نگاهى به برخى دستاوردها و نوآورى‏هاى علمى انقلاب اسلامى

به گزارش خبرگزاری تسنیم، امروز فرزندان انقلاب اسلامى از نسل پدران واقعى علم که قرن‏ها کتاب‏هایشان در غرب ترجمه و تدریس مى‏شد، یعنى ابن سینا، خوارزمى، رازى و جابربن حیان‏ها، دوباره ثابت کردند همان‏طورکه وقتى اجداد آدمخوار آنگلوساکسون‏ها در تاریکى عقب‏افتادگى قرون وسطى به سر مى‏بردند، پدران ما معتبرترین نظریه‏هاى علمى را در دانشگاه‏هاى جهان اسلام مورد بررسى و تحلیل قرار مى‏دادند. امروز نیز در سایه‏ى ارشادهاى مقام معظم رهبرى، تولید علم و فناورى در ام القراى جهان اسلام یعنى ایران اسلامى نوید تعالى علمى و تمدن نوین اسلامى را داده و باز هم خواهند داد. دستاوردهاى علمى ایران در زمینه‏هاى پزشکى، فناورى هوا فضا، فناورى هسته‏اى، فناورى نانو، سلولهاى بنیادین، زیرساختهاى فنى و مهندسى، موشکها و تسلیحات نظامى و. . . براى خیلى‏ها غیر باور است و نقطه‏ى قوت همه‏ى این پیشرفت‏ها، بومى‏بودن آن در شرایط شدیدترین تحریم‏هاست. دشمن از این‏که ملت ایران با رهبرى هوشمندانه آیت‏الله العظمى خامنه‏اى در بزرگراه پیشرفت و ترقى سیر مى‏کند، به‏شدت هراسناک است. آن‏ها از مقاومت جانانه ملت و رهبرى شگفت‏زده‏اند. تولید ناخالص ملى رقمى بالاتر از 1000میلیارد دلار است. ملت ایران در بیشتر رشته‏هاى صنعتى و کشاورزى در مرز خودکفایى و یا صادرات کالا به خارج است. زیرساخت‏هاى اقتصادى به‏گونه‏اى آماده است که جهش‏هاى بزرگ را هر روز شاهد هستیم. در زمینه علم وتکنولوژى‏هاى جدید جزء 10 کشور برتر جهان هستیم.

  شاخص‏ها و ملاک‏هاى سنجش پیشرفت‏
آنچه اغلب در متون و اظهارات مطرح مى‏شود، تعبیر «توسعه» است، اما مقام معظم رهبرى بر کاربرد مفهوم پیشرفت تأکید دارند که الزامات و بار معنایى خاص خود را به همراه دارد. لذا باید اهتمام جدى داشت تا این مفهوم به محور گفتمان عمومى کشور تبدیل شود. در گفتمان توسعه‏محور، عرصه‏هاى مختلفى از جمله توسعه‏ى سیاسى و توسعه‏ى اقتصادى مطرح شده است. در دوران اصلاحات، مفهوم توسعه با اولویت توسعه‏ى سیاسى محوریت پیدا کرده بود و با تغییر گفتمان حاکم، مفهوم «پیشرفت» کانون و محور گفتمان جدید قرار گرفت. مقام معظم رهبرى، در بیاناتى که در نخستین نشست اندیشه‏هاى راهبردى با موضوع الگوى اسلامى ایرانى پیشرفت در تاریخ 10 آذر 89 داشتند، 4 عرصه را براى پیشرفت مطرح فرمودند: 1. پیشرفت در عرصه‏ى فکر، 2.پیشرفت در عرصه‏ى علم، 3. پیشرفت در عرصه‏ى زندگى، 4. پیشرفت در عرصه‏ى معنویت. از منظر ایشان، علم محصول تفکر است و اگر تفکر نباشد، فضایى براى شکل‏گیرى و تکوین علم وجود نخواهد داشت. بنابراین کوتاهى و کاهلى در پیشرفت فکرى باعث مى‏شود که زمینه‏ى مناسب براى

نوآورى‏هاى علمى و در نهایت، رسیدن به استقلال علمى مهیا نشود. از منظر مقام معظم رهبرى، پیشرفت در عرصه‏ى علم باید در مسیرى باشد که بتواند استقلال علمى را براى کشور و در نهایت تمدن اسلامى به ارمغان بیاورد. در واقع استقلال علمى، رکن اساسى پیشرفت، براى نیل به تمدن اسلامى است. از منظر ایشان، علم و کار علمى بایستى عمق و بنیان جدى داشته باشد. لذا باید حرکت علمى از زیربنا و با بنیان مستحکم آغاز شود و شکل بگیرد تا بتوانیم به قله‏هاى علمى و به‏ویژه استقلال علمى برسیم.

  تأثیر این شاخص‏ها در پیشرفت ملت‏
اگر بخواهیم به‏طور عینى به این مسأله بپردازیم، باید به مثال‏هایى در این زمینه اشاره کنیم. براى مثال، در زمینه‏هاى علمى، در اوایل انقلاب، تعداد اعضاى هیئت علمى و دانشجوهاى ما بسیار محدود بود. در آن زمان، بیش از 170 هزار دانشجو نداشتیم، در حالى که اکنون 4 میلیون دانشجو داریم. اگر در اول انقلاب تنها 5 هزار عضو هیئت علمى داشتیم، در حال حاضر ده‏ها هزار عضو هیئت علمى داریم.
محورهاى مهم پیشرفت‏هاى علمى و فنى جمهورى اسلامى ایران را مى‏توان به شکل زیر خلاصه کرد:
با وجود اعمال تحریم‏هاى شدید از 35 سال قبل بر علیه دانشگاه‏ها و مراکز آموزش عالى و پژوهشى ایران اسلامى، به اذعان خود غربى‏ها این موانع و مشکلات هیچ تأثیرى در پیشرفتهاى ایران نداشته است. نشریه معروف علمى  Natureدر شماره 21 اکتبر سال 2011 خود به این موضوع اشاره کرده است که با وجود تحریم‏هاى شدید که جهان غرب بر دانشگاه‏هاى ایران اعمال کرده و حتى آن‏ها را از دسترسى به کتابخانه‏هاى مجازى بازداشته است، با این حال بازده علمى و پیشرفت و رشد شاخه‏هاى مختلف علوم در ایران از کشورهاى ثروتمند غربى بالاتر است.
جمهورى اسلامى ایران چند حوزه حیاتى در علوم براى تأکید و تمرکز پژوهش‏ها در کشور انتخاب کرده و مطالعات علمى در این رشته‏ها با جدیت ادامه دارد. این حوزه‏ها عبارتند از: Nanotechnology نانو تکنولوژى،  Biotechnologyبیو تکنولوژى و  Stem Cellسلول‏هاى بنیادى.

  همت و کار مضاعف اساس حرکت دهه پیشرفت و عدالت‏
در دهه چهارم انقلاب که به دهه پیشرفت وعدالت نامیده شده، بایستى چرخه حرکتى توسعه در کشور با سرعت بیشترى انجام شود. انقلاب اسلامى و نظام مقدس جمهورى اسلامى از زمان تأسیس تا امروز که وارد دهه چهارم عمر پربرکت خود گردید، توانست از فراز و نشیبهاى سخت و مشکلى با مدد و کمک الهى با رهبرى امام راحل(ره) و مقام معظم رهبرى و حمایت و پشتیبانى ملت قهرمان ایران على‏رغم دشمنى‏ها و توطئه‏هاى رنگارنگ و کینه‏توزانه در ابعاد مختلف نظامى، اقتصادى، سیاسى، فرهنگى رسانه‏اى و فشارهاى قدرتهاى فرامنطقه‏اى با موفقیت عبور نماید.

  خودباورى و اعتماد به نفس‏
یکى از اقداماتى که قدرت‏هاى سلطه گر براى سلطه بر کشورهاى جهان از آن بهره مى‏جویند، پاشیدن بذر خودکم‏بینى و خودباختگى و عدم اعتماد به نفس در میان ملتها و جوانان کشورها است تا بواسطه آن سلطه خود را بر کشورها و ملتها فراهم و تسهیل بخشند. در ایران نیز تا قبل از انقلاب شکوهمند اسلامى با تبلیغات گسترده غرب، توانسته بودند این روح خودباختگى را در ملت ایران ترویج دهند و بدین‏وسیله بیش از صدها سال بر ایران و منابع سرشار آن سلطه پیدا کنند. به برکت نفس مسیحاى امام راحل و اسلام و انقلاب اسلامى، روح اعتماد به نفس و خودباورى در میان ملت ایران به‏خصوص جوانان برگشت و در طول این سى و شش سال، همگان شاهد ثمرات ارزشمند آن بودیم و ملت به چشم خود دید که در سایه ایمان و اعتماد به خود و جوانانش چه کارهاى بزرگ و ارزشمندى را به سرانجام رسانید و ایران وابسته را به کشورى مستقل تبدیل ساخت. ملت با اعتماد به خود و جوانان برومندش توانست ضمن قطع وابستگى به بیگانگان، یکى پس از دیگرى سنگرهاى پیشرفت و توسعه را در صحنه‏هاى مختلف علمى، پزشکى، فن‏آورى، اختراعات و ابتکارات، هوا و فضا و. . . پشت سر بگذارد.
 
  رتبه ایران در رشد علمى جهان‏
در سال 2012 با تولید 28 هزار مقاله ثبت‏شده در وب سایت‏هاى معتبر علمى  ISIجایگاه 16 تولید علم را در جهان به خود اختصاص داده است. ایران بر اساس ارزیابى‏هاى مجله علمى جهانى  ISIرتبه نخست سرعت رشد علم را در جهان کسب کرده است. در شش ماهه سال 2013 نیز ایران 17 هزار و 995 مورد مقاله ثبت‏شده در مجله‏هاى معتبر  ISIدارد و در این مدت ایران رتبه 15را کسب کرده است. 57 درصد تولیدات علمى ایران مربوط به علم پزشکى بوده است.
همواره علما و اندیشمندان توصیه کردند که راه‏حل اصلى مشکلات، تولید علم و پژوهش است. تنها تولید علم و ثبت مقاله در مجله‏هاى معتبر علمى جهان مهم نیست بلکه مهمترین مؤلفه در عرصه پژوهش این است که تحقیق باید منجر به تولید علم و علم باید منجر به تولید فن‏آورى و در نهایت منجر به تولید ثروت شود.

  پیشرفت‏هاى علمى مدیون شهداى علمى‏
خنجر زدن از پشت و ترورهاى ناجوانمردانه، نشانه ضعف دشمنى است که ادعاى حاکمیت بر جهان را دارد. اما از تحریم‏هاى سیاسى و اقتصادى جمهورى اسلامى ایران طرفى نبسته است و جسارت و مردانگى رویارویى نظامى را هم ندارد، لذا نامردانه مى‏زند و مى‏گریزد. حال آن‏که معمولاً طرف قدرتمند دست به تجاوز و تعدى آشکار مى‏زند و طرف ضعیف‏تر از شیوه اقدامات تروریستى و خرابکارانه استفاده مى‏کند. در حقیقت این گونه اقدامات: «نشانه به بن‏بست رسیدن استکبار جهانى به سردستگى آمریکا و صهیونیسم در مقابله با ملت مصمم و مؤمن و پیشرونده ایران اسلامى است.» امروز این همه فشارهاى سیاسى دشمن بر ایران و این‏گونه ترورها و اقدامات ناجوانمردانه این حقیقت را بیش از پیش آشکار مى‏سازد که رمز بقا و تعالى جمهورى اسلامى ایران، دستیابى به پیشرفته‏ترین علوم و فناورى‏هاى روز است.

  رتبه 7 ایران در تولید علم حوزه فناورى نانو
در سال‏هاى 2011 و 2012 میلادى رتبه ایران با یک پله صعود به رتبه 9 ارتقاء مى‏یابد و در سال 2013 میلادى نیز با دو پله صعود، ایران در جایگاه 7 تولید علم فناورى نانو قرار دارد. در هشت سال پیش ایران رتبه 55 در عرصه فناورى هسته‏اى را داشت ولى امروز با تلاش‏هاى دانشمندان در رتبه هفتم جهان قرار داریم و و کشور عزیزمان هشتمین قدرتى است که به چرخه سوخت هسته‏اى دسترسى یافته است. ایران در سال 2005 میلادى مقام 35 تولید علم در حوزه فناورى نانو را به خود اختصاص داده بود. این رتبه در فاصله سال‏هاى 2006 تا 2010 به ترتیب به 31، 23، 20، 16 و 10 ارتقاء پیدا کرده است. مشاهده مى‏شود که سرعت عمل دانشمندان ایران در این حوزه مؤثر بوده و هر سال نسبت به سال قبل رتبه و جایگاه ایران را در بین کشورهایى که در فناورى نانو فعالیت مى‏کنند، ارتقاء بخشیده‏اند. نانوفناورى در آینده نزدیک، یک بازار 1000 میلیارد دلارى در جهان خواهد داشت. جمهورى اسلامى ایران تا کنون رتبه مناسبى از نظر دانش نانو به‏دست آورده است.
نانوفناورى در حوزه‏هاى مختلف از جمله تولید و انباشت انرژى، افزایش بهره‏ورى کشاورزى، سم‏زدایى از آب، تشخیص بیمارى‏ها، رسانش دارو، انباشت مواد غذایى، پاکسازى هوا، کنترل آفات و غیره کاربرد دارد.

  موفقیت ایران در پرتاب کاوشگر حامل موجود زنده به فضا
کاوشگر ایرانى «پیشگام» حامل موجود زنده (میمون-رزوس) با موفقیت به فضا پرتاب و بازیابى شد. بدین‏ترتیب دانشمندان و متخصصان فضایى کشورمان موفق شدند با برداشتن گام بلند دیگرى در عرصه فناورى پیشرفته فضایى، پروژه ارسال حیات به فضا را که در انحصار چند کشور معدود است، به اجرا درآورند. میمون فضانورد ایرانى تازه‏ترین عضو مزرعه حیوانات فضایى است که با اعزام موفقیت‏آمیز به فضا، ایران را در کنار روسیه، آمریکا، فرانسه، آرژانتین، ژاپن و چین در فهرست معدود کشورهایى قرار داده است که تاکنون موفق به ارسال موجود زنده به فضا شده‏اند. در واقع ایران با این پرتاب موفقیت‏آمیز، گام نخست براى اعزام انسان به فضا را برداشت.

  اولین پیوند موفقیت‏آمیز دست در خاورمیانه‏
تحقیقات 11 ساله محققان کشور براى انجام پیوند دست سرانجام به نتیجه رسید و متخصصان کشورمان موفق شدند اولین جراحى پیوند دست خاورمیانه را طى مدت بیش از 8 ساعت در بیمارستان 15 خرداد به انجام برسانند. در جریان این عمل بى‏سابقه دست جوان 25 ساله‏اى که به‏تازگى در اثر تصادف رانندگى دچار مرگ مغزى شده بود، به بیمارى 38 ساله پیوند زده شد.

آغاز ساخت اولین نیروگاه آزمایشى گداخت هسته‏اى در کشور
ساخت اولین نیروگاه آزمایشى گداخت در قالب طرح کلان ملى که از سال 88 توسط سازمان انرژى اتمى کلید خورده بود، در سال گذشته آغاز شد. فناورى گداخت هسته‏اى و هم‏چنین موضوع نیروگاه‏هاى هسته‏اى گداخت از مباحث بسیار جدید در عرصه فناورى محسوب مى‏شود که نه تنها در ایران بلکه در دیگر کشورها نیز صرفاً در مرحله تحقیق و نمونه‏سازى است. پروژه گداخت هسته‏اى یک پروژه بسیار مهم و کلیدى در دنیا محسوب مى‏شود که مهم‏ترین کاربرد آن دستیابى به انرژى به‏ویژه انرژى الکتریکى و احداث نیروگاه‏هاى گداخت است که با تحقق آن منبع لایزال انرژى در اختیار بشریت قرار مى‏گیرد.

بهره‏بردارى از اولین شتاب‏دهنده خطى درمان تومورهاى سرطانى در کشور
اولین شتاب‏دهنده خطى ساخت ایران با قابلیت نابودسازى و درمان تومورهاى سرطانى بهمن 91 با حضور مسؤولان وزارت بهداشت در جزیره قشم رونمایى و همزمان، خط تولید شتاب‏دهنده خطى درمان تومورهاى سرطانى با ظرفیت تولید سالانه 10 دستگاه راه‏اندازى شد. تا پیش از این فناورى ساخت دستگاه شتاب‏دهنده خطى تنها در اختیار کشورهایى از جمله آمریکا، ژاپن و چین بود که ایران با ساخت این شتابگر در زمره 5کشور تولیدکننده این دستگاه قرار گرفت.

راه‏اندازى شبکه ملى «گرید» با 14 ابررایانه براى انجام محاسبات پیچیده علمى‏
با راه‏اندازى شبکه ابررایانه ملى، تحول عظیمى در عرصه انجام پروژه‏هاى علمى پیشرفته با امکان بهره‏مندى تمام دانشگاه‏ها و مراکز تحقیقاتى و نهادهاى مختلف از توان محاسباتى این شبکه در حوزه‏هاى مختلف و به‏طور کلى در تحقیقاتى که نیاز به محاسبات عظیم دارد، ایجاد مى‏شود. هدف از فناورى گرید، یکپارچه‏کردن منابع پردازشى شامل رایانه‏ها، داده‏هاى خام، آشکارسازها و دستگاه‏هاى آزمایشگاهى است که از طریق یک شبکه (مانند اینترنت) به همدیگر متصل شده‏اند؛ با فناورى گرید مى‏توان منابع محاسباتى یک مؤسسه یا دانشگاه، دانشگاه‏ها یا مؤسسه‏هاى یک کشور و یا چندین مؤسسه بین‏المللى را که به ترتیب گرید محلى، گرید ملى و گرید جهانى نامیده مى‏شوند، یکپارچه کرد.

  مرجعیت علمى ایران در جهان‏
انقلاب اسلامى براى تحقق آرمان‏هاى خود و دست‏یابى به اجتماع جهانى و تشکیل تمدن عظیم اسلامى نیاز به سازوکارهاى هماهنگ و مناسب جهت ایجاد ساختار تمدنى دارد و بدیهى است براى عملى‏شدن و استمرار آرمان‏هاى انقلاب و تحقق اهداف آن لزوماً نیازمند ظرفیت علمى توانا، آن هم متناسب با اهداف و آرمان‏هاى خود مى‏باشد که باعث ایجاد وضعیت مطلوب گردد. چرا که رشد و توسعه علمى در ایران سبب تقویت قدرت اقتصادى، سیاسى و نظامى مى‏شود و دشمن نیز از این مسأله نگران مى‏باشد و با بهانه‏گیرى‏ها و تهدیدات مختلف در صدد جلوگیرى از پیشرفت علمى جمهورى اسلامى ایران است؛ گواه و مصداق این موضوع نیز مخالفت و جلوگیرى از رشد و توسعه فناورى صلح‏آمیز هسته‏اى در کشور است. بر همین اساس دستیابى به مرجعیت علمى براى تحقق جامعه دینى بالنده و پیشرو نیازمند شناسایى راهکارها و برداشتن گام‏هاى اساسى براى رسیدن به این هدف ملى که به تعبیر مقام معظم رهبرى بازگشت مرجعیت علم به ایران و فارسى‏زبانان است خواهد بود. از این‏رو مرجعیت علمى و فناورى ایران در پنجاه سال آینده طرح موضوعى همراه با خیال‏پردازى و رویاسازى نیست بلکه ترسیم واقعیتى است که براساس سند چشم‏انداز و با عزمى راسخ و استوار از مردم و مسؤولین کشور در آینده‏اى نه چندان دور براى این مرز و بوم به‏وجود خواهد آمد. مقام معظم رهبرى نیز موضوع مرجعیت علمى کشور و دستیابى به افق‏هاى بلند را براى این کشور و خواسته و اراده ملت، شدنى و دست‏یافتنى بیان نموده‏اند. ایشان با تأکید بر توسعه کشور و رسیدن به مرجعیت علمى و فناورى، ضرورت این مسأله را روشن مى‏سازد که نیاز مهم کشور، حرکت در مسیر علمى و کسب اقتدار علمى‏است و در این‏باره مى‏فرمایند: «ما این‏طرف دنیا حرف‏هاى حق زیادى داریم. . . اما احتیاج به یک چیز دیگرى هم داریم و آن، عبارت است از «قدرت بین‏المللى» تا بتوانیم این راه را بى‏دغدغه، درست، به‏طور کامل، همه‏جانبه و بى‏کم و کاست ادامه دهیم و به اهداف و آرمان‏هایمان برسیم. این قدرت را (قدرت اقتصادى، سیاسى و نفوذ فرهنگى) چطور به‏دست آوریم؟ پایه و مایه همه این‏ها، قدرت علمى است. یک ملت، با اقتدار علمى است که مى‏تواند سخن خود را به گوش همه افراد دنیا برساند. با اقتدار علمى است که مى‏تواند سیاست برتر و دست والا را در دنیاى سیاسى حائز شود. اقتصاد هم به دنبال این‏ها به‏دست مى‏آید. پول تابع توانایى‏هاست. امروز این‏طورى است: علم را مى‏شود به پول تبدیل کرد و از لحاظ اقتصادى هم قوى شد. این، جایگاه علم است. (بیانات در دیدار اساتید و دانشجویان دانشگاه امام صادق علیه السلام 29/10/84)

  حمایت از نخبگان و ایجاد خودباورى علمى در کشور
با توسعه فرهنگ خودباورى علمى و حمایت از نخبگان مى‏توان هم‏چون وضعیت فعلى که در کشور شاهد حضور استعدادهاى درخشان ایرانیانى هستیم که با ابداعات و ابتکارات خود در ابعاد بین‏المللى به‏عنوان نخبگان بزرگ صاحب علم و فناورى شناخته مى‏شوند این روند را نهادینه کرد و با ایجاد خودباورى در گروه‏هایى از جوانان و بخش‏هایى از مراکز صنعتى و تحرک در برخى از نهادهاى انقلابى خودباورى علمى را در مسیر رسیدن به مرجعیت علمى محقق ساخت. از این‏رو یکى از پیش‏فرض‏ها و شاخص‏هاى مدنظر در کسب جایگاه مرجعیت علمى در جهان توجه به عناصر فکرى و نخبگان جامعه در دو بخش دانشگاهى و حوزه‏هاى دینى است. هم‏چنین ایجاد خودباورى عمیق در بین مسؤولان و تصمیم‏گیرندگان کشور به‏گونه‏اى‏که موضوع مرجعیت علمى در نزد محققین و نخبگان و سپس عموم آحاد ملت به‏عنوان یک ضرورت جدى و انکارناپذیر پذیرفته شده و مردم در مقاطع مختلف مشارکت سیاسى و فرهنگى خود، این ضرورت اجتناب‏ناپذیر را مطالبه کنند.

  ترسیم و تدوین الگوى مدیریت تولید علم‏
ترسیم و تدوین الگوى مدیریت تولید علم و مدیریت علمى مناسب در کشور با تأکید بر موضوع تولید علم که به‏عنوان بستر اساسى این حرکت نیز قابل ارزیابى است چراکه براى رویاندن علم باید مدیریت علمى و سرمایه‏گذارى مراکز صنعتى فناورى و تولید دانش صورت پذیرد که این مهم به‏عهده مدیران کشور و متضمن تحقیقات حیات آینده کشور است و نباید در آن کوتاهى کرد.

  توجه به تکنولوژى فضایى و پرتاب ماهواره بومى‏
جمهورى اسلامى ایران تنها کشور منطقه است که از توان بومى پرتاب و ساخت ماهواره داراى اهداف مختلف برخوردار است و به مرور زمان حیطه عمل خود در این زمینه را گسترش مى‏دهد. علاوه بر این موارد که نیاز به دانش و فناورى‏هاى برتر دارد، کشور ما در زمینه فناورى‏هاى ساخت صنایع مصرفى و ملزومات زندگى نیز پیشرفت خوبى داشته است؛ از جمله در خودروسازى و قطعه‏سازى خودرو (به‏عنوان مثال توان ساخت بیش از 1000 خودرو در یک روز در ایران خودرو و توان بالاى ساخت خودرو در سایپا)، لوازم زندگى مانند یخچال، مبلمان، فرش ماشینى، منسوجات و هواپیماسازى از جمله ساخت مشترک هواپیماى ایران 140 با برخى کشورهاى اروپاى شرقى، گام‏هاى بسیار موفقى برداشته شده است.

  پیشرفت‏هاى علمى نظامى‏
در سالهاى پس از پیروزى انقلاب اسلامى، کشور ما رشد و پیشرفت همه‏جانبه‏اى را در فناورى‏هاى نظامى نیز تجربه کرده و این رشد حتى باعث پیشرفت فناورى در صنایع غیرنظامى نیز گردیده است. در زمینه نظامى مى‏توان موارد زیر را نام برد: 1- ساخت موشکهاى بالستیک با برد حدود 2500 کیلومتر (شهاب) و موشک‏هاى میان‏برد و کوتاه‏برد. 2 - ساخت انواع سلاح‏ها و موشکهاى ضد هوایى (مانند S200). 3 - ساخت انواع موشکهاى دریایى (از جمله موشکهاى نقطه‏زن از فواصل دور). 4 - ساخت زیردریایى 5 - ناوها و ناوشکن‏هاى ساخت داخل مانند ناو جماران. 6 - ساخت انواع نفربر و تانک زرهى و انواع سلاح‏هاى ضد تانک. 7 - ساخت قایق‏هاى تندرو موشک‏انداز. 8 - ساخت هواپیماهاى جنگى صاعقه و انواع هواپیماهاى بدون سرنشین و به‏دست‏آوردن توان فرونشانى و ساقطکردن هواپیماهاى پیشرفته بدون خلبان آمریکایى. 9 - پیشرفت در فناورى نبرد سایبر و جنگ‏هاى الکترونیک. به‏طور کلى، پیشرفت در فناورى‏هاى گوناگون نظامى به‏علاوه اراده ملى آرمانى، شرایط را براى حضور در دریاهاى دوردست نیز فراهم نموده و افزایش اقتدار ملى در سطح منطقه‏اى و جهانى را براى کشور به همراه داشته است.
   جایگاه ایران در زیست فناورى‏
زیست فناورى پس از تکنولوژى اطلاعات به‏عنوان موج دوم اقتصاد دانش‏محور شناخته شده که فرصت‏هاى جدید براى جامعه و اقتصاد ایجاد مى‏کند. میزان ارزش افزوده این فناورى از 5/138 میلیارد دلار در سال 2004 به 3/216 میلیارد دلار در سال 2008 رسیده است. کاربرد این فناورى در سال 2008 در حوزه‏هاى سلامت و پزشکى، تأمین‏کننده خدمات، کشاورزى و غذایى، خدمات تکنولوژى و فرآیندهاى صنعتى و محیط زیست است.
   تعالى علمى تحریم‏شدگان‏
نشریه‏ى نیوساینتیست (Newscientist) علاوه بر این‏که رشد علمى ایران را یازده برابر میانگین جهان و سریعتر از هر کشور دیگر مى‏داند، کشورمان را جزو پنج قدرت در حال ظهور جهان نیز به‏شمار مى‏آورد. نهادهاى رسمى و غیررسمى، رتبه علمى ایران را در جهان بین 16 تا 13 عنوان و پیش‏بینى مى‏کنند که این رتبه تا سال 2018 تک‏رقمى شود، براى خیلى‏ها قابل باور نیست که کشورى که از لحاظ علمى تا بیست و اندى سال پیش در رکود و خواب‏آلودگى بود، الان با چنین سرعت فزاینده‏اى در حال پیشرفت باشد. تا جایى‏که مفسران، با وجود سانسور رسانه‏اى شدید معاندینش، خبر از تبدیل ایران به یکى از ابرقدرت‏هاى علمى جهان را در آینده‏اى نزدیک بدهند و حتى شوراى اطلاعات ملى آمریکا در گزارش چشم‏انداز بیست‏ساله جهان، ایران را به‏دلیل پیشرفت‏هاى سریع علمى، یکى از 10 کشور تأثیرگذار جهان تا دو دهه آینده مى‏داند.
در تولید علم و دانش، ایران جزو 10 کشور اول دنیا در تولید علم با محوریت سلول‏هاى بنیادى، تولید علم در ایران رتبه 15جهان، ایران در شاخص تولید فناورى نانو جزو 12 کشور برتر جهان، رتبه 22 علم مواد دنیا و رشد علمى ایران 11 برابر میانگین جهانى است.
در حوزه سلول‏هاى بنیادى، نخستین‏بار در جهان تکثیر سلول‏هاى بنیادى اسپرم‏ساز انسانى در ایران، ایران در جمع 12 کشور داراى بانک سلول‏هاى بنیادى جنینى و غیرجنینى، تولد بنیانا اولین گوساله شبیه‏سازى‏شده در خاورمیانه، ایران پنجمین کشور دارنده بز شبیه‏سازى‏شده در جهان، در زمینه درمان انواع نابارورى‏ها در ردیف 10 کشور برتر دنیا، پنجمین کشور جهان در فناورى تولید سلول‏هاى بنیادى پرتوان القایى و ایران سومین مرکز جراحى کاشت حلزون شنوایى جهان است.
در صنعت و فناورى پرقدرت‏ترین موتور پایه گازسوز جهان در ایران، افتتاح پیشرفته‏ترین تصفیه‏خانه خاورمیانه در تهران، ایران پنجمین طراح و تولیدکننده تراشه‏هاى مدارهاى مجتمع، جزء 10 کشور برتر جهان در تولید محصولات کشاورزى، ایران سومین کشور صاحب فناورى طراحى و ساخت خودروى هیبریدى جهان، ربات انسان نماى سورنا در ردیف 5ربات صاحب نام دنیا، احداث چهارمین شهرک صنعتى نانو تکنولوژى دنیا در کشور، ایران دومین کشور دارنده فناورى تشخیص هویت از روى چشم، دهمین سازنده موتور دوگانه‏سوز دیزلى جهان و نهایتا ایران به جمع ده کشور صاحب موتور دیزل سنگین پیوسته است.
   پارک‏هاى علم و فناورى‏
از سال 1381 پارک‏هاى علم و فناورى براى حمایت از شرکت‏هاى دانش‏بنیان و به‏عنوان حلقه آخر نوآورى تأسیس شدند. 31 پارک علم و فناورى با 3200 شرکت دانش‏بنیان مستقر در آن‏ها داریم. نقشه جامع علمى کشور، کلیاتى را از این حوزه‏ها تهیه کرده ولى باید در این فضاهاى بزرگ انتخاب‏هایى انجام گیرد که به شوراى عالى علوم، تحقیقات و فناورى محول شده است از جمله این امر در قالب طرح‏هاى کلان ملى مانند واکسن‏هاى انسانى، طراحى هواپیماى‏150 نفره یا خودروى ملى تعریف شده است.
   بهبود رتبه ایران در شاخص توسعه انسانى‏
سازمان ملل با استفاده از شاخص توسعه انسانى، معیارهاى متعددى را در کشورهاى مختلف مورد بررسى قرار داده و بر اساس نتایج به‏دست‏آمده، کشورها را رتبه‏بندى مى‏کند. از جمله این معیارها مى‏توان به سطح تحصیلات افراد، امید به زندگى، دسترسى به امکانات و خدمات اجتماعى و میزان درآمد سرانه اشاره کرد. گزارش اخیر سازمان ملل با عنوان «گزارش توسعه انسانى 2013: خیزش، ترقى انسانى در جهانى متنوع» نشان مى‏دهد نمره ایران از نظر شاخص توسعه انسانى در سال 2012 نسبت به دو سال قبل از آن افزایش یافته و به 742. واحد رسیده است. در این گزارش آمار و اطلاعات مربوط به شاخص‏هاى توسعه انسانى 194 کشور ارائه شده است. ایران در رتبه‏بندى جهانى، رتبه 76 را به‏دست آورده است که نسبت به گزارش دو سال قبل که بر پایه اطلاعات سال 2010 قرار داشته، با صعود 12 پله‏اى مواجه شده است. ایران در گزارش توسعه انسانى دو سال قبل، رتبه 88 جهان از نظر توسعه انسانى را به‏دست آورده بود. سازمان ملل، ایران را میان کشورهاى داراى توسعه انسانى بالابه‏حساب آورده است.
   رتبه ایران از نظر تولیدات علمى در سطح جهان‏
به اذعان بسیارى کشورها، ایران طى سال‏هاى گذشته رشد چشمگیرى در حوزه علم و فناورى داشته است که این امر موجب ارتقاى رتبه جهانى کشور در حوزه‏هایى مانند نانو، انرژهاى نو، سلول‏هاى بنیادى و زیست فناورى شده است. سهم جمهورى اسلامى ایران در تولید علم جهان به 2 درصد رسیده است که بر اساس اعلام پایگاه اسکوپوس ایران رتبه یکم تولید علم منطقه و هفدهم تولید علم جهان را کسب کرده است.
   رتبه ایران از نظر تولیدات علمى در سطح جهان‏
حوزه نانو فناورى از رتبه 35 در سال 84 به رتبه 8 در سال 90
حوزه انرژى‏هاى نو از رتبه 34 در سال 84 به رتبه 12 در سال 90
حوزه فناورى اطلاعات و ارتباطات از رتبه 33 در سال‏84 به رتبه 13 در سال 90
حوزه مطالعات آب از رتبه 33 در سال 84 به رتبه 14 در سال 90
حوزه سلول‏هاى بنیادى از رتبه 42 در سال 84 به رتبه 18 در سال 90
حوزه میکرو الکترونیک از رتبه 37 در سال 84 به رتبه 20 در سال 90
حوزه زیست فناورى از رتبه 45 در سال 84 به رتبه 32 در سال 90
   تدوین نقشه جامع علمى، دستاوردى بسیار مهم‏
دستیابى به آرمان‏هاى بلند نظام مقدس جمهورى اسلامى ایران مستلزم تلاش همه‏جانبه در تمام ابعاد فرهنگى، علمى، اجتماعى و اقتصادى است. از این‏رو تدوین و اجراى برنامه‏هاى پیشرفت در بازه‏هاى زمانى معین و اختصاص منابع لازم براى تحقق اهداف این برنامه‏ها از لوازم ضرورى احراز جایگاهى در شأن ایران اسلامى است. از سوى دیگر مقوله‏ى علم و فناورى از مهم‏ترین زیرساخت‏هاى پیشرفت کشور و ابزار جدى رقابت در عرصه‏هاى مختلف است. به این ترتیب تحقق آرمان‏هاى متعالى انقلاب اسلامى ایران نظیر احیاى تمدن عظیم اسلامى، حضور سازنده، فعال و پیشرو در میان ملت‏ها و کسب آمادگى براى برقرارى عدالت و معنویت در جهان در گرو پیشرفتى همه‏جانبه در علم است؛ علمى که داراى سه شاخصه‏ى عدالت، معنویت و عقلانیت است. تحقق این هدف نیازمند ترسیم نقشه راهى است که در آن نحوه طى مسیر، منابع و امکانات لازم، تقسیم کار در سطح ملى و الزامات طى این مسیر به‏طور شفاف و دقیق مشخص شده باشد. به این ترتیب لازم است چشم‏انداز و راهبردهاى علم و فناورى در سطوح کلان و عملیاتى‏تر نظیر برنامه‏هاى پنجساله توسعه کشور، تدوین شود. از این‏رو، در ترسیم این نقشه کوشش شده تا با الهام‏گیرى از اسناد بالادستى و بهره‏گیرى از ارزشهاى بنیادین استخراج‏شده و توجه به اهداف راهبردى نظام جمهورى اسلامى ایران، چشم‏انداز علم و فناورى در افق 1404 هجرى شمسى تبیین شود. در این چشم‏انداز، «جمهورى اسلامى ایران با اتکال به قدرت لایزال الهى و با احیاى فرهنگ و برپایى تمدن نوین اسلامى- ایرانى براى پیشرفت ملى، گسترش عدالت و الهام‏بخشى در جهان، کشورى برخوردار از انسان‏هاى صالح، فرهیخته، سالم و تربیت‏شده در مکتب اسلام و انقلاب و با دانشمندانى در تراز برترین‏هاى جهان؛ توانا در تولید و توسعه‏ى علم، فناورى و نوآورى و به‏کارگیرى دستاوردهاى آن و پیشتاز در مرزهاى دانش و فناورى با مرجعیت علمى در جهان» خواهد بود. رهبر معظم انقلاب اسلامى با درکى هوشمندانه از ظرفیت کشور در ایفاى این نقش خطیر و نیز با اشراف بر امکانات و استعدادهاى عظیم موجود در کشور، خواستار هدف‏گذارى دقیق در زمینه‏ى علم و فناورى و برنامه‏ریزى‏هاى عملیاتى، زمان‏بندى‏شده و یکپارچه در سطوح مختلف این عرصه شده‏اند. ایشان در تأکیدات مکرر خود بهترین بهره‏بردارى از مجموعه‏ى منابع کشور را براى طى حرکتى منظم و پیوسته از وضعیت موجود به جایگاه علمى آرمانى را در قالب نقشه‏ى جامع علمى کشور مطالبه نموده‏اند. این تأکیدات در کنار رهنمودهاى سالهاى گذشته‏ى معظم‏له با مضامین جنبش نرم‏افزارى و نهضت تولید علم و نیز انتظار جدى ایشان براى اهتمام و جدیت در مسیر پیشرفت علمى کشور موجب گردید که تدوین نقشه‏ى جامع علمى کشور به‏طور ویژه در دستور کار شوراى عالى انقلاب فرهنگى قرار گرفته و اجرایى شود.
انتهای پیام/