تقویت بومی‌سازی صنعت نفت پس از انقلاب/ ۴ پیشنهاد اساسی
خبرگزاری تسنیم : روزی که غربی‌ها با اکراه از صنعت نفت ایران خارج می‌شدند، هیچ‌گاه به ذهن‌شان هم خطور نمی‌کرد که دست توانای متخصصان ایرانی چرخ این صنعت را بچرخاند.
چند سالی است که مقام معظم رهبری، عناوین اقتصادی برای سال‌ها برمی‌گزینند؛ همت مضاعف، کار مضاعف، جهاد اقتصادی و تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی تنها تعدادی از این نام‌گذاری‌های هوشمندانه است. در کنار این نام‌گذاری‌ها سفر مقام معظم رهبری در نخستین روزهای فروردین 90 به پایتخت گازی ایران و همچنین بازدید ایشان در واپسین روزهای اسفندماه سال گذشته از پژوهشگاه صنعت نفت، پیام‌های بزرگی را برای خانواده صنعت نفت ایران به همراه داشت.
همه این اتفاقات حاکی از آن است که بزرگترین صنعت کشور که حجم قابل توجهی از بودجه سالانه کشور را تامین می‌کند، مورد بررسی دقیق رهبر معظم انقلاب است و اهمیت آن به اندازه‌ای است که ایشان دو بازدید و سفر خود را به صنعت عظیم نفت اختصاص داده اند. پیامی که این سفرها می‌تواند برای کارکنان صنعت نفت داشته باشد این است که هر چه غرب تحریم و فشارهای سیاسی را بر ایران تنگ‌تر کند، هستند بزرگ‌مردانی که با تلاش و اراده‌شان این صنعت را سر پا نگه داشته‌اند؛ همان گونه که در 33 سال گذشته این کار را کرده‌اند.
روزی که غربی‌ها با اکراه از صنعت نفت ایران خارج می‌شدند، هیچ‌گاه چنین روزها و دقایقی به ذهن‌شان هم خطور نمی‌کرد که دست توانای متخصصان ایرانی که در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقی همین مرز و بوم تربیت شده‌اند، چرخ اقتصاد کشور را بچرخاند. در حال حاضر کم نیستند شرکت‌هایی که به لطف حمایت‌هایی که پس از انقلاب اسلامی از آنها به عمل آمد، در مقابل سختی‌ها ایستادگی کردند و کارها را یکی پس از دیگری به ثمر نشاندند.
بسیاری از شرکت‌های داخلی در سال‌های جاری توانسته‌اند دستاوردهای قابل توجهی در حوزه‌های بالادست و پائین دست صنعت نفت داشته باشند. کسب تجربه در صنایع high-tech در صنعت نفت از جمله ساخت قطعات مکانیکی نانو، ساخت رشته‌های درون چاهی، تاسیسات سرچاهی، تجهیزات دوار، ابزارآلات صنعت حفاری، ابزار مورد نیاز جهت لرزه‌نگاری و اکتشاف و بسیاری دیگر از ابزار مهندسی مورد نیاز، در کنار تجهیزات و فرمول‌های آزمایشگاهی و پتروشیمیایی تنها گوشه‌ای از توان سازندگان ایرانی است که تا امروز به منصه ظهور رسیده است. همه اینها حاکی از آن است که حمایت بی‌دریغ وزارت نفت در استفاده از 51 درصدی بومی‌سازی ابزار مورد نیاز در قراردادهای نفتی، کمک شایانی به سازندگان تجهیزات صنعت نفت بود تا در مدت کوتاهی موفقیت‌های قابل توجهی به ویژه در صنایع بالادستی داشته باشند.
تنظیم سند توسعه ساخت داخل در صنعت نفت نیز یکی دیگر از اقداماتی بود که این وزارت‌خانه به عنوان بزرگترین وزارت‌خانه اقتصادی کشور در راه حمایت از ساخت داخل داشته است که با نهایی شدن و تصویب در سال جاری، قطعا نتایج قابل توجهی را به همراه خواهد داشت. همین حمایت‌ها موجب شد تا در ساخت پالایشگاه‌های فازهای جدید پارس جنوبی (موسوم به فازهای 35 ماهه)، استفاده 80 درصدی از ساخت داخل صورت بگیرد و در همین راه، رکوردهای بی‌سابقه‌ای به همت مردان صنعت نفت رقم بخورد. اما در این راه به نظر می‌رسد لازم است به چند نکته توجه کرد:
نخست اینکه به نظر می‌رسد بررسی مجدد لیست خریداران صنعت نفت و تهیه وندور لیست جدید و به روز امری است ضروری تا نام بسیاری از شرکت‌های صاحب نام در حوزه‌های مرتبط سهوا از این لیست حذف نشده باشد.
دوم اینکه در برخی حوزه‌ها شرکت‌های زیادی مشغول به فعالیت شده‌اند؛ در حالی که برخی حوزه‌ها چشم انتظار متخصصان ایرانی برای بومی سازی هستند. به نظر می‌رسد شورای عالی توسعه توان ساخت داخل و یا کمیته حمایت از ساخت داخل در وزارت نفت باید برای رفع این مشکل، برای گروه‌های مختلف و مورد نیاز این صنعت، گروه‌بندی‌های متعددی را انجام دهد و برای گروه‌هایی که کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند، تسهیلاتی را در نظر بگیرد تا با ایجاد انگیزه، فرصت مغتنمی را برای این دسته از سازندگان داخلی فراهم کند.
سوم اینکه به نظر می‌رسد صنعت نفت باید در استفاده بهینه از مناطق آزاد کشور یک بازبینی را در راس کارهای خود قرار دهد تا از شرایط موجود در مناطق آزاد، بهترین بهره را برای توسعه صنعت نفت از آنها ببرد و با استفاده از شرایط خاص موجود برای عملیات گمرکی و سایر امکانات، به ساخت داخل و سازندگان ایرانی میدان دهد.
نکته آخر اینکه، ایجاد اشتغال یکی از بزرگترین دستاوردهای ساخت داخل به ویژه در سال‌های اخیر بوده است. رهبر معظم انقلاب نیز در بازدیدهای خود از عسلویه و پژوهشگاه صنعت نفت به این نکته توجه وافری داشتند. به نظر می‌رسد هیچ فرصتی بهتر از استفاده از تهدید تحریم غربی‌ها علیه ایران در تقویت ساخت داخل و ایجاد امکانات برای رشد و توسعه بخش‌های مختلف در این زمینه نیست.
امید است شورای عالی توسعه توان ساخت داخل در صنعت نفت با استفاده از توان همه متخصصان داخلی و توجه به فرمایش‌ها و توصیه‌های مقام معظم رهبری و تاکیدات ایشان به حمایت از ساخت داخل، در این راه و آزمون سربلند بیرون آیند.
انتهای پیام/
