" سید هادی افقهی" کارشناس مسائل شمال آفریقا در گفت‌وگو با خبرنگار بین الملل تسنیم درباره علل پیروزی لائیک ها در انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری تونس گفت: عوامل مختلفی در این زمینه وجود دارد و به نحوی می توان گفت بازگشت انقلاب تونس به عقب دارای عوامل داخلی وخارجی است.

عوامل داخلی به چند دسته تقسیم می‌شود.عوامل امنیتی، اقتصادی، عملکرد حکومت بویژه در زمان حاکمیت حزب النهضه، چرا که این حزب پارلمان قوه مجریه تونس را در اختیار داشت. از جمله عوامل خارجی تأثیرگذار در این زمینه هم می توان به دخالت های کشورهای عربستان ، امارات، قطر، فرانسه و آمریکا اشاره کرد.

البته آمریکایی ها برایشان خیلی مهم نبود که چه کسی قدرت را در تونس بدست بگیرد، لائیک ها به هرم قدرت صعود کنند یا اسلامگراها. واشنگتن با هر دو جریان تاحدودی تعامل و انعطاف پذیری دارد، همچنان که در مصر شاهد آن بودیم. آمریکایی ها با اخوان المسلمین خیلی راحت نشستند و به توافق رسیدند ولی در نیمه‌های راه از پشست به اخوانی ها خنجر زدند. وقتی اخوانی ها در مصر سرنگون شدند، خیلی از آنها حمایت نکردند.

برخورد نکردن با تروریست‌ها

این کارشناس مسائل شمال آفریقا،  مهم‌ترین عامل داخلی بازگشت انقلاب تونس به عقب را عامل امنیتی دانست و گفت: ما شاهد دو ترور سیاسی بزرگ بودیم یکی ترور"شکری بلعید" که از جناج چپ بود و دیگری "محمد البراهمی" که او هم از جناح ملی گراها و چپگراها بود. دولت الجبالی که یکی از اعضای حزب النهضه به رهبری راشد الغنوشی است. با این ترورها جدی برخورد نکردند بلکه به نحوی مماشات کردند و سکوت معناداری درپیش گرفتند شاید اینطور فکرمی کردند که اینگونه ترورها زهره چشم گرفتن از مخالفان لائیک و سکولار است، اما این سکوت معنادار آنان خیلی به ضررشان تمام شد و در تعقیب تروریست ها و برخورد با خشونت ها و جریان های جاه طلبان سلفی های جهادی برخورد شایسته نکردند و مردم احساس وحشت کردند.

سلفی های جهادی عامل ترورهای تونس

وی در پاسخ به این سئوال " آیا این ترورها کار سلفی های جهادی بود؟ " گفت: بله ، سلفی های جهادی شخصا مسئولیت این ترورها را به عهده گرفتند. آنها اعلام کردند ما گردان های "عقبه بن نافع" هستیم و ما مسئولیت ترورهای "بلعید و براهمی" را به عهده می گیریم و به این عملیات ها ادامه خواهیم داد. من یادم نمی رود که دریک مصاحبه راشد الغنوشی با  "بی.بی. سی" عربی درپاسخ به پرسشی درباره خطر سلفی جهادی گفت: آنان فرزندان ما هستند و ما باید با آنان با مدارا برخورد کنیم و خشونتی که آنها دارند، در واقع بازتاب ظلم و ستم هایی است که در زمان "حبیب بورقیبه" و "بن علی" به آنها روا شده است. بنابراین خطر سلفی های جهادی را جدی نگرفتند.

تخریب فراینده بیداری اسلامی

افقهی تصریح کرد: بنده معتقدم گروه های سلفی جهادی وابسته به القاعده و داعش در مصر، لیبی، تونس و سایر جاهای دیگر که با نام‌های مختلف فعالیت می کنند، ماموریت دارند فرایند بیداری اسلامی را تخریب کنند و تا حدودی هم تخریب کردند. گروه‌های وابسته به آنها توسط اتاق های سرویس های امنیتی غرب بویژه آمریکا و صهیونست کاملا هدایت شده و مهندسی شدند. چند ماه قبل از برگزاری انتخابات  ملاحظه می شود که "برنارد لیفی" دوباره سرو کله اش پیدا می شود و یک سفر به تونس انجام می دهد، گرچه مردم علیه او تظاهرات می‌کنند و خواهان اخراجش می شوند، ولی با برخی فرماندهان اسلامگرای لیبیایی ملاقات می‌کند. بنابراین مسائل امنیتی روز به روز وخامت پیدا می کرد و در مناطق مرزی تونس و لیبی و الجرایز درگیری هایی مرزداران و گروه های تروریستی تکفیری شعله ور شد و هنوز این درگیری ها درمناطق مرزی تونس والجزایر همچنان ادامه دارد.

نبود طرح شفاف اقتصادی برای کشور

این کارشناس مسائل شمال آفریقا دومین عامل داخلی بازگشت انقلاب تونس به عقب را مشکلات اقتصادی دانست و گفت: کارشکنی‌های زیادی در زمینه مسائل اقتصادی صورت گرفت و اجازه ندادند مشکلات معیشتی مردم تونس برطرف شود، البته حکومتی که بعد از انقلاب قدرت را در دست گرفت یعنی حکومتی که متشکل از مصطفی بن جعفر، منصف مرزوقی و راشد الغنوشی بود طرحی شفاف و برنامه ای مشخص برای برطرف کردن مشکلات اقتصادی تونس نداشتند. آنان قبل از اینکه به مسائل اقتصادی بپردازند، باید به مسائل امنیتی می پرداختند، زیرا دو ضربه  اقتصادی تونس بخاطر بروز ناامنی وپیامدهای ناشی از آن بود. اولین ضربه فرار سرمایه ها از تونس است و دومین آن کاهش شدید درآمدهای ناشی از صنعت گردشگری بود. شما می دانید که یکی از درآمدهای ناخالص ملی تونس را صنعت گردشگری تشکیل می‌دهد هنگامی که افرادی تحت پوشش اسلامگرایی مرتکب قتل و کشتار، تهدید و ارعاب شدند و آن سختگیری‌ها را اعمال کردند، صنعت گردشگری نابود می شود، البته دولت وابسته به اسلامگراهای تونس اعلام کرد که ما فعلا کاری به مشروب فروشی ها  و بی حجابی خانم ها نداریم ولی آنها کار خودشان را انجام دادند و آن جو را ایجاد کردند.

اعتصاب کارگری ضربه بزرگ به اقتصاد

وی اتحادیه کارگری تونس را یکی از قدیم ترین و پرنقوذترین تشکل های غیرسیاسی خواند و گفت: این اتحادیه به دلیل کسری بودجه و عدم پرداختی ها و تخصیص ندادن اعتبارات لازم، مرتب اعتصاب، راهپیمایی و تحصن به راه می انداخت. بنابراین در این حالت، چرخه اقتصاد تونس و فرآیند توسعه این کشور متوقف شد و روز به روز برتعداد بیکاران بویژه دربین قشر جوان افزوده شد. این قشر بعد از سقوط رژیم دیکتاتوری بن علی امید زیادی داشت که از لحاظ اقتصادی کشور بهبود خواهد یافت اما چنین اتفاقی نیفتاد.

عدم وجود فضا برای سایر گروه های سیاسی

این تحلیلگر سیاسی عملکرد سیاسی حزب النهضه را یکی از عوامل بازگشت لائیک ها دانست و گفت: در زمانی که حزب النهضه قدرت را در تونس در اختیار داشت خیلی فضای بازی برای سایر احزاب و گروه ها در کابینه و سایر پست های رده دوم ایجاد نکرد و همین  موضوع باعث شد، طرفداران دولت‌های قبلی "بن علی" و "بورقیبه" به عرصه سیاسی کشور بازگردند و از «السبسی» حمایت کنند. در اینجا باید به این نکته اشاره کنم که  اینها توسط پول های عربستان، امارات و مصر باز تولید شدند. همانطور که شاهد هستیم اکنون مصر بدنبال حاشیه سازی امن برای خودش است. این کشور می خواهد حیات خلوت های اطراف خودش را ضد اخوان المسلمین بکند که تا حدودی هم موفق شده است. اینک برخی از عناصر اطلاعاتی و نظامی مصری درحال مدیریت بحران لیبی هستند. آنان مشغول نبرد با اسلامگراها هستند و عربستان سعودی هم از این روند به شدت حمایت می کند تا اخوان المسلمین در لیبی پیروز نشود و به حیات سیاسی در این کشور بازنگردد و از اخوان المسلمین مصر حمایت کنند. همچنین در تونس نیز ما شاهد بودیم که عربستان سعودی و حتی مصر برای صعود لیبرال ها ، ملی گرایان به قدرت کمک کردند تا حزب النهضه و همپیمانان این حزب درانتخابات این کشور در رده دوم قرار بگیرند.

اقدام هوشمندانه الغنوشی

وی افزود: در اینجا باید به اقدام هوشمندانه «راشد الغنوشی» رهبر حزب النهضه تونس اشاره کنم. این شخصیت از صحنه سیاسی تونس کنار نکشید و اتقاقی که در مصر رخ داد و باعث سرنگونی اخوان المسلمین و بازگشت نظامیان به هرم قدرت در این کشور شد، در تونس رخ نداد. در این کشور ارتش در امور سیاسی دخالت نکرد و تاکنون سابقه نداشته است که ارتش تونس درمسائل سیاسی به طور مستقیم دخالت کند، بیشتر نظارت می کند. بنابراین، به دلیل سیاست عقل گرایی ، واقع بینی و بازی هوشمندانه حزب النهضه، آسیبی که اخوانی‌ها درمصر متحمل شدند، این حزب در تونس متحمل نشد. حزب النهضه براساس قواعد دموکراتیک قدرت را واگذار کرد. قبل از اینکه انتخابات پارلمانی در تونس برگزار شود به دلیل تهدید گروه های سیاسی و اتحادیه کارگری که قدرت فضاسازی که درسطح جامعه دارد، "علی العریض" قدرت را به "مهدی جمعه" واگذار کرد و یک حکومت شبه تکنوکرات تشکیل دادند.

معرفی نکردن نامزد در انتخابات ریاست جمهوری

این کارشناس مسائل شمال آفریفا با اشاره به شکست حزب النهضه در انتخابات پارلمانی تونس گفت: این شکست باعث شد تا این حزب عصای احتیاط به دست بگیرد و در انتخابات ریاست جمهوری نامزدی معرفی نکند. این اقدام به چند دلیل صورت گرفت. اول اینکه از حزب النهضه از منصف مرزوقی رئیس‌جمهوری که دوره آن به پایان رسیده است، ناامید شده بود و این احتمال را نمی‌داد که این شخصیت بتواند شانس زیادی برای پیروزی در انتخابات داشته باشد. چنانچه حزب النهضه از نامزدی مرزوقی حمایت می کرد و وی در انتخابات پیروز نمی شد، در این صورت شکست پشت شکست برای النهضه اتفاق می‌افتاد و این برای حزبی همچون حزب النهضه اصلا خوب نبود. به علاوه، حزب النهضه با منصف مرزوقی در مسلک و راه روش سیاسی اختلاف داشت. درضمن اینکه دولت قبلی به رهبری منصف مرزوقی درسیاست های خود شکست خورده بود . به همین دلیل حزب النهضه درانتخابات ریاست جمهوری نامزد معرفی نکرد.

میانه روی النهضه

افقهی با بیان اینکه حزب النهضه در جریان انتخابات سیاست میانه روی درپیش گرفت گفت: این حزب نه کاملا از مرزوقی رویگردان شد و نه کاملا او را تائید کرد. حزب النهضه اعلام کرد این حزب در انتخابات ریاست جمهوری نامزد معرفی نخواهد کرد و این انتخابات را تحریم نمی‌کند، بلکه  در آن شرکت می کند، منتها به طرفدارانش اجازه می دهد براساس تشخیص خود به هر نامزدی که مایلند، رأی بدهند. اما در آستانه برگزاری انتخابات راشد الغنوشی در یک مصاحبه معناداری اعلام کرد من تصور می کنم بیشتر هواداران حزب النهضه بویژه درشهرهای جنوبی تونس، متمایل به منصف مرزوقی هستند. همین مسئله باعث شد طرفداران ملی گراها، کادرقدیم و طرفداران غرب حساس تر شوند آنان متوجه شدند این یک کُدی بود که راشد الغنوشی برای حمایت از منصف مرزوقی  به هواداران حزب النهضه داد، لذا آنها نیز شانتاژ تبلیغاتی کردند و بسیاری از شبکه های تلویزیونی حتی از نوع دولتی آن از نامزدی قائد السبسی حمایت کردند.

ادامه دارد ...

انتهای پیام/ر