تقریب برای جمهوری اسلامی یک راهبرد است نه تاکتیک/ تشریح جزئیات بخش‌های نمایشگاه قرآن
خبرگزاری تسنیم: معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان این که نگاه جمهوری اسلامی به مسئله تقریب راهبردی است، گفت: ما در طرح مسائل خود چارچوب وحدت جهان اسلام را مد نظر داریم و با هر حرکتی که این وحدت را مخدوش کند، برخورد می‌کنیم.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، حجت‌الاسلام و المسلمین حمید محمدی، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، چندی پیش پس از بازدید از تحریریه و دیگر بخش‌های این خبرگزاری، در جریان فعالیت‌ها و دستاوردهای این رسانه قرار گرفت و سپس در موضوعات مختلف فرهنگی و قرآنی با خبرنگاران فرهنگی و قرآنی تسنیم به گفت‌وگو پرداخت.
بررسی موانع استفاده از فرهنگ و ابزارهای فرهنگی برای انتقال آرمان‌های انقلاب، تشریح جدیدترین مصوبات و برنامه‌های شورای توسعه فرهنگ قرآنی شورای عالی انقلاب فرهنگی و بیان نکاتی درباره فعالیت‌های معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد و نیز برخی از جزئیات بیست و یکمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن از جمله موضوعاتی بود که در این گفت‌وگو مورد بررسی قرار گرفت. بخش دوم این گفت‌وگو به این شرح است:
*تسنیم: شما در ضمن سخنان خود بر ضرورت جدی گرفتن و فعال‌سازی دیپلماسی فرهنگی و به‌تعبیری دیپلماسی عمومی تأکید کردید؛ آیا در معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد و یا شورای توسعه فرهنگ قرآنی شورای عالی انقلاب فرهنگی برنامه‌ها و فعالیت‌هایی برای فضای بین‌المللی تدارک دیده‌اید؟
من در این بحث از دو موضع صحبت می‌کنم یکی معاونت قرآن و عترت و دیگری دبیر شورای توسعه. ما سعی می‌کنیم اقدام مستقیمی در این حوزه نداشته باشیم و این کار بیشتر به‌عهده دستگاه‌هایی مانند جامعة المصطفی(ص) و مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) است که فعالیت‌شان به‌صورت بین‌المللی تعریف شده است و اقدام‌کنندگان به‌صورت مستقیم در خارج از کشور هستند. تلاشی که ما در قرآن و عترت می‌کنیم این است که در سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی رویکرد بین‌المللی داشته باشیم و مجموعه‌ای از حمایتها را در حوزه بین المللی فراهم کنیم تا بسترهایی برای تعامل بیشتر با فضای بیشتری برای حضور در عرصه بین المللی ایجاد شود.
*تسنیم: شما معاون قرآن و عترت وزارت ارشاد هستید؛ مکرر از برنامه‌های خود در زمینه قرآن سخن گفته‌اید، آیا در زمینه عترت هم برنامه مشخصی دارید؟
ما در ارتباط با کارهای عترتی خیلی پیگیر شدیم که کلمه «عترت» در مورد فعالیت‌ها به کار بیاید. من دو سال است که در نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم، به‌صورت مستقل بخش عترت را ایجاد کرده‌ام و امسال هم خواهید دید که یکی از بخش‌های بسیار فاخر و بزرگ‌مان بخش عترت است.
در آن‌جا تلاش کرده‌ایم بخش امیرالمؤمنین(ع)، نهج‌البلاغه، صحیفه سجادیه، امام رضا(ع) و مهدویت از موضوعات اصلی قرار بگیرد. در بخش کلان نمایشگاه و در بخش فروش کتاب این توجه پررنگ به بخش عترت وجود دارد. از امسال دوره آموزشی نهج‌البلاغه در سراسر کشور رسمی شده است. در این دوره‌های آموزشی آشنایی با صحیفه سجادیه و نیز نهج‌البلاغه شامل 32 درس برای حکمت‌ها، 32 درس برای نامه‌ها، 32 درس برای خطبه‌ها برای متن درس‌ها تولید و آموزش رسمی شروع شده است و دوره تربیت مربی آن نیز با حضور اساتید بسیاری برگزار میشود.
علاوه بر مکتب‌های قرآنی که در سراسر کشور در زمینه‌های قرائت، حفظ، تدبر و مفاهیم راه‌اندازی میشود، در بخش عترت نیز 14 مکتب از مکتب نبوی، علوی و حسینی گرفته تا مکتب مهدوی(ع) راه‌اندازی شده است. در مکاتب، چکیده‌ای از زندگی امام معصوم، سیره معصوم و گزیده‌ای از سخنان معصوم، در قالب یک یا دو واحد درسی تنظیم شده و در کل مکتب‌های قرآن و عترت کشور تدریس میشود که به نام «مکاتب عترتی» و مجموعه‌اش «مکاتب قرآن و عترت» نامیده شده است. لذا ما کنار مؤسسات قرآنی، مؤسسات قرآن و عترت، مهدهای قرآن و عترت، جلسات قرآن و عترت و مکاتب قرآن و عترت را داریم و که در سطح ملی راه‌اندازی شده است.
*تسنیم: آیا در فعالیت‌های خود در حوزه عترت که در تراز بین الملل انجام میشود، محدودیت‌های خاصی برای بحث عترت وجود دارد و تا چه حد رویکرد تقریبی را لحاظ می‌کنید؟
تقریب برای جمهوری اسلامی یک راهبرد است نه تاکتیک
کلیه فعالیت‌های ما به‌شدت تقریب‌گرا است و می‌گوییم تقریب برای جمهوری اسلامی ایران یک تاکتیک نیست بلکه یک راهبرد است و ما نگاه‌مان به تقریب راهبردی است و بنابراین برای ما نکته کلیدی در کل فعالیت‌ها محسوب میشود. در بخش عترت چارچوبی به‌نام وحدت جهان اسلام مد نظر داریم و هیچ نوع حرکتی که این وحدت را مخدوش کند، مطلقاً وجود ندارد و با آن برخورد هم می‌کنیم.
نمایشگاه‌هایی در کشور‌های مختلف در حال راه‌اندازی است، چند نمایشگاه در ترکیه داریم و سال 2013 که سال حضور فرهنگی ایران در ترکیه نامگذاری شده است و 2014 سال حضور فرهنگی ترکیه در ایران است و مسئله تقریب در کل کشور‌های بیداری اسلامی حضور پیدا کرده است، به این دلیل که یک امر مهم و دستور صریح مقام معظم رهبری است.
*تسنیم: امتیاز خاص نمایشگاه قرآن امسال نسبت به سال‌های قبل چیست؟ در نمایشگاه سال گذشته آن قسمتی که جنبه فروشگاهی داشت، شلوغ بود اما استقبال از قسمت‌های معرفتی به آن اندازه نبود و بخش‌هایی چون بخش دانشگاهی نیز محل مناسبی نداشت؛ این مسائل تا چه حد به مدیریت برمی‌گردد؟
نمایشگاه امسال، تفاوت جدی با سال گذشته دارد و ما تلاش کرده‌ایم که امسال با نگاه تحولی ورود پیدا کنیم. لذا خواهید دید که از لحاظ ساختاری تغییراتی کرده است، برخی از بخش‌ها در هم ادغام شده و قریب به 10 بخش جدید به وجود آمده است. بیداری اسلامی با رنگ و بوی تازه‌ای مطرح شده و بخش بین‌الملل نو شده است. سال‌های گذشته تنها در حد چند تابلو میان نمایشگاه بود که چند خارجی می آمدند و بازدید می‌کردند.
امسال از روز اول بخش‌های بین‌الملل نمایشگاه فعال خواهد بود، مانند قرآن و فرهنگ ملل مسلمان، بیداری اسلامی، ره‌یافتگان (تازه‌مسلمان‌های خارجی)، سبک زندگی قرآنی که با رویکرد بین المللی طراحی شده است. ساز و کار بین‌المللی در بخش‌ها مورد ملاحظه و توجه بسیاری بوده و شعار نمایشگاه نیز «سبک زندگی قرآنی» است و سعی کرده‌ایم این شعار را در نمایشگاه عملیاتی کنیم. بخش جدیدی به‌نام «دولت قرآنی» با بحث‌های جدی و اساسی فعالیت خواهد داشت، بخش تحول علوم انسانی هم یک بخش جدی کنار دانشگاه است که به عرضه خدمات می‌پردازد. بخش دانشگاهی را با تغییر مکان از انزوا خارج کرده‌ایم.
نمایشگاه قرآن در این دوره 40 بخش دارد که همه بخش‌ها برای مخاطبان دارای جاذبه‌های واحد نیست، همه بخش‌ها برای عموم مردم به‌طور طبیعی و مساوی جاذبه کافی ندارد. برای نمونه بخش‌های دانشگاهی و حوزوی تخصصی است و به‌خلاف آن، بخش عفاف و حجاب، مکتوب و رسانه‌های دیجیتال برای عموم مردم جذاب است. بخش کودکان و نوجوان نیز برای قشر خودش جذابیت دارد. بنابراین ممکن است بخش‌های عمومی‌تر در مقایسه با بخش‌های تخصصی از استقبال بیشتری برخوردار باشد. بخش‌های عمومی به‌هردلیلی مانند موضوع عفاف و حجاب به‌دلیل فروش محصول ممکن است جذابیت‌هایی داشته باشد و نمی‌شود آن را انکار کرد.
*تسنیم: از مکاتب قرآن و عترت سخن گفتید؛ فضای مهدکودک‌های ما به‌گونه‌ای شده که با سبک زندگی قرآنی و اسلامی و فضایگفتمان انقلاب هم‌خوانی ندارد. از همان ابتدا زبان‌های غربی و مسائلی مانند رقص و... را به کودکان آموزش می‌دهند. «مهدهای قرآن»حرکتی ایجابی است که کنار آن ایجاد شده اما هنوز به‌صورت فراگیر در جامعه معرفی نشده و از ظرفیت رسانه‌ای برای خودش استفاده نکرده و ظاهراً اقبال کمی هم از سوی جامعه شده است؛ آیا در این زمینه برنامه خاصی ندارید؟
مهدهای قرآنی، با تعامل جدی بهزیستی و آموزش و پرورش، درحال شکل‌گیری است
یکی از ساختارهایی که زیر نظر مؤسسات قرآنی در حال سامان‌دهی هستیم، مهدهای قرآنی است؛ مهدهای قرآنی با تعامل بهزیستی و آموزش و پرورش به‌صورت جدی در حال شکل‌گیری است. هم مهدهایی که مستقل هستند تحت این عنوان شکل گرفته است و فعالیت‌های قرآنی دارند و هم مهدهای عمومی یک بخشی از آنها فعالیت‌های قرآنی انجام میشود. متأسفانه این حرفی که شما گفتید وجود دارد و محتوایی که در مهد‌ها ارائه می‌شوند مناسب نیستند و قابل قبول نیست. لذا ضمن ایجاد جریان موازی مهدهای قرآنی کنار مهدهای موجود، باید تلاش کنیم در مهدهای موجود نیز بخش‌های قرآنی به وجود آوریم و لازمه این کار این است که مربی کافی داشته باشیم و اراده‌ای را در مدیران مهدهای جدید ایجاد کنیم که به بخش قرآنی توجه کنند.
چند هزار مهد قرآنی در سطح ملی، در حال تأسیس است
باید الگوهای جذاب تولید کنیم و مدیر مهد دنبال برنامه‌هایی باشد که کودک به آن جذب شود، در تهران بیش از 360 مهد قرآنی با همکاری بسیج در چند ماه اخیر شکل گرفته است. در سطح ملی چند هزار مهد در حال تأسیس است که کنار آن ما پیش‌دبستانی‌های قرآنی را داریم. تعاملی که با آموزش و پرورش داریم در حال فراهم آوردن فضایی است که مؤسسات قرآنی بتوانند پیش‌دبستانی قرآنی نیز ایجاد کنند و اگر تفاهم‌نامه ایجاد شود به‌زودی شکل می‌گیرد و کار خوبی خواهد شد که به قرآنی شدن فضای تعلیم و تربیت کمک می‌کند.
*تسنیم: امسال برای نهاد‌های فرهنگی بحران‌های مالی به وجود آمد و به‌خاطر بالا رفتن قیمت کاغذ بسیاری از ناشران ورشکسته شده و یا به مشکل برخوردند و در این میان ناشران قرآنی نیز ضرر کردند. آیا معاونت قرآن وزارت ارشاد برای این مورد برنامه‌ای ندارد؟
متأسفانه هیچ نوع امکاناتی در اختیارمان نیست که بخواهیم حمایت کنیم و مقوله کاغذ از عهده وزارت ارشاد خارج است، بودجه کتاب و حمایت از آن به‌عهده معاونت فرهنگی ارشاد است و در راستای هر نوع کتابی که معرفی میشود حمایت‌هایی صورت می گیرد. به‌هرحال روند گران شدن کاغذ که به کاهش فعالیت ناشران، ورشکستگی و افت شدید کاری منتهی شد، کاری است که باید در سال جاری و آتی با رفع مشکلات تولید کاغذ و ایجاد حمایت‌های جدید در خرید کتاب از ناشران کشور فراهم شود.
*تسنیم: آیا تأثیرات منفی مشکلات مالی ناشران، در بخش مکتوب نمایشگاه قرآن نیز مشهود خواهد بود؟
بخش مکتوب بخش کوچکی از نمایشگاه قرآن را تشکیل می‌دهد و تأثیری بر ما ندارد. ناشران زیادی برای شرکت در نمایشگاه داوطلب هستند اما فضای ما برای بخش کتاب محدود است: از 40 بخش، 4 بخش برای فروش کتاب داریم و 36 بخش ما نمایشگاهی است که فاقد فروش است. حدود 200 غرفه برای اختصاص به این بخش‌ها وجود داشت در صورتی که ما حداقل 2000 متقاضی غرفه داشتیم؛ بنابراین با همین ظرفیت کم نشریات در سه سال گذشته، محدودیتی برای عرضه وجود ندارد و بیش از آنها ظرفیت موجود است. در نمایشگاه کتاب که کار بزرگی صورت می‌گیرد این بحران‌های مالی تأثیر داشته و نشان داده میشود، اما در محدوده نمایشگاه قرآن این‌طور نیست.
*تسنیم: از آخرین وضعیت طرح ملی حفظ قرآن بفرمایید.
طرح ملی حفظ بعد از آن که شورای ملی راهبری شکل گرفت، سه قرارگاه دانش‌آموزی و فرهنگیان در آموزش و پرورش و قرارگاه سایر اقشار ایجاد شد. به‌صورت منظم هر 15 روز یک بار جلساتی برگزار میشود که از سال گذشته شروع شده است؛ سایر اقشار شامل سازمان اوقاف و امور خیریه، حسینیه‌ها، دارالقرآن، صدا و سیما و نیروهای نظامی است که با محوریت ارشاد کار می‌کند و نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری و وزارت آموزش عالی، قرارگاه دانشگاهی دارند.
ما در این برنامه‌ریزی تقسیم کار کرده‌ایم و کل پروسه حفظ، با یک تقسیم‌بندی مناسبی صورت گرفته و با ساز و کار مناسبی جلو می‌رود و فکر می‌کنم اگر بودجه حفظ که در مجلس تصویب شده است بیاید و برای این کار اختصاص پیدا کند بتوانیم هم در آموزش و پرورش و هم در دستگاه‌های کلان کشور تحولات جدی را شاهد باشیم. مؤسسات ما برای تربیت حافظان آماده هستند و به‌صورت جدی کار می‌کنند. بحث حفظ، واقعاً بحث جدی است منتهی حمایت، لازم دارد و چنانچه دولت به مصوبات بودجه طرح ملی پایبند باشد، قطعاً نهضت طرح ملی حفظ، روز به روز پررونق‌تر میشود.
انتهای پیام/*
