اجتهاد جامع با وحدت حوزه و دانشگاه ممکن است/ ضرورت ایجاد ابواب جدید فقهی

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم،‌ آیت‌الله علیرضا اعرافی، رئیس جامعةالمصطفی العالمیه و عضو شورا عالی انقلاب فرهنگی در دومین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت صبح امروز چهارشنبه، 18 اردیبهشت با موضوع «اجتهاد تمدن‌ساز» به ارائه سخنرانی پرداخت.

وی گفت: مفروض ما این است که اسلام دین تمدنی است و می تواند بشریت را در همه ساحت ها به شکل نظام‌وار هدایت کند و همچنین مفروض ما این است که انقلاب درصدد تحقق گفتمان تمدنی و بازتولید گفتمان اسلامی است. ما باور داریم هر کاری در حوزه تمدنی مبتنی بر گسترش اندیشه و دانش است و تا آنجا که به معارف اسلامی برمی‌گردد، این مؤلفه باید اجتهادی باشد. اما اصطلاحی که از اجتهاد امروز رواج دارد، به عنوان «عملیة الاستنباط با فعل الاحکام الفرعیه» است، اما اجتهاد فراتری هم داریم که اگر بخواهیم به سمت تمدن‌سازی پیش برویم نیاز به آن داریم.

رئیس جامعه المصطفی العالمیه با اشاره به چند محور در حوزه روش‌های اجتهادی و تحقیقی که نیازمند بسط هستند، گفت: اولین مسئله گسترش ابواب فقه است. فقه از روش مندی استواری برخوردار است اما این دستگاه اجتهادی در 55 باب فقهی می‌گنجد. من معتقدم اگر فقه ما بخواهد به الگوپردازی کمک کند باید بر اساس تجربیات جدید، ابواب جدیدی را پایه گذاری کند.

وی در ادامه به اهمیت مسئله آموزش و پروش پرداخت و عنوان کرد: دیگر مسئله تعلیم و تربیت است که این مساله در فقه ما جایگاهی ندارد و باید فقه ما بابی در همین عنوان داشته باشد در روابط اجتماعی فقه ما توان پاسخ به نیاز امروز را ندارد بنابراین گسترش ابواب فقهی فراتر از ابواب موجود یک ضرورت است که بدون آن نمی توانیم به الگو و تمدن سازی برسیم. در محور سوم حتی دستگاه فقهی ما حتی در حوزه کتب نیز نیاز به بازسازی دارد و باید بر این محور توجه داشته باشیم که اجتهاد نظام‌سازی است کاری که شهید صدر تا حدودی بدان پرداخت. در این مولفه برای استخراج نظام‌وار دچار مشکل هستیم و نظام‌پردازی مورد نیاز ماست.

وی با اشاره به نیاز به اجتهاد در اخلاقیات افزود: نکته دیگر بحث اجتهاد در حوزه اخلاقیات است متاسفانه دانش اخلاق اسلامی متناسب با گسترشی که فقه ما دارد، بسط نیافته است، اما در هر حال اخلاق اسلامی حوزه ویژه خود را دارد ما در بازشناسی فضیلت ها و رذیلت ها کم کار کرده ایم و طبقه بندی اخلاقی ما همچنان از فلسفه و تمدن یونانی متاثر است اما آنچه در ذخایر قرآن و روایات اسلامی داریم فوق العاده بیشتر از آن است که الان داریم.

اعرافی به نکته دیگری در حوزه نقش اجتهاد در تمدن سازی اشاره کرد و گفت: نکته دیگر امتداد تفکر فلسفی اسلامی است که مقام معظم رهبری نیز بر آن تاکید دارند. ما فلسفه اسلامی داریم که اوج آن در تفکر صدرایی مشاهده شده است در واقع اجتهاد فلسفی برای گسترش تفکر حکمت الهی و فلسفه ما به قلمروهای دیگر نیاز داریم. امتداد مجموعه‌ آنچه را که از اجتهاد جامع به دست می‌آید باید در حوزه علوم و دانشگاه بررسی کنیم، در واقع این مهم با تعامل حوزه و دانشگاه ممکن می شود.

انتهای پیام/