روزه کامل از دیدگاه روایات چه خصوصیاتی دارد؟

به گزارش گروه "رسانه‌ها" خبرگزاری تسنیم، برخی از پرتعدادترین سؤالاتی که توسط مردم از مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی پرسیده می شود را برای آگاهی مخاطبان ارائه می کند.

روزه دار حقیقی و روزه کامل از دیدگاه روایات چه خصوصیاتی باید داشته باشد؟

علماى اخلاق و سیر و سلوک، روزه  را، از نظر مراتب و از زاویه نقشى که در تکامل انسان دارد، به سه دسته تقسیم مى کنند: روزه عوام، روزه خواص و روزه خواص خواص (1)

اینک به توضیح این مراتب و درجات می پردازیم:

دسته اول: روزه عوام

این مرتبه از روزه، با پرهیز از مفطِرات و مبطلات روزه صورت مى پذیرد، شرح مبطلات و مفطرات روزه در کتب فقهی و رساله های مراجع عظام تقلید آمده است. این مرتبه از روزه، آسان ترین و پایین ترین مرتبه روزه است. در روایتی از رسول خدا (ص) می خوانیم: «إنَّ أیسَرَ مَا افتَرَضَ اللّه ُ تَعالى عَلَى الصّائِمِ فی صِیامِه، تَرکُ الطَّعامِ وَالشَّرابِ» (2)

«آسان ترین چیزى که خداى متعال بر روزه دار در روزه دارى اش واجب ساخته است، نخوردن و نیاشامیدن است.»

دسته دوم : روزه خواص

در این مرتبه از روزه، روزه دار، تنها به پرهیز از مفطرات روزه، بسنده نمى کند؛ بلکه از همه حرام هاى الهى پرهیز مى نماید. از این رو، اجتناب از مفطرات، شرط صحت و درستىِ روزه است و اجتناب از سایر محرمات الهی، شرط قبولى روزه در درگاه الهی:

در روایتی از رسول خدا(ص) می خوانیم: «أربَعَةٌ تُفسِدُ الصَّومَ وأعمالَ الخَیرِ: الغیبَةُ، وَالکَذِبُ، وَالنَّمیمَةُ، وَالنَّظَرُ إلَى الأَجنَبِیِّ» (3)، «چهار چیز، روزه و کارهاى نیک را خراب مى کند: غیبت، دروغ، سخن چینى، و نگاه به نامحرم.»

در روایت دیگری می خوانیم که حضرت علی(ع) می فرماید که خداوند متعال در ضمن حدیث معراج خطاب به پیامبر (ص) فرمود: «یا أحمَدُ، لَیسَ شَیءٌ مِنَ العِبادَةِ أحَبَّ إلَیَّ مِنَ الصَّمتِ وَالصَّومِ؛ فَمَن صامَ ولَم یَحفَظ لِسانَهُ کانَ کَمَن قامَ ولَم یَقرَأ فی صَلاتِهِ، فَاُعطیهِ أجرَ القِیامِ ولَم اُعطِهِ أجرَ العابِدینَ» (4) «اى احمد! هیچ عبادتى نزد من، محبوب تر از سکوت و روزه نیست. پس، هر که روزه بدارد، ولى زبانش را نگه ندارد، همچون کسى است که به عبادت، ایستاده، امّا در نمازش قرائت ندارد. پس به او پاداش ایستادن به نماز را مى دهم؛ امّا پاداش عبادتگران را به او نمى دهم.»

دسته سوم: روزه خواص خواص

این مرتبه از روزه، با باز داشتن قلب و نگهدارى آن از هر چیزى که اشغال کننده دل (چه حلال و چه حرام) است بجز خدا، به دست مى آید. روزه خواصّ خواص، روزه دل از همّت هاى دون و اندیشه هاى دنیوى و باز داشتن کلى آن از غیر خداوند است. شکستن این مرتبه از روزه، با اندیشه درباره غیر خدا و قیامت، و فکر درباره دنیا تحقّق مى یابد ـ مگر دنیایى که به خاطر دین خواسته شود، که چنین دنیای، توشه آخرت است و دنیای مذموم نیست.

در روایتی از حضرت علی(ع) می خوانیم: «صَومُ القَلبِ خَیرٌ مِن صِیامِ اللِّسانِ وَ صِیامُ اللِّسانِ خَیرٌ مِن صِیامِ البَطنِ» (5) «روزه دل، بهتر از روزه زبان است و روزه زبان، بهتر از روزه شکم.» این مرتبه، رتبه پیامبران، صدّیقان و مقرّبان درگاه الهی است. هر یک از این دو مرتبه اخیر (روزه خواص و خواص خواص)، به نسبت تلاش روزه داران و آمادگى آنان، مراتب متعدد دیگری نیز دارد.

 علاوه بر این، روزه از زاویه های دیگر نیز قابل بررسی و تقسیم بندی است. به عنوان نمونه از حیث انگیزه هاى روزه دار، دارای مراتب گوناگونی است. نقطه اوج این مراتب، حال روزه دارى است که انگیزه روزه دارى اش، نه بیم از کیفر و نه شوق به ثواب؛ بلکه تنها به خاطر فرمان بُردارى از فرمان الهى، علاقه مندى به تقرّب به خداى سبحان و کسب رضا و لقاى اوست. و پایین ترین مرتبه آن روزه داری است که به قصد خودنمایی یا به سبب عادت مسلمین روزه می گیرد. (6)

منبع:مهر

انتهای پیام/

بازگشت به صفحه سایر رسانه ها