول بنیادین به عنوان سند بالا دستی تدوین شد که این موضوع افتخار آموزش و پرورش است اما برای اجرای این سند بالادستی نیازمند تعداد زیادی از اسناد پایین دستی هستیم تا بتوان سند تحول بنیادین را اجرایی کرد.
فرشیدی با ذکر یک مثال عنوان کرد: زمانی که نقشه جامع معماری یک شهر را طراحی کرده و می‌گوییم در این شهر به واحدهای آموزشی و درمانی نیاز داریم باید نقشه این واحدها را نیز آماده کنیم چرا که یک باره نمیتوان نقشه جامع را پیاده کرد.
* بی‌توجهی به نظام تربیت معلم
وزیر اسبق آموزش و پرورش با اشاره به اینکه اگر می‌خواهیم سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به درستی اجرایی شود به اسناد پاین دستی نیاز داریم، افزود: نظام تربیت معلم یکی از مهمترین اسناد پایین دستی است که باید به آن توجه داشت؛ اگر بهترین کتاب را بنویسیم اما معلم با اهداف آشنا نباشد نمیتوان به موارد مورد نظر دست یافت بنابراین در زمینه اجرای سند تحول بنیادین نقطه آغازین این است که نظام تربیت معلم تدوین شود، نظام ارزشیابی دانش آموزان، مشارکت مردم در آموزش و پرورش و نظام اداری و مدیریتی از سایر اسناد پایین دستی است که باید تدوین شود.
* برنامه درس ملی چگونه باید گام به گام اجرا شود؟
دبیر کل کانون تربیت اسلامی عنوان کرد: برای اجرای گام به گام برنامه درس ملی برنامه ریزی شده است یعنی 3 سال نخست به عنوان فاز صفر تعریف شده است تا معلمان و کارشناسان با اهداف آشنا شوند؛ طبق این برنامه ریزی سال چهارم می‌شود سال اول اجرا که 5 درصد دانش آموزان اول دبستان باید تحت پوشش قرار بگیرند، سال دوم 5 درصد دوم دبستانی‌ها و 30 درصد کلاس اولی‌ها و سال سوم 5 درصد پایه سومی‌ها و 30 درصد دانش آموزان کلاس دوم و 100 کلاس اولی‌ها باید تحت پوشش قرار بگیرند و به این تربیت برنامه درس ملی به تدریج باید اجرایی شود.
فرشیدی با اشاره به اینکه اجرای برنامه درس ملی به صورت تدریجی برنامه باعث می‌شود همکاران فرهنگی با آرامش بیشتری با اهداف آشنا شده و کتاب‌ها نیز با آرامش بیشتری تدوین شوند، گفت: هم اکنون برخی از کتاب‌های درسی اشتباهات چاپی دارند که اگر برنامه‌ها به صورت تدریجی اجرا شود این اشکالات برطرف می‌شود.
* آزمون و خطا در جمعیت دانش آموزی به صلاح نیست
وی اظهار داشت: اسناد پایین دستی مانند نظام تربیت معلم، نظام اداری و ارزشیابی باید تدوین می‌شد و توسط مجلس یا شورای عالی آموزش و پرورش تصویب شده و به صورت قانون درمی‌آمد تا لازم الاجرا باشد اما در وضعیت کنونی که زیر ساخت‌های پایین‌تر تصویب نشده هر لحظه ممکن است دچار تغییر شوند، هم اکنون شاهدیم ساختار 3-3-6 چون توجیه قانونی نداشت در حال تغییر به ساختار 3-3-3- 3 است، این تکرارها و آزمون و خطاها در جمعیت زیاد دانش آموزان به صلاح نیست.
* تجربه تلخ نخستین حضور اجتماعی دانش آموزان
وزیر اسبق آموزش و پرورش با اشاره به مشکلات ساختار 3-3-6 در مدارس کشور عنوان کرد: فاصله سنی بین دانش آموزی که وارد پایه اول دبستان می‌شود با دانش‌آموز کلاس ششم زیاد است به ویژه اینکه دانش آموزان پایه ششم عمدتا با بحران بلوغ دست و پنجه نرم می‌کنند، دانش آموزی که نخستین حضور خود در محیط اجتماعی را تجربه می‌کند با دانش آموزی که 6 سال از حضورش در اجتماع می‌گذرد به صلاح نیست که در یک محیط آموزش ببینند.
فرشیدی ادامه داد: دانش‌آموز اول ابتدایی شاید حتی به سختی راه برود، در حالیکه آن ششم دبستانی «بمب انرژی» است، اگر قرار باشد، قالب 3-3-6 اجرا شود، حتماً باید دوره ابتدایی را به دو دوره سه ساله تفکیک کرد امروزه دانش آموزان به لحاظ اطلاعات با گذشته تفاوت دارند بنابراین قرار دادن دانش‌آموز اول دبستانی در کنار ششم دبستانی از جهت تربیتی مصلحت نیست.
دبیر کل کانون تربیت اسلامی با اشاره به اینکه این روزها بحث ایمن سازی مدارس مدنظر است، گفت: ایمن سازی باید در تمام ابعاد مورد توجه قرار بگیرد به عنوان مثال ساختمانی که برای دبیرستان می‌سازیم برای مقاطع دیگر قابل استفاده نیست حتی برخی از مدارس که به نکات ایمنی توجه خاصی دارند کف پوش‌های ضربه گیر را در کف حیاط برای دانش آموزان دبستانی نصب می‌کنند.
وی ادامه داد: گزارش‌هایی در ارتباط با بحران بلوغ در مدارس کشور به دست ما رسیده است به ویژه در مدارس پسرانه، در جلساتی که مدیران مدارس حضور دارند از بحران بلوغ یاد می‌کنند....
ادامه دارد...
انتهای پیام/
