عید سعید قربان، مناسبت خوبی است که می‌توان از فرصت هر ساله آن بهره‌برداری‌هائی در عرصه‌های اخلاقی و تهذیب نفس به عمل آورد. این قبیل فرصت‌ها، زمینه‌هائی هستند که خدای متعال برای صاحبان قلم و سخنوران نیز پدید آورده تا به وظیفه ترویج مبانی اخلاقی بپردازند و به مردم برای تهذیب نفس کمک کنند.

مردم در جهان امروز، به دلیل مشکلات اخلاقی زیادی که وجود دارد، بیش از هر زمان دیگری به تهذیب نفس نیازمند هستند. در قرن حاضر، که قرن پیشرفت‌های سریع ارتباطات و علم و صنعت است، مشکلات اخلاقی جامعه بشری مورد غفلت قرار گرفته است. اکنون شاهد هستیم که این مشکلات هر روز بیشتر می‌شود بگونه‌ای که غیرقابل تحمل شده است. همین واقعیت تلخ نشان می‌دهد نیاز انسان‌ها به تهذیب نفس که آنرا فقط در سیره انبیا می‌توان یافت غیرقابل انکار است.

مطالعه در وضعیت امروز جهان، متأسفانه این واقعیت تلخ را به رخ می‌کشد که اکثر ملت‌ها با انواع و اقسام درگیری‌ها و تهدیدها مواجهند. علاوه بر جنگ و درگیری‌های خونین، امروز تروریسم نیز بلای جان ملت‌ها شده که همگی از جهل، هواهای نفسانی و سلطه‌طلبی جهانخواران سرچشمه می‌گیرند. هر چند در مقطع کنونی تاریخ جهان، نسبت به گذشته قوانین بهتر و جامع‌تری در اختیار ملت‌ها و کشورها قرار دارد ولی با اینحال شرایط اجتماعی و اخلاقی در مجموع بدتر از هر زمان دیگری است. این وضعیت قطعاً ناشی از سلطه‌جوئی دولت‌های زیاده خواه است که سران آنها از تهذیب نفس محرومند.

در جهان اسلام، کانون تشنج بزرگی توسط استعمار غرب تأسیس گردیده که به غده سرطانی در قلب سرزمین‌های اسلامی تبدیل شده است. بیش از 6دهه است که فلسطین مظهر بی‌عدالتی قدرت‌های مدعی حقوق بشر است. در تمام این مدت مردم مظلوم فلسطین آواره و بی‌خانمان و بلاتکلیف هستند و هر روز عده‌ای از آنها به خاک و خون کشیده می‌شوند. سرزمین آباء و اجدادی این مردم توسط زورگویان غصب شده و حکومتی بر آن مسلط است که هیچ منطقی جز کشتار و شکنجه و قلدری ندارد. دولت‌های غربی که مدعی دموکراسی و حقوق بشر هستند نیز از این جنایات حمایت می‌کنند و برخلاف تعالیم انبیاء الهی که منادی صلح و عدالت بودند، بیشترین ظلم و فشار را بر مردم فلسطین تحمیل می‌کنند.

سوریه و عراق نیز اکنون در بحران بسر می‌برند. این روزها بمب افکن‌های آمریکا و هم پیمانانش این دو کشور را به بهانه مبارزه با داعش می‌کوبند و هر روز با انفجارها و کشتارهای وسیع، مردم این دو کشور را به خاک و خون می‌کشند و آواره می‌کنند و زیرساخت‌های آنها را نابود می‌نمایند و آرامش و آسایش را از مردم سلب می‌کنند. مشابه چنین وضعیتی در بسیاری از نقاط جهان از جمله آفریقا، بخش‌های دیگر آسیا، آمریکای لاتین و حتی در خود آمریکا و اروپا وجود دارد و مردم عادی قربانی هوس‌های زیاده‌خواهانه سران کشورهای غربی هستند.
این بلاها که اکنون گریبان‌گیر ملت هاست از عوارض محرومیت بشر از تزکیه است و به همین دلیل است که در قرآن کریم به هنگام بیان اهداف انبیا، تزکیه قبل از تعلیم ذکر شده و همواره بر آن تأکید شده است.

بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی نیز تزکیه را شرط اصلی موفقیت بشر در اداره جامعه می‌دانستند و در سخنرانی‌ها و پیام‌هایشان همواره مردم و مسئولین را به تزکیه نفس دعوت می‌کردند. این جملات نورانی و عمیق از امام خمینی است که فرمود:

- تمام اختلافاتی که در بشر هست برای اینست که تزکیه نشده است. غایت بعثت اینست که تزکیه کند مردم را... و اگر تزکیه بشوند طغیان پیش نمی‌آید. (صحیفه امام جلد 14 صفحه 390)

- انگیزه بعثت، نزول وحی است و نزول قرآن است و انگیزه تلاوت قرآن بر بشر اینست که تزکیه پیدا بکنند و نفوس مصفا بشوند از این ظلماتی که در آنها موجود است. (صحیفه امام جلد 14 صفحه 388)

رمز موفقیت امام خمینی در به ثمر رساندن نهضت اسلامی و ریشه کن ساختن رژیم طاغوت این بود که خود انسانی تزکیه شده بود و تا آخرین لحظات عمر نیز برای ارتقاء معیار تزکیه در وجود خود تلاش می‌کرد. ایشان در جایگاه حاکم اسلامی نیز از هیچ کوششی برای ترغیب مسئولان و مردم به روی آوردن به تزکیه فروگذار نکرد.

اینکه بسیاری از سران کشورها از حکومت به عنوان ابزاری برای سرکوب مردم استفاده می‌کنند به این علت است که تزکیه نشده‌اند و سیاست را از اخلاق محروم ساخته‌اند. اگر بسیاری از کشورهای اسلامی گرفتار استبداد هستند و سلطه‌گران خارجی نیز در آنها با دست باز جنایت می‌کنند به این علت است که زمامداران این کشورها تزکیه نشده‌اند. اگر جهان امروز، جهان جنگ و خون ریزی و ناامنی و فساد و انواع ناهنجاری هاست به این علت است که مادیات بر معنویات غلبه کرده و جان انسان‌ها از تزکیه بی‌بهره است. به همین دلیل، حکومت‌ها از قدرت استفاده ابزاری می‌کنند، برای رسیدن به قدرت حاضرند به هر وسیله‌ای متوسل شوند، از نظر آنها در همه حال "هدف وسیله را توجیه می‌کند" و برای ماندن در قدرت نیز از قتل و غارت و سرکوب ملت‌ها و ایجاد فساد در جامعه باکی ندارند.

فلسفه عید قربان اینست که انسان‌ها بر هواهای نفسانی غلبه کنند و امیال شیطانی را در برابر انسانیت قربانی نمایند و تزکیه شوند و از آلودگی‌ها نجات یابند و دیگران را نیز نجات دهند. در عصر پیامبر اکرم نیز ابولهب‌ها و ابوسفیان‌ها عناصر تزکیه نشده‌ای بودند که جامعه را به طرف فساد می‌بردند و تمام تلاش پیامبر اکرم این بود که مردم را از عوارض سوء چنین انسان‌های تزکیه نشده‌ای دور نگهدارد. در زمان حضرت ابراهیم که سرآغاز قربانی کردن بود نیز مردم به قربانی کردن نفس خود نیاز داشتند تا تزکیه شوند و بتوانند در برابر طاغوت‌هائی همچون نمرود بایستند.

اینکه پیامبر گرامی اسلام می‌فرمود: "انی بعثت لاتمم مکارم الاخلاق" و در عمل نیز اخلاق و سیاست را یکجا بکار می‌گرفت، برای این بود که بشریت را از آفات و شرور طاغوت‌ها مصون نگهدارد و به سوی مدینه فاضله هدایت کند. مفهوم کلام پیامبر اکرم در مقوله پیوند بعثت با اخلاق اینست که فاصله گرفتن قدرت و سیاست از اخلاق، موجب فاسد شدن جامعه می‌شود. به همین دلیل، همواره باید برای استمرار تزکیه و گسترش اخلاق تلاش بعمل آید و هیچ حکومتی نباید خود را از وظیفه مهم تزکیه و ترویج اخلاق معاف بداند.

نظام جمهوری اسلامی، که برآمده از انقلاب اسلامی است، یک نظام ارزشی است و فقط درصورتی که ارزشی بماند و سیاست و اخلاق را توأمان عرضه کند و بر همین مبنا عمل نماید می‌تواند تداوم یابد و به رسالت خود عمل کند. ما امروز به اخلاق بیش از هر چیز دیگری نیاز داریم. اختلافات و منازعات بیهوده اکنون جامعه ما را تهدید می‌کند و امکانات و نیروها را به تباهی می‌کشاند. این مشکل را فقط تزکیه نفس است که می‌تواند حل کند. مسئولان نظام جمهوری اسلامی برای مقابله با این بیماری اکنون وظیفه سنگینی برعهده دارند که فقط درصورتی که همواره درحال تزکیه نفس باشند و سیاست را در خدمت اخلاق قرار دهند می‌توانند در این عرصه موفق شوند.

انتهای پیام/