به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند, دکتر محمد حسن گنجی، در 21 خرداد سال 1291 خورشیدی در بیرجند به دنیا آمد. پس از پایان ‎تحصیلات مقدماتی در ‏مدرسه شوکتیه بیرجند، وارد دارالمعلمین عالی تهران شد و در‎ ‎رشته تاریخ و جغرافیا به دریافت درجه کارشناسی ‏نائل گردید. سپس به‎ ‎عنوان دانشجوی برگزیده به اروپا اعزام شده و در دانشگاه ویکتوریا منچستر انگلستان به تحصیل ادامه داده و در سال 1317، لیسانس تخصصی خود را در جغرافیا اخذ کرد.

وی بار دیگر در سال 1331، با استفاده از بورس تحصیلی عازم آمریکا شد و دکتری خود را در رشته جغرافیا، از دانشگاه کلارک دریافت داشت.

دکتر ‏گنجی پس از بازگشت به ایران در دانشگاه تهران، مشغول به تدریس شد و با درجه استادی در سال 1358 بازنشسته گردید. با این حال وی هیچ گاه دست از کار نکشید و از سال 1364 با مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی، آغاز نمود. وی از سال 1370 به عنوان مشاور رئیس دانشکده علوم زمین با دانشگاه شهید بهشتی همکاری‏‎ ‎داشت.

وی علاوه بر مدیریت گروه جغرافیا، ‏ریاست دانشکده ادبیان و علوم انسانی و معاونت‎ ‎دانشگاه تهران، پیش از انقلاب اسلامی، ریاست اداره کل هواشناسی ایران و ریاست هواشناسی‎ ‎منطقه آسیا را نیز بر عهده داشت و  عضو کمیته ‏اجرایی سازمان هواشناسی جهان بود.

‎گنجی در کنار فعالیت‎ ‎خود در دانشگاه تهران، از مهرماه 1335 تا ‏مهرماه 1347 ریاست اداره کل هواشناسی‎ ‎ایران را نیز عهده دار بود. در این مدت، وی نماینده ثابت دولت ‏ایران در سازمان‎ ‎هواشناسی جهانی، به مدت 5 سال ریاست هواشناسی منطقه آسیا (به مدت 5 سال) و ‏عضویت‎ ‎کمیته اجرایی سازمان مزبور را برعهده داشت.

گنجی از اردیبهشت ماه 1342 تا‏‎ ‎مهرماه ‏‏1347 معاونت پارلمانی وزارت راه و در زمان ریاست دانشگاهیِ پروفسور رضا، از‎ ‎سال 1347 به مدت ‏یک سال پست معاونت اداری و مالی دانشگاه تهران را عهده دار شد‎. آنگاه پس از چندی مشاور دانشگاه گردید ‏و سپس از خردادماه 1353 عهده دار ریاست‏‎ ‎دانشکده ادبیات و علوم انسانی گردید و تا پایان خدمت 37 ساله ‏ی دانشگاهی خود در این‎ ‎سمت باقی بود.

وی در بهمن ماه 1354 به افتخار بازنشستگی نائل آمد و از ‏مهرماه‎ 1354 ‎تا پایان سال 1357 ریاست مؤسسه آموزش عالی امیر شوکت الملک علم بیرجند را‏‎ ‎برعهده ‏داشت.

وی از سال 1368 تا 1372 مشاور رئیس سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح‎ بود. و از سال 1373 نیز با سمت مشاور دانشکده علوم زمین‏‎ ‎دانشگاه شهید بهشتی در طراحی و ‏اجرای برنامه‌ها مشارکت داشته‌است.

همچنین از سال‎ 1365 ‎عضویت بخش جغرافیایی سازمان مطالعه و ‏تدوین کتب دانشگاهی (سمت) را دارا بوده‎ ‎و با بیشتر دانشگاه‌های تهران بویژه دانشگاه تربیت مدرس ‏در دوره‌های دکترای‎ ‎جغرافیا تدریس همکاری داشته‌است.

وی همچنین عضویت کمیته رهبری اطلس اقلیمی ‏ایران را‎ ‎در سازمان هواشناسی برعهده داشته‌است.

از دیگر سوابق کاری وی می‌توان به موارد زیر اشاره‎ ‎کرد:

‏عضو مادام العمر انجمن جغرافیائی انگلستان
عضو سابق انجمن سلطنتی مردم‎ ‎شناسی انگلستان و ایرلند
عضو شورای عالی آمار
عضو هیأت تحریریه دائره المعارف‎ ‎بریتانیا
عضو افتخاری انجمن ‏آمریکایی پیشرفت علوم
عضو شورای عالی مردم شناسی‎
عضو انجمن جغرافیائی کشورهای آسیا و ‏آفریقا
عضو کمیته ملی آبشناسی (یونسکو‎)
عضو هیأت ممیزه دانشگاه تهران
عضو کمیسیون ‏بورسهای دانشگاهی
عضو کمیسیون‎ ‎همکاری فرهنگی ایران و فرانسه (دانشگاهی)
عضو کمیته ‏جغرافیائی فرهنگستان ایران‎
عضو شورای عالی جغرافیائی وابسته به سازمان جغرافیائی کشور
عضو کمیته‎ ‎برنامه ریزی وزارت آموزش و پرورش
عضو هیأت امنای مدرسه عالی بازرگانی رشت
‏‏* ‎عضو هیأت امنای مدرسه عالی علوم اراک

عضو هیأت امنای مدرسه عالی فنی تهران
‎عضو ‏اتحادیه انحمن‌های علمی
رئیس اولین کنگره جغرافیدانان ایران 1352
عضو‎ ‎شورای دانشگاه ‏تهران
اولین رئیس انجمن جغرافیدانان ایران 1353 تا‏‎ 1357‎
دکتر گنجی، در سال 1354 به عنوان استاد ممتاز دانشگاه تهران‎ انتخاب شد.

وی در بیست و نهمین کنگرهٔ ‏اتحادیهٔ بین المللی جغرافیایی در کره‎ ‎جنوبی در سال 2000 میلادی به عنوان یکی از 15 جغرافیدان ‏برجستهٔ جهان شناخته شد و‎ ‎سازمان هواشناسی جهانی، جایزه علمی سال 2001 خود را به وی اعطا ‏کرد.

ایشان‎ ‎همچنین دارای نشان درجه سه در خدمات دولتی را دریافت کرده‌است. دکتر گنجی از اوایل‎ ‎انقلاب ‏تا هم اکنون بالغ بر 63 لوح تقدیر از مراکز آثار و مفاخر علمی، چهره های‏‎ ‎ماندگار، انجمن‌های علمی ‏جغرافیایی و دانشگاه‌ها دریافت کرده‌است.

محمد حسن گنجی ،28 تیرماه سال 91بر اثر زمین خوردن در منزل شخصی خود دچار خونریزی مغزی شد. پس از آن وی به بیمارستان پیامبران منتقل و تحت عمل جراحی قرار گرفت، ولی در این بیمارستان از دنیا رفت.

پیکر وی پس از انتقال به بیرجند در زادگاهش و پارکی که بنام او درخیابان توحید بیرجند نامگذاری شده است به خاک سپرده شد.

روحش شاد و یادش گرامی باد.

انتهای پیام/ج