هرگونه تحولی در بحرین به‌شدت بر عربستان تأثیرگذار است
خبرگزاری تسنیم: یک کارشناس مسائل خاورمیانه با اشاره به اینکه ایستادگی مردم بحرین در دو سال گذشته بر خواسته‌های خود بی‌نظیر بوده، تأکید کرد: هرگونه تحولی در این کشور به‌شدت بر شرق عربستان تأثیرگذار خواهد بود.
حسین رویوران تحلیلگر مسائل سیاسی و بین المللی در گفت‌وگو با خبرنگار بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به تشریح ابعاد انقلاب مردم بحرین می‌پردازد. از نظر دکتر رویوران، امنیت انتقال انرژی و اسرائیل نقش مهمی در بی‌تفاوتی غرب نسبت به انقلاب بحرین دارد.
تسنیم: آقای رویوران، هم‌اکنون نزدیک به دو سال از بیداری جهان اسلام و خیزش مردمی جهان عرب علیه حکام خود می‌گذرد، نمای کلی این تحولات را به‌صورت عام در منطقه و به‌صورت اخص در بحرین چگونه ارزیابی می‌کنید؟
یکی از مهمترین اهداف موج بیداری اسلامی نفی استبداد و وابستگی به غرب است، به‌همین دلیل ملت‌ها قدرت حاکمانی را که در خدمت منافع غرب بودند تهدید کرده و به چالش کشیده‌‌اند. بنابراین غرب از همان اول متوجه شد که این جنبش‌ها در تضاد کامل با منافع آنها قرار گرفته و بسیاری از اهداف نامشروعی که تاکنون با همراهی حاکمان وابسته در منطقه تحصیل می‌کرد به خطر افتاده است، به‌همین خاطر غرب از همان ابتدا در صدد خنثی‌سازی و تخلیه محتوای انقلابی و ضداستکباری این انقلاب‌ها برآمد.
آنچه هم‌اکنون به‌عنوان نفاق و بی‌ثباتی در مصر و تونس شاهد هستیم، نتیجه برنامه‌ریزی و فعالیت‌های پشت‌پرده غرب است، جالب اینجاست با اینکه دو جریان اصلی مصر یعنی اخوان المسلمین و جبهه نجات ملی دو مدعی استقلال مصر هستند و شعار نفی وابستگی و استبداد را سر می‌هند باز در تقابل هم قرار گرفته‌اند. سؤالی که اینجا پیش می‌آید این است که اگر اهداف این جریان‌ها مشترک است چرا در تقابل هم قرار گرفته‌اند، من معتقد هستم این حاصل برنامه‌ریزی دشمن است که نمی‌خواهد این کشورها به ثبات برسند.
اما در رابطه با بحرین، باید بگویم این کشور کوچک شرایط خاص خود را دارد، مهمترین مسئله در مورد بحرین این است که هرگونه تحولی در این کشور به‌شدت بر شرق عربستان تأثیرگذار خواهد بود. به‌همین دلیل شاهد هستیم عربستان بدون اجازه دولت بحرین به این کشور لشکرکشی کرد، شاهد این ادعا سرمقاله‌ای است که "مایکل بنون" روزنامه‌نگار انگلیسی در نیویورک تایمز منتشر کرد. وی در این مقاله نوشته است که دولت بحرین در حال برگزاری گفت‌وگوهای مفید با مخالفان بود و احتمالاً این گفت‌وگوها به نتایج خوبی داشت می‌رسید که نیروهای سعودی وارد بحرین شدند.
مایکل بنون در گزارش خود نوشته است، ولیعهد که فرمانده نیروهای دفاعی بحرین است، از ورود نیروهای عربستانی به کشورش غافلگیر شده و تنها پس از عبور آنها از مرز کشور از جریان مطلع شده است، این نشان می‌دهد که عربستان سعودی بحرین را بخشی از حوزه امنیتی خود تلقی می‌کند.
تسنیم: علت معیار دوگانه غرب در مقابل مردم بحرین را چه می‌دانید؟ چرا غرب برای در قدرت نگه داشتن آلخلیفه به‌رغم خواست مردم این کشور تلاش می‌کند؟
اساس استراتژی غرب به‌ویژه آمریکا در منطقه دو پایه دارد، یکی حفظ امنیت اسرائیل و دیگری تأمین امنیت انتقال نفت ارزان به غرب، در واقع از دهه 60 تاکنون یعنی بیش از پنجاه سال است که دکترین‌های آمریکایی بر اساس این دو فاکتور مهم در منطقه شکل گرفته‌اند.
ازآن‌جایی‌که هرگونه تغییر در بحرین سایر کشورهای شیخ‌نشین در منطقه را تحت تأثیر قرار خواهد داد، قطعاً یکی از پایه‌های استراتژی امریکا در منطقه دچار تهدید شده و حتی پایه دوم استراتژی امریکا یعنی امنیت اسرائیل با به قدرت رسیدن دولت‌های با ماهیت اسلامی نیز در معرض خطر جدی قرار خواهد گرفت، لذا آمریکا با هرگونه تغییر در کشورهای نفتی مخالف است و به‌همین دلیل شاهد بی‌تفاوتی غرب نسبت به خواسته‌ها و انقلاب مردم بحرین هستیم.
به‌نظر شما پیروزی احتمالی انقلاب بحرین چه تأثیری بر معادلات منطقه خواهد داشت و چه تغییری در ژئوپولیتیک منطقه ایجاد خواهد کرد؟
سیاست‌های دولت جایگزین بحرین در رابطه با کشورهای عربی با توجه به اینکه این کشورها نسبت به قیام مردم بحرین کاملاً بی‌تفاوت بودند، متفاوت بود. به‌عبارت دیگر دولت جایگزین سر سازگاری با غرب و بسیاری از کشورهای منطقه نخواهد داشت ولی در عین حال با توجه به اینکه ایران همواره تنها کشوری بوده که از انقلاب مردم بحرین در زمان مظلومیت حمایت کرده، رابطه ویژه‌ای با تهران ایجاد خواهد کرد. بنابراین تغییر نگاه بحرین از شیخ‌نشین‌های حوزه خلیج فارس به‌سمت ایران، یک تحول مهمی در سیاست خارجی بحرین و به‌تبع در معادلات منطقه‌ای ایجاد خواهد کرد. در نتیجه این تحولات، حوزه نفوذ ایران افزایش خواهد یافت و همچنین در جبهه مخالف شکاف بزرگی ایجاد خواهد شد.
علاوه بر این بافت اجتماعی بحرین بخشی از بافت اجتماعی شرق عربستان است و در نتیجه نوع تأثیرگذاری آن بر شرق عربستان خیلی گسترده خواهد بود و باعث تسریع انقلاب مردم عربستان شده بر اثر این تحولات معادلات منطقه دچار تحولات بنیادی خواهد شد.
تسنیم: آقای رویوران، به‌نظر شما سناریوی قدیمی ایرانهراسی با چه هدفی از جانب مقامات بحرینی دنبال می‌شود؟
همان‌طور که می‌دانید دولت بحرین یک دولت اقلیت بوده و اساساً از مردم اصیل منطقه هم نیستند، در واقع آلخلیفه از منطقه نجد به بحرین مهاجرت کرده و با زدوبند دولت انگلیس به قدرت رسیده‌اند. بنابراین توجیه سرکوب اکثریت شیعه برای آلخلیفه خیلی سخت است به‌همین دلیل سعی می‌کند با بحث ایرانهراسی و با مطرح کردن بحث‌هایی چون ارتباط انقلابیون بحرین با ایران و مسایلی از این قبیل، سرکوب تظاهرات بحرین را توجیه کند.
واقعاً اگر ایران از انقلابیون حمایت کرده یا می‌کند باید دلیل و مدرک ارائه بدهند و تا حالا دولت بحرین هیچ دلیلی نداشته جز اینکه به این استناد می‌کند که برخی رسانه‌های ایران اخبار بحرین را پوشش می‌دهند، پس ایران پشت قیام مردم بحرین است. همان‌طور که مشاهده می‌کنید این دلیل بسیار ضعیف بوده و به‌هیچ‌وجه قانع‌کننده نیست، در نهایت دولت بحرین سعی می‌کند با این ترفند ساختار ناموجه اقلیتی خود و سرکوب اکثریت را توجیه کند.
تسنیم: آمریکا چندین سال است که ناوگان پنجم دریایی خود را در بحرین مستقر کرده است، به‌نظر شما دلیل و هدف آمریکا از ایجاد این پایگاه چی بوده است؟
همان‌طور که اشاره کردم، دو فاکتور تضمین جریان آزاد انتقال نفت به‌همراه امنیت اسرائیل مهمترین دغدغه‌های آمریکا است، در جنگ 1973 اعراب با رژیم صهیونیستی، هنگامی که کشورهای عربی غرب را تحریم نفتی کردند، غرب احساس خطر کرد، بنابراین تصمیم گرفت که خود مستقیماً بر چاههای نفت سلطه پیدا کرده امنیت آنها را شخصاً به‌عهده بگیرد، در واقع از آن زمان به بعد برنامه غرب مبتنی بر این بوده که در منطقه و کنار چاههای نفت حضور داشته باشد.
بنابراین آمریکا از 1973 از هر بحرانی و رویدادی به‌بهانه‌های واهی چون امنیت بحرین، خطر جنبش‌های چپ در منطقه از جمله در عمان و یا خطر صدام حسین و در نتیجه اشغال کویت برای حضور نظامی خود در این منطقه استفاده کرده و توانسته است برای خود پایگاه نظامی از جمله استقرار ناوگان پنجم نیروی دریایی در بحرین ایجاد کند.
تسنیم: دولت بحرین چندین بار درخواست مذاکره با مخالفان را داشته، به‌نظر شما می‌توان این اقدام را به‌معنی عقب‌نشینی آلخلیفه تلقی کرد؟
تاکنون دولت بحرین چندین بار مخالفان را به گفت‌وگو دعوت کرده و در هربار از این گفت‌وگوها به‌عنوان بهانه برای سرکوب مخالفان استفاده کرده، واقعیت این است که آلخلیفه هیچ‌گاه صادق نبوده و به‌همین دلیل جنبش الوفاق بحرین که رهبری موج اعتراضات را به‌عهده دارد اعلام کرده که حاضر نیست نقش دکور را برای دشمن بازی کند، مگر اینکه تضمین‌های جدی در خصوص تحقق خواسته‌های مردم داده شود.
تسنیم: به‌نظر شما حمایت آمریکا و غرب از پادشاه بحرین تا چه‌زمانی استمرار خواهد داشت؟ در چه‌مقطعی ممکن است غرب همانند سایر دیکتاتورهای عرب، دست از حمایت آلخلیفه هم بردارد؟
همان‌طور که در انقلاب اسلامی ایران، آمریکا تا لحظه آخر در جهت حفظ رژیم شاه تلاش کرد قطعاً در خصوص انقلاب بحرین همین رفتار را تکرار خواهد کرد، واقعیت این است که منابع نفتی منطقه قابل چشم‌پوشی نیست، اما اگر ملت بحرین همان‌طور که تاکنون مقاومت کرده بر خواسته‌های خود پافشاری کند، بدیهی است که در مقابل قدرت مردم کاری نمی‌تواند انجام دهد. بنابراین تا زمانی که امکان مقاومت وجود دارد شک نکنید که آمریکا ایستادگی خواهد کرد.
تسنیم: در حال حاضر وضعیت مخالفان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا گروه‌های مخالفی که در بحرین حضور دارند با یکدیگر همصدا هستند؟
وحدت در صفوف مخالفان در طول این دو سال خیلی خوب بوده و تاکنون شکافی مشاهده نشده است، شاید اختلاف دیدگاه‌های بین جبهه وفاق و الوفا وجود داشته باشد اما هر دو در اهداف کلی و کلان متحد و یک‌صدا هستند.
ایستادگی مردم قابل ستایش است، با اینکه دو سال از قیام بحرین می‌گذارد اما مردم همچنان در صحنه هستند و این نشان می‌دهد قیام این بار مردم بحرین با قیام‌های قبلی متفاوت است.
تسنیم: به‌نظر شما سرانجام انقلاب و خیزش مردمی بحرین چیست؟ آیا مردم بحرین موفق می‌شوند به‌رغم سرکوب‌های آلخلیفه به خواسته‌های خود دست یابند؟
هیچ‌گاه نظام‌های سیاسی توان مقابله با قدرت مردم را ندارند، مشاهده کردیم که چگونه مردم در مصر، تونس، لیبی و حتی یمن حاکمان را به‌زیر کشیدند و آنچه در حال حاضر در بحرین شاهد هستیم یعنی ورود نیروهای سعودی، اماراتی و بخشهایی از نیروهای اردنی و حتی پاکستانی نشان می‌دهد دولت بحرین در مقابل قدرت انقلاب مردمی عاجز شده و واقعیت این است که قدرت مردم قویتر از آن است که از این نیروها واهمه داشته باشد بنابراین تصور می‌کنم انقلاب مردم بحرین با توجه به استمراری که تاکنون داشته می‌تواند اراده خود را بر پادشاه این کشور تحمیل کند.
انتهای پیام/*
