به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، کسانی که تحولات بحران سوریه را دنبال می کنند به خوبی می‌دانند که ترکیه نقش بسیار منفی ومخربی در قبال سوریه ایفا کرده است.

ترکیه گذرگاه اصلی برای همه گروه های تروریستی یورش کننده به سوریه و به دنبال آن عراق است. این کشور فقط به حمایت مالی لجستیکی شامل برپایی اردوگاه های آموزشی و فراهم آوردن عبور آسان آنها محدود نشده است بلکه نیروهای مسلح ترکیه در عملیات مشترک با گروه های مسلح ضد ارتش سوریه نقش داشته است. در یورشی که گروه های مسلح به شهر کسب در شمال غرب سوریه انجام دادند مشارکت کرد و این براساس توافق به عمل آمده میان ترکیه و گروه های مسلح  صورت گرفت که به منافع ترکیه در منطقه و سوریه و در هیچ مکان دیگری گزندی وارد نشود و این اوج هماهنگی امنیتی، نظامی و سیاسی میان مقامات ترکیه ای و گروه های مسلح در سوریه را نشان می‌دهد.

اثیل النجیفی استاندار فراری موصل که در سقوط آن به دست داعش نقش به سزایی داشت پرده از این هماهنگی موجود میان ترکیه و داعش در اولین نشست خبری خود پس از فرار به اربیل برداشت و هنگامی که از وی درباره سرنوشت کنسول ترکیه در موصل پرسیده شد جواب داد: ما به ترکها گفتیم چرا کنسولگری را ترک نمی کنید و به ما گفتند ما می مانیم. من دلیل آن را نمی دانم اما حتما آنها از امنیت خود مطمئن بودند.

همه به خوبی می دانستند که داعش سقوط می‌کند و ترکیه نیز این موضوع را می‌دانست اما چرا همه کنسول‌ها در شهر ماندند درحالی که می توانستند به آسانی از آن خارج شوند.برخی ناظران آن را گواهی بر هماهنگی ترکیه با گروهک داعش در عراق از دهم ژوئن گذشته می دانند.

نکته قابل توجه این است که به فاصله سه هفته احمد داوود اوغلو وزیر خارجه وقت ترکیه در سوم جولای خبر آزادی گروگانهای ترکیه ای از داعش را اعلام کرد و مسئولان ترکیه ای 32 ترکیه ای را از داعش تحویل گرفت!

سوریه و عراق از توسعه طلبی‌ها ترکیه رنج بسیاری کشیده است. همانطور که گفته شد ترکها در سوریه از همان ابتدا کمک همه جانبه ای به گروه های مسلح کردند و اگر ترکیه مرزهای خود را برای مدت کوتاهی می بست امکان نداشت که تروریست ها بتوانند در سوریه نیرو جذب کنند.

ترکها به ویژه در زمان نوری المالکی در راستای توسعه طلبی خود و سودای عثمانی که در سر می پرورانند بدون اینکه دولت مرکزی به آنها اجازه دهد به اقلیم کردستان و عراق وارد می شدند و اقدام به خرید نفت از اقلیم کردستان می کردند موضوعی که به مذاق بغداد خوش نمی آمد.

در حال حاضر با روی کار آمدن حیدر العبادی گرچه اوضاع کمی بهتر شده است اما اظهار نظر اخیر نخست وزیر عراق درباره مواضع ترکیه گواه این مطلب است که عراقی ها مواضع مداخله جویانه ترکها را فراموش نکرده اند.

حیدر العبادی در جمع روزنامه نگاران مصری در قاهره گفت: نظریه ترکیه در سوریه شکست خورده است و مشکل کنونی ترکیه اصرار بر موضع خود در قبال نظام سوریه است و برای آن دشوار است که از این موضع دست بردارد زیرا در واقع نوعی اعتراف به شکست است.

وی افزود: مصر و عراق هم اکنون درباره بحران سوریه اتفاق نظر دارند و طرفدار راهکار سیاسی برای آن هستند و غیر از این راهکاری برای بحران سوریه وجود ندارد.

در واقع اگر بخواهیم به این موضع حیدر العبادی نگاه دقیقی داشته باشیم باید گفت که در حالی بحران سوریه وارد پنجمین سال(شروع بحران نیمه مارس 2011 ) خود شده است که دیگر وضع بر منوال سابق نیست.

مصر پس از کنار گذاشتن محمد مرسی و روی کارآمدن عبدالفتاح السیسی موضعی کاملا متفاوت با قبل اتخاذ کرده است. السیسی از همان ابتدا در مواضع خود در قبال سوریه عنوان کرد که حامی وحدت سوریه است. روابط نظام سوریه با مصر دیگر شرایط زمان محمد مرسی که به طور آشکار از مخالفان سوری حمایت می کرد نیست.از تیرماه گذشته سفارت سوریه در قاهره بازگشایی شده است.

کویتی‌ها نیز سفارت سوریه را در این کشور بازگشایی کرده اند و تلاش ها و خط مشی جامعه جهانی نیز دیگر آن سرسختی سابق را در قبال نظام سوریه ندارد.

در واقع سخنان اخیر حیدر العبادی نخست وزیر عراق را می توان نهیبی به ترکها دانست که ادامه سرسختی برای اتخاذ مواضع قبلی در قبال دمشق بی فایده است.هر چند به نظر می رسد لحن مواضع ترکها در قبال بحران سوریه کمی آرام تر شده است.

ترک‌ها قبلا بر ایجاد منطقه حائل اصرار داشتند اما چرا هم اکنون دیگر همانند گذشته اصراری بر آن ندارند به طور قطع علت آن به رئیس جمهور شدن رجب طیب اردوغان و نخست وزیر شدن داوود اغلو ارتباطی ندارد.

دلیل اصرار نکردن یا کمتر اصرار کردن درباره ایجاد منطقه حائل به مخالفت آمریکا و ناتو با درخواست های متوالی آنکارا برای ایجاد منطقه ممنوعه پرواز و حائل در مرز این کشور با سوریه بر می گردد.

از سوی دیگر ترکها می دانند که اصرار بر کنار رفتن بشار اسد رئیس جمهوری سوریه با توجه به اینکه همپیمانان ترکیه شامل کشورهای غربی و حوزه خلیج فارس اولویت را به مهار داعش می دهند، بی فایده است و تکرار مواضع قبلی در این باره تاثیر ندارد. بنابراین بهتر است که هم اکنون کمتر این موضوع را مطرح کنند.

در واقع ترکیه ای که روابط گرمی با اتحادیه اروپا و آمریکا به علت پرونده های سیاسی داخلی ندارد در وضعی نیست که تحکیم روابط خود با روسیه و ایران را نادیده بگیرد.این دو کشور دیدگاهی کاملا متفاوت درباره منطقه حائل و ممنوعه پروازی و موضوع کنار رفتن بشار اسد از قدرت دارند.

نتیجه‌گیری:

به هر حال در شرایطی که جامعه بین المللی آرام آرام به سمت و سوی راهکار سیاسی حرکت می‌کند آنکارا نیز باید بپذیرد که سرسختی در مواضع بی ثمر است به ویژه که مذاکرات سوری-سوری راهکار بحران سوریه است.

ترکیه همچنان شاهراه عبور تروریست‌هاست و اظهار نظر اخیر "مولود چاووش اوغلو" وزیر خارجه ترکیه درباره اینکه حیات بومدین -همسر یکی از تروریست هایی که در حوادث پاریس دخالت داشت- از ترکیه به سوریه رفته است گواه این مدعاست. موضوعی که واکنش وزارت خارجه سوریه را به دنبال داشت. یک منبع وابسته به وزارت خارجه سوریه این اظهار نظر وزیر خارجه ترکیه را اعترافی به ادامه حمایت های آنکارا از گروه های مسلح و مغایرت آن با همه قوانین ضد تروریسم توصیف کرد.

انتهای پیام/ر