به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، شورای سردبیری روزنامه واشنگتن‌پست آمریکا در سرمقاله امروز (جمعه) این روزنامه به بررسی برخی مفاد توافقنامه هسته‌ای بین ایران و گروه 1+5 پرداخت: گزارشی که توسط دولت اوباما درباره توافق هسته‌ای ایران منتشر شد، حاوی حذفیات چشمگیری است. این سند 2 هزار کلمه‌ای، به مانند بیانیه تلویزیونی شنبه شب اوباما درباره توافق، بر وعده ایران برای محدود کردن غنی‌سازی اورانیوم، تعلیق تکمیل رآکتور پلوتونیومی و نیز پذیرش بازرسی‌های بیشتر، تأکید دارد – تمهیداتی که قرار است از هرگونه تلاش برای تولید بمب هسته‌ای در زمان تداوم مذاکرات جلوگیری به عمل آورد.

آنچه که این گزارش اعلام نمی‌کند این است که متن توافقنامه برخی امتیازات عمده را در حوزه توافق برنامه‌ریزی شده مرحله دوم به ایران ارائه کرده است. اگرچه مقامات کاخ سفید و جان کری، وزیر خارجه آمریکا، بارها اعلام کرده‌اند اظهارات ایران درباره "حق غنی‌سازی" اورانیوم در یک توافق موقتی جای نخواهند داشت اما متن این توافقنامه اعلام می‌کند که "راه حل جامع شامل تعریفی مشترک از برنامه غنی‌سازی اورانیوم با پارامترهایی خواهد بود که به صورت مشترک پذیرفته شده است." به بیان دیگر، آمریکا و متحدین آن از قبل پذیرفته‌اند که برنامه غنی‌سازی ایران تا زمان نامحدودی ادامه خواهد داشت. اما در نقطه مقابل، یکی از درخواست‌های آمریکا که از مدت‌ها پیش مطرح بوده، یعنی برچیده شدن تأسیسات غنی‌سازی زیرزمینی، در این توافقنامه مورد اشاره قرار نگرفته‌اند.

اوباما و مقامات آمریکایی اعلام کرده‌اند که در بازه زمانی شش ماهه مذاکرات پایان خواهد یافت، اماتوافقنامه می‌گوید که توافقنامه شش ماهه می‌تواند "با رضایت دوجانبه" تمدید شود و اینکه "طرفین قصد دارند مذاکرات و نیز اجرای توافقنامه حاصل از آن بیش از یک سال به طول نینجامد." در این توافقنامه همچنین اعلام شده که "گام‌های اضافی بین تمهیدات مقدماتی و گام نهایی وجود خواهند داشت." این گام‌های اضافی "شامل پرداختن به قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل" است. این قطعنامه‌ها از ایران خواسته‌اند تا غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کند، اما توافقنامه درباره ضرورت اجرای این درخواست‌ها چیزی نگفته است.

اما یکی از مسأله‌سازترین بخش‌های این سند درباره آن چیزی است که به عنوان یک بند پایانی در توافقنامه نهایی گنجانده خواهد شد. این سند می‌گوید که توافقنامه نهایی "شامل یک بازه زمانی بلند مدت است که درباره آن توافق می‌شود،" و اینکه پس از اتمام این دوره زمانی، "با برنامه هسته‌ای ایران به مانند برنامه هسته‌ای هر کشور دیگر عضو پیمان منع اشاعه هسته‌ای که دارای تسلیحات هسته‌ای نیست، رفتار خواهد شد." بنابراین ایران می‌تواند منتظر زمانی باشد که در آن هیچ تحریمی وجود نداشته و هیچ محدودیت بخصوصی بر ظرفیت هسته‌ای آن اعمال نمی‌شود؛ و این کشور می‌تواند بدون تخطی از هیچ گونه پیمان بین‌المللی تعداد نامحدودی سانتریفیوژ نصب کرده و به تولید پلوتونیوم بپردازد.

مقامات دولت اوباما می‌گویند آنها موافقت ایران با لغت‌های "طولانی مدت" در بند پایانی یک امتیاز بارز است. این بازه زمانی ممکن است بر روی کاغذ 15 الی 20 سال به طول انجامد. با این حال ایران، یک بازه زمانی بسیار کوتاه‌تری را پیشنهاد کرده است، به ما گفته شده که بازه پیشنهادی آنها بین سه تا پنج سال است. مصالحه نهایی هر چه که باشد، اجازه به رژیم کنونی ایران برای برخورداری از یک برنامه هسته‌ای نامحدود خطرناک بوده – و یقینا برای اسرائیل و همسایه‌های عرب این کشور غیرقابل پذیرش خواهد بود. آمریکا باید توانایی جلوگیری از پایان یافتن کنترل‌ها از طریق حق وتو در شورای امنیت، را برای خود حفظ نمایند.

همانگونه که پیش‌تر نیز گفته‌ایم، توافقنامه موقتی ارزشمند است زیرا پیشرفت ایران به سمت یک بمب را زیر نظر دارد و بسیار به گزینه نظامی که در غیر این صورت ممکن بود پیاده شود، ارجحیت دارد. اما این توافقنامه آمریکا و متحدین آن را در زمان مذاکره برای دستیابی به توافق نهایی در موقعیت نامناسب و ضعیف‌تری قرار خواهد داد. امتیازات ارائه شده به ایران باید با یک عقب‌رفت گسترده در زیرساخت‌های هسته‌ای این کشور متعادل شود – و کنترل‌های هسته‌ای نیز هیچگاه پایان نیابند.

انتهای پیام/