چارچوب جدید مذاکرات هسته‌ای در ژنو

به گزارش خبرگزاری تسنیم، دور جدید مذاکرات هسته ای میان ایران و گروه 1+5، با ملاقات ها و گفتگوهای دوجانبه میان تیم های ایران و آمریکا از دوشنبه آغاز شده است. قرار است امروز این مذاکرات در سطحی گسترده تر برگزار شود و همه اعضای 7 عضوی این مذاکرات در سطح معاونان وزرای امور خارجه دور هم جمع شوند.

نکته کلیدی در این رابطه، مذاکرات دوجانبه میان تیم های ایران و آمریکا بدون حضور اشتون یا معاون وی است. این موضوع، به عنوان نشانه ای تلقی می شود که از شکل گیری «چارچوبی جدید» در ژنو و برای مذاکرات 7 ماهه آتی خبر می دهد. در عین حال، هنوز گفتگوهای دوجانبه ای میان ایران با تیم های چینی و روسی برگزار نشده، هرچند این دو عضو گروه 1+5 نیز با اظهارنظر و ابراز امیدواری به حصول توافق جامع تلاش کرده اند اهمیت نقش خود در این رابطه را گوشزد کنند.

بر اساس این چارچوب جدید، هم در شکل برگزاری جلسات و هم در سطح، تمرکز، گستره آن تغییراتی ایجاد شده است و تکنیک های مذاکراتی نیز دچار تغییراتی شده است. به واقع، تمرکز ایران-آمریکا بر تعیین دستورکار و خروجی مذاکرات اصلی و عمومی در ژنو، این بار بیش از دفعات قبل نشان داده که طرفهای اصلی تحقق یک توافق جامع را همین دو دولت تشکیل می دهند و سایر دولتها عمدتاً به صورت حاشیه ای یا غیراصلی نقش آفرینی می کنند، هرچند استفاده از فرصت های چنین مذاکراتی در «متن» توافق برای آنها به عنوان یک ظرفیت کلیدی و حتی راهبردی به ویژه در رابطه با «فرامتن» به شمار آمده است.

اینکه این تغییرات به سطح محتوا و ماهیت مذاکرات نیز کشیده شده یا خیر، مساله ای است که هنوز نمی توان در مورد آن ارزیابی دقیقی به عمل آورد. البته بر اساس آنچه آقای سید عباس عراقچی درباره نتایج گفتگوهای دوجانبه اخیر بیان داشته است، همچنان مساله تحریم ها و ظرفیت غنی سازی به عنوان اصلی ترین مسائلی محسوب می شوند که در این دور از مذاکرات نیز موضوعیت جدی داشته و در دستورکار اصلی قرار دارد. با این حال، فرانسوی‌ها از مساله سومی به نام رآکتور آب سنگین اراک نام برده اند که به تعبیر آنها باید راه حل های جدید در مورد آن مورد گفتگو و تفاهم قرار گیرد. این مقوله، تنها نکته ای بود که فابیوس، وزیر خارجه بعد از خاتمه نشست وین 10 و اعلام تمدید 7 ماهه برنامه اقدام مشترک، بر آن تاکید کرد.

سرگی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه نیز گفته است که هنوز مسائلی مثل تحریم‌ها و فعالیت رآکتور اراک مانعی برای دستیابی به توافق نهایی است و تمام این مسائل جزء مسائل حل نشده باقی مانده است.

در این دور از مذاکرات، اعضای تیم ایرانی به صورت ثابت حضور دارند. در این رابطه، سیدعباس عراقچی، تخت روانچی، حمید بعیدی‌نژاد، داود محمدنیا، محمد امیری، حسین زمانی‌نیا و یک کارشناس حقوقی اعضای تیم هسته‌ای ایران را در این مذاکرات تشکیل می‌دهند.

تغییر چارچوب مذاکرات و تکنیک های مذاکراتی، مقوله ای است که تلاش برای جلوگیری از تکرار تجارب منتهی به دو بار تمدید توافق ژنو می تواند از جمله دلایل عملیاتی آن به شمار رود. با این حال، این تغییرات نیز منجر به حصول پیشرفتی جدی و اتفاقی ویژه در این دور (در ژنو) نخواهد شد. بلکه عمدتاً نوعی «دست گرمی» برای آغاز فرایندی محسوب می شود که طرفین 4 ماه را برای تبادل نظر حول محور کلیات و 3 ماه را نیز حول جزئیات آن اختصاص داده اند و در آن ممکن است چندین دور مذاکره را برنامه ریزی و اجرا کنند.

انتهای پیام/.