به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از اندیشکده علوم و امنیت بین‌الملل، از نظر ریاست این اندیشکده و جمعی از کارشناسان، پنج اصل 1) وجود زمان کافی برای واکنش در صورت نقض مفاد قرارداد؛ 2) یک برنامه هسته‌ای که نیازمندی‌های عملی ایران را تأمین کند؛ 3) تغییر ناپذیری کافی محدودیت‌ها؛ 4) قیود و شرایط پایدار؛ و 5) راستی‌آزمایی کافی، برای ادامه مذاکرات هسته‌ای با ایران باید در دستور کار گروه 1+5 قرار گیرد.

مذاکرات اخیر در وین نشان داده است که اصولی که مواضع «شش کشور» ـ آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، چین و روسیه ـ را تعیین می‌کند به طور قابل توجهی از اصول ایران متفاوت است. بر اساس گفتگوهای متعدد با اعضای ارشد گروه 1+5، اصولی که می‌بایست یک توافق دربرگیرد از این قرارند: 1) وجود زمان کافی برای واکنش در صورت نقض مفاد قرارداد؛ 2) یک برنامه هسته‌ای که نیازمندی‌های عملی ایران را تأمین کند؛ 3) تغییر ناپذیری کافی محدودیت‌ها؛ 4) قیود و شرایط پایدار؛ و 5) راستی‌آزمایی کافی. شش کشور خواهان آن هستند که برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز باشد و بر خلاف نافرمانی تقریباً بیست ساله ایران، به همین منوال باقی بماند همچنانکه تعهد نسبت به ان‌پی‌تی نیز برسرجای خود باقی می‌ماند. این اصول همچنین انعکاس تجربه طولانی مدت در مذاکرات کنترل تسلیحات و توافقنامه‌های منع گسترش تسلیحات است و همچنین بر شناسایی نقاط ضعف و نقاط قوت آن توافقنامه‌ها تا کنون متکی است.

از سوی دیگر ایران بیشتر بر اصول همکاری و شفاف سازی تأکید کرده است. این اصول در این ادعا که جهان باید به ایران اعتماد کند، قابل پیش‌بینی بوده است؛ به عبارت دیگر ایران تأکید دارد که سلاح هسته‌ای نخواهد ساخت. این اصول همچنین حاکی از موضع طولانی مدت این کشور مبنی بر این بوده است که هرگونه توافقنامه‌ای باید شرایط راستی‌ آزمایی مقیدی داشته باشد و تأثیر حداقلی بر برنامه‌های هسته‌ای این کشور داشته باشد و حتی اجازه رشد قابل توجهی به آنها بدهد، به رغم آنکه در حال حاضر هیچ توجیه اقتصادی یا عملی برای این رشد وجود ندارد. در مقابل شش کشور بسیاری از مواضع مذاکراتی ایران را رد کردند چرا که این موارد در کوتاه‌ترین زمان قابل کنار گذاشتن هستند، در عمل محدودیت چندانی بر توانمندی‌های آینده ایران برای ساخت بمب هسته‌ای ایجاد نمی‌کنند. شش کشور خاطر نشان می‌سازند که ایران در موارد متعدد نشان داده است که تمایل به عدم همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دارد و موارد توافقی را نقض می‌کند. شش کشور نمی‌توانند به راحتی رژیم تحریم‌های بین‌المللی گسترده علیه ایران را در عوض قیود و محدودیت‌های ناکافی و قابل بازگشت، بردارند.

بنابر گفته‌های یکی از مقامات ارشد آمریکایی که در مورد مذاکرات اخیر در وین سخن می‌گفت، ایران اکنون این شانس را دارد تا مواضع خود را ارزیابی مجدد کند و «واقعیت را بپذیرد». بنا به دلایل بسیار ایران امتیازات ملموس اندکی تا کنون در مذاکرات داده است، اما در هنگام دور جدید مذاکرات در وین به این درک رسید که شش کشور همچنان در مواضع کلیدی که برنامه‌های هسته‌ای ایران را محدود می‌کند، سرسخت هستند. اما انتظار می‌رود که ایران تلاش کند فشار خود را بر شش کشور افزایش دهد تا اصول ایشان را تضعیف نماید. ایشان باید در برابر این فشار مقاومت کنند و نسبت به اصول خود پابرجا باقی بمانند تا توافقنامه‌ای مطلوب را رقم بزنند.

انتهای پیام/ع