گره کور صید و صیادی در هندیجان/ ذخایر آبزیان و معیشت صیادان هر دو در بحران

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بندرهندیجان، غذاهای دریایی بهترین و مغزی‌ترین نوع خوراک برای انسان‌ها شناخته شده‌اند به طوری که پزشکان و متخصصان علوم پزشکی و نیز کارشناسان تغذیه دائمأ برای تناول غذاهای دریایی به مردم سفارش می‌کنند.

به دلیل اهمیت فراوان غذاهای دریایی به ویژه ماهی و میگو و استقبال و اشتیاق مردم برای مصرف این طعام لذیذ، سالانه میلیاردها دلار صرف خریدوفروش این ماده غذایی می‌شود.

آبزیان از گذشته به‌عنوان یکی از غذاهای بسیار مهم از حیث ارزش‌های دارویی مطرح بوده، در دهه‌های اخیر نیز با توجه به رشد روزافزون جمعیت و درحالی‌که نیمی از مردم دنیا دچار سوءتغذیه هستند، ماهی می‌تواند در مقام تأمین پروتئین مصرفی مردم از جایگاه ویژه‌ای برخوردار باشد.

ماهی با دارا بودن 19% پروتئین و جذب 99% از این میزان پروتئین و همچنین چربی‌ها و اسیدآمینه‌های ضروری بدن و ویتامین‌ها و موادمعدنی مهم ازنظر غذایی دارای ارزش بسیار بالایی هست. همچنین در چندین بیماری مانند ناراحتی‌های گوارشی و عروقی به‌عنوان یک دارو مطرح می‌شود.

با هدف افزایش گرایش مصرف غذاهای دریایی در بین ایرانیان شیلات اقداماتی در جهت شناسایی انواع آبزیان انجام داده است. با توجه به مشکلات و تنگناهای غذایی و افزایش روزافزون ناراحتی‌های قلبی و عروقی به‌ویژه در شهرهای بزرگ کشور مصرف ماهی و سایر آبزیان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

لزوم انتخاب روش‌های جدید برای حفظ ذخایر دریایی توسط شیلات

بسیاری از مردم در استان‌ها و شهرستان‌های ایران که حتی رودخانه یا دریاچه ندارند و از دریا دور هستند و یا حتی کسانی که در مناطق کوهستانی زندگی می‌کنند اقدام به پرورش ماهی و میگو و دیگر آبزیان دریایی کرده‌اند و از این راه علاوه بر اشتغال‌زایی سود و منفعت فراوانی نصیب خود و اقتصاد کشور می‌کنند و با صادرات این محصولات ارزش آوری زیادی را برای کشور رقم‌زده و می‌توان گفت به نوعی از خروج ارز جلوگیری کرده‌اند.

صیدهای بی‌رویه آبزیان در دریاهای جنوبی و شمالی کشور انقراض آبزیان را در پی دارد که اگر این موضوع رخ دهد دیگر خبری از زنجیره سالم غذای نخواهد بود بنابراین پرورش این‌گونه از آبزیان بخصوص از نوع گرمابی که طرفداران فراوانی دارد بسیار مهم و حائز اهمیت است.

استفاده از روش‌های مناسب برای حفظ ذخایر آبزی دریاهای کشور، توسط شیلات علاوه بر حفظ حیات موجودات دریاهای ایران، اشتغال و درآمد مردم را نیز حفظ می‌کند.

ارزش کیفی ماهی و میگو در هندیجان در سطح جهان

هندیجان و نیز بنادر هندیجان قدمتی تاریخی دارند در گذشته از بنادر این شهرستان برای مبادله کالاها از سرزمین‌های دور و نزدیک استفاده می‌شده و نیز محلی برای ساختن کشتی بوده است. ازنظر اقتصادی رودخانه هندیجان نقش تعیین‌کننده‌ای در زندگی مردم داشته و این تأثیرگذاری به میزانی بوده که قلمرو جغرافیایی و منطقه را نیز با نام رودخانه مشخص می‌کردند.

این آبراه به‌عنوان یکی از مسیرهای تجارت خارجی از گذشته‌های دور مورداستفاده بوده است و هم‌اکنون نیز علی‌رغم کم شدن آب آن در فصول تابستان شناورهایی با ظرفیت بیش از صد تن قادر به رفت‌وآمد در آن هستند.

منطقه بحرکان که در جنوب هندیجان قرار دارد نیز از مناطق مهم گردشگری و صید میگوی صورتی و انواع دیگر میگوهای مرغوب منطقه خلیج‌فارس به شمار می‌رود که در حوزه صیادی هندیجان واقع است.

سالن عمل‌آوری و کارگاه انجماد و بسته‌بندی میگوی صادراتی و قایق‌های مجهز صیادان در این منطقه بیش از نیم‌قرن است که به صید و عمل‌آوری، بسته‌بندی و صادرات میگو اشتغال دارند و تعداد زیادی از اهالی در این راستا به کار مشغول‌اند.

ماهی‌های خوراکی و میگو در صیدگاه‌های هندیجان به‌صورت فراوان صید می‌شوند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به ماهی قباد، راش گو، حلوای سفید (زبیدی)، شوریده، حلوا سیاه، شهری، شانک، هاوور، کوشک، سرخو، میش ماهی، هامور، سنگسر، سبیتی و دختر ناخدا اشاره کرد، این نوع از ماهی‌ها از نظر کیفیت ارزش بسیار بالایی دارند.

ذخایر دریایی هندیجان در معرض آسیب‌های جدی

با وجود اینکه ذخایر دریایی در هندیجان رو به کاهش است ولی صیادی مهمترین و به نوعی تنها شغل هندیجانی‌ها به شمار می‌رود. مردمان این مرز و بوم چنان به دریا و صید گره خورده‌ند که اکثر جمعیت این شهرستان را صیادان تشکیل می‌دهند که از طریق شغل ماهی‌گیری امرار معاش می‌کنند.

رشد و تولید مثل حق حیاتی هر جانداری است و انسان‌ها با زیاده خواهی‌هایشان حق گرفتن چنین امر مهمی را از مخلوقات خداوند ندارند ولی وقتی ماهی‌گیری که همه روزیش از این روش کسب می‌شود آیا می‌تواند چنین موضوعی را به خوبی درک کند و این حق را برای جاندار قائل باشد، البته که ماهی‌گیر تأمین معاش خانواده‌اش را اولویت قرار می‌دهد.

شاید بتوان گفت که این روزها حیات بحرکان و خورموسی در خطر است بنابراین با اجازه به پرورش و رشد آبزیان در این دو صیدگاه می‌توان نسبت به احیای این دو نقطه مهم هندیجان اقدام کرد ولی بازهم به نقطه اول مسئله می‌رسیم که پس تکلیف صیاد چیست؟

صیادانی که سال‌های سال حق بیمه پرداخت کرده‌اند ولی در فصول بیکاری که صید و صیادی تعطیل است بیمه بیکاری و مقرری دریافت نمی‌کنند.

ایجاد مزارع پرورش ماهی و میگو یکی از راه‌حل‌ها است تا علاوه بر اینکه صیادان از رنج‌های صید در دریا رها می‌شوند فرصت رشد و تکثیر به آبزیان داده می‌شود. این امر می‌تواند به بازسازی محیط‌زیست و حفظ گونه‌های اصیل دریایی کمک کند.

باوجود اقدام برای اخذ مجوز ولی شیلات مجوز نمی‌دهد/ تا اطلاع ثانوی دریا رفتن ممنوع

ورود مسئولان در این زمینه و برای حل مشکلات صیادان هندیجانی که یک هفته با تجمع در مقابل شیلات این شهرستان می‌خواهند صدای خود را به گوش آن‌ها برسانند طلب می‌شود.

عبادی یکی از صیادانی که در تجمع شرکت کرده بود می‌گوید: شناور کوچک قایق داریم و تنها شغل ما صیادی است ولی مدتی است به ما اجازه خروج و رفتن به دریا نمی‌دهند که نتیجه‌اش سخت شدن  تأمین معاش خانواده‌هایمان شده است.

شعبانی نیز یکی دیگر از صیادان می‌افزاید: چند سال است برای شناورهای خود اقدام به اخذ مجوز کرده‌ایم اما شیلات به ما مجوز نمی‌دهد و ما مجبوریم برای امرا معاش و سیر کردن فرزندان و خانواده خود بدون مجوز به دریا برویم و دفترچه صید هم داریم اما متاسفانه چند روز است که رفتن به دریا را ممنوع کرده‌اند و ما بیکار و حیران گشته‌ایم و انتظار داریم مسئولان به فکر ما باشند.

شناوری یکی دیگر از معترضان اظهار می‌کند: متاسفانه دریا در این چندسال با حجم سنگین صید که اکثراً بی رویه است ذخایر آبزیان خود را از دست داده و هیچ گونه شغل دیگری مانند کارخانه یا پرورش ماهی و میگو در این شهرستان تاسیس نشده تا مردم به شغل دیگری روی آورند، دریا نفس راحتی بکشد و ذخایر دریایی بتوانند بازیابی شوند.

در سال 1390 استاندار وقت خوزستان با حضور در هندیجان در گارگروه اشتغال مصوب کرد 42 تعاونی پرورش ماهی و میگو تشکیل شود تا آبزیان محفوظ بمانند و همین صیادان در تعاونی‌ها مشغول کار شوند. براساس مصوبه استاندار خوزستان در جلسه اشتغال هندیجان 42 تعاونی تشکیل شد ولی متاسفانه تاکنون به هیچ یک از آنها مجوز احداث مزارع پرورش ماهی و میگو داده نشد.

اکنون صیادان مرز و بوم ماهی و میگو در انتظار حل مشکلاتشان هستند و یک صدا فریاد می‌زنند آیا کسی هست مرا یاری کند؟

گزارش از محمدمهدی صادقی

انتهای پیام/