هرگاه بیش از اندازه به غرب خوش‌بین بوده‌ایم، در شطرنج سیاست مات شدیم
خبرگزاری تسنیم: رئیس پژوهشکده فرهنگ، انقلاب و تمدن اسلامی پژوهشگاه علوم انسانی گفت: تجربه تاریخی نشان داده که هرگاه در صحنه شطرنج سیاست مات شده‌ایم، علت آن خوشبینی بیش از اندازه به غربی‌ها بوده است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، دومین سالگرد درگذشت تاریخ‌پژوه فقید مرحوم علی ابوالحسنی(منذر) با عنوان «بیدارگر بصیر» با حضور حجج اسلام خسروشاهی و خسروپناه، محمد رجبی، موسی نجفی، موسی حقانی، محمدحسین دانایی، محمدرضا سنگری، خانواده مرحوم منذر و جمع کثیری از علاقه‌مندان آن مورخ و پژوهشگر فقید، به همت مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، امروز 5 اسفندماه در تالار اجتماعات حوزه هنری برگزار شد.
موسی نجفی، رئیس پژوهشکده فرهنگ، انقلاب و تمدن اسلامی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی دیگر سخنران این مراسم بود که طی سخنانی با اشاره به عبارتی از شهید مطهری گفت: هر چه در تاریخ عمیق‌تر بشویم سیاست روز را بهتر می‌شناسیم و بالعکس هر چه در مسائل روز عمیق‌تر بشویم تاریخ را بهتر می‌شناسیم. مرحوم منذر خطی را دنبال می‌کردند که از سویی از تاریخ شفاهی بوده و از سویی هم خطی از مرحوم آیت‌الله شیخ حسین لنکرانی گرفته بود.
وی افزود: مرحوم لنکرانی نفرت عجیبی نسبت به انگلستان داشت و در آثار مرحوم منذر هم این خط همچنان محفوظ مانده است. خطی به ظاهر ناهمگون که در آن برای نمونه ایشان از شیخ فضل‌الله نوری، مصدق، محمدمسعود و گاندی تجلیل می‌کند و در واقع رشته‌ای که اینان را به هم پیوند می‌دهد، جنبه ضدانگلیسی بودن همه آنهاست.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی اضافه کرد: مطالعه آثار مرحوم منذر به انسان بصیرت تاریخی می‌دهد که مقدمه بصیرت سیاسی است و اگر این جریان‌شناسی نباشد، تاریخ صرفا قبرستان اسناد است و ندانستن این جریان‌شناسی ما را از محاوره عمیق با تاریخ محروم می‌کند.
مرحوم منذر اثری با عنوان «جهاد دفاعی و جنگ صلیبی ایران و روس تزاری» درباره جنگ ایران و روس دارد که جزء آثار اولیه ایشان است و ما با مطالعه آن و آشنایی با موضوعاتی چون قراردادهای ننگین گلستان، ترکمانچای و... مواضع علما و خیانات برخی شخصیت‌ها و موضوعات متعدد تاریخی دیگر، می‌توانیم وضعیت امروز خودمان مثلا در مذاکرات ژنو را بدون افراط و تفریط تحلیل کنیم.
نجفی تصریح کرد: یکی از نمونه‌های بارز در تطبیق وضعیت دیروز و امروز ما بحث راستی‌آزمایی است. روس و انگلیس و فرانسه و آمریکا این همه خیانت در حق ما کردند و باز امروز در مذاکرات ما را دروغگو و بی‌اعتماد خطاب می‌کنند؛ ما فقط کافی است دروغ‌های اینان را لیست کنیم و جلوشان بگذاریم تا روشن شود که راستی‌آزمایی از کدام سو باید صورت بگیرد.
وی خاطرنشان کرد: بحث دیگر عدم تعهد به پیمان است و تجربه تاریخی ثابت کرده که اگر اینها به ما نزدیک می‌شوند، ما را دوست ندارند و تنها به دنبال منافع خود هستند. همانگونه که در گذشته ما را وسیله‌ای برای حفظ منافع استعماری خود قرار داده بودند و می‌خواستند از طریق ایران منافع خود در هند و کمپانی هند شرقی را محافظت کنند، امروز هم به دنبال منافع خود هستند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تصریح کرد: همچنین تجربه تاریخی نشان داده که هرگاه در صحنه شطرنج سیاست مات شده‌ایم، علت آن خوشبینی بیش از اندازه به غربی‌ها بوده است. نکته دیگر تهاجم فرهنگی بعد از تهاجم نظامی است. فتنه بابیت را تنها یک دهه بعد از تحمیل عهدنامه ترکمانچای در ایران ایجاد کردند و در زمانه ما نیز بعد از جنگ تحمیلی، انواع تهاجمات فرهنگی را تاکنون به این کشور اعمال کرده‌اند.
وی ایجاد منافع درازمدت، نامتوازن بودن در سود و زیان قراردادها و تحقیر ملی بعد از قراردادها را از دیگرموارد مشابه سیاست‌های دیروز و امروز غربی‌ها نسبت به ایران برشمرد و گفت: در گذشته نیز بعد از عقد قراردادها ملت ما را تحقیر می‌کردند، تا آنجا که ملت این تحقیرها را برنمی‌تافت و بر آنان می‌شورید. به خاطر همین مسائل بود که گریبایدوف سفیر روس را کشتند. امروز هم بعد از قرارداد ژنو بحث گزینه‌های روی میز خود را مطرح کردند.
نجفی اضافه کرد: نکته‌ای که درس دیروز و امروز تاریخ برای ماست و البته بیشتر آنان باید آن را مطالعه کنند، غیرقابل پیش‌بینی بودن قیام مردم و بسیج ملی و نیز نقش و جایگاه محوری علما و مرجعیت در ایران است. آثار مرحوم منذر آسیب‌شناسی خوبی را نسبت به استعمار انگلیس نشان می‌دهد و بیانگر این امر است که اگر شفاف‌سازی سیاسی نکنیم مطمئنا مردان بصیری مانند مرحوم منذر با شفاف‌سازی تاریخی خیلی از مسائل را روشن خواهند کرد.
انتهای پیام/
