شبکههای اجتماعی بستری برای ایجاد «بلوغ زودرس» در کودکان و نونهالان
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نهم گفت: کودک یا نوجوان میتواند در شبکههای اجتماعی بسیاری از مطالب، رفتارها، مسائل، فیلمها و عکسهای مبتذل و... را ببیند که این موارد میتواند باعث اختلال در رشد و بروز «بلوغ زودرس» آنها شود.
عباس قائد رحمت در گفتگو با خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا» درباره علل و عوامل بروز بلوغ زودرس اظهار کرد: تعریف کلی از بلوغ وجود دارد که به تعبیری، آن زمانی است که یک فرد از لحاظ جسمانی، روانی و اجتماعی به درجهای میرسد که از خصوصیات و دوران سنی قبلی خود فاصله میگیرد که به اصطلاح میگوییم که به بلوغ رسیده است؛ این خصوصیات و ویژگیها بیشتر از لحاظ ظاهری و جسمانی بروز و ظهور مییابد.
وی افزود: همانطور که افراد با به وجود آمدن تغییرات در ظاهر از گذشته خود متفاوت میشوند، باید از لحاظ روانی و اجتماعی نیز دچار تغییراتی شوند؛ از لحاظ روانشناختی زمانی افراد به بلوغ میرسند که به تفکر صوری (تفکر انتزاعی) دست پیدا کنند و از تفکر عملیاتی فاصله بگیرند یعنی قادر باشند خیلی از موضوعات و مسائل را تجزیه و تحلیل کنند که این مرحله، آخرین مرحله است و دیگر تغییرات به صورت روبنایی به وجود میآید.
قائد رحمت گفت: طبق تئوریها و نظریههای روانشناختی، مراحلی در مسئله بلوغ وجود دارد و دارای ویژگی مقتضی دوره سنی مربوط به خود است؛ تفکر صوری آخرین مرحلهای است که در سن نوجوانی اتفاق میافتد و تقریبا با بلوغ جسمانی همزمان است.
وی تصریح کرد: بحث بلوغ اجتماعی بحثی متفاوت است و زمانی که بلوغ جسمی و روانی به وجود میآید، فرد به مرور زمان با تجاربی که به دست میآورد، به بلوغ اجتماعی میرسد که در این مورد، مخربهای اجتماعی، محیط نامناسب خانواده، مدرسه و... که در جامعه با آنها مواجه میشود در شکلگیری بلوغ اجتماعی تاثیرگذار است که باعث زود رسیدن یا انحراف بلوغ اجتماعی فرد میشود یعنی به تفکرات اشتباه، غالبی و کلیشهای میرسد، از مسیرهای اصلی خارج میشود و این فرد، رشدیافته و پخته نمیشود.
شبکههای اجتماعی، ماهواره و اینترنت اگر کنترل نشود باعث بروز بلوغ زودرس میشود
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نهم یادآور شد: افراد معمولا با مواجه شدن با محرکها به بلوغ جسمانی، روانی، اجتماعی و... میرسند اما عواملی باعث دیر یا زود ظهور پیدا کردن آنها میشود؛ عواملی مانند مواجه نشدن فرد با برخی موضوعات، کافی نبودن محرکها، منطقی و معقول نبودن ارتباط و تعاملات و ... از رسیدن فرد به بلوغ در زمان مناسب جلوگیری میکنند؛ عواملی هم مانند پرداختن به مسائل و موضوعاتی که مرتبط با سن افراد نیست به عنوان مثال استفاده از شبکههای اجتماعی، ماهواره، اینترنت و... اگر در سطح دسترسیهایی که هر فرد با توجه به رده سنی خود به آن احتیاج دارد، کنترل نشود باعث بروز بلوغ زودرس میشود و در حال حاضر در این مسئله کنترل صورت نمیگیرد و یک کودک یا نوجوان میتواند در شبکههای اجتماعی بسیاری از مطالب، رفتارها، مسائل، فیلمها و عکسهای مبتذل و ... را ببیند که این موارد مخل رشد و باعث بروز بلوغ زودرس میشود.
تاثیر بلوغ زودرس در بُعد معنوی و اجتماعی بیشتر است
قائد رحمت گفت: بلوغ زودرس در بُعد جسمانی کودک ظهور پیدا میکند اما تاثیر آن در بُعد معنوی و اجتماعی کودک بسیار بیشتر است که این مسئله آسیبهای بسیاری به کودکان وارد میکند.
وی افزود: ما باید شیوه تربیت را به صورت صحیح انتخاب کنیم چون تجربه ثابت کرده که ما توانایی مصدود کردن تمام شبکههای اجتماعی، ماهوارهها، تلویزیونها و ... را نداریم و در بعضی مواقع، مصدود کردن این موارد به مصلحت نیست و باید آنها را از لحاظ ویژگیهای مثبتی که دارند نیز بررسی کرد.
تربیت در خانواده، مدرسه و محیطهای مرتبط با کودکان و نوجوانان باید کنترل شده باشد
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نهم اظهار کرد: اگر تربیت خانواده، مدرسه، رسانهها و محیطهایی که کودکان و نوجوانان با آنها در ارتباط هستند، کنترل شده باشد، دسترسی به شبکههای اجتماعی، ماهوارهها و... نمیتواند مشکلی را بهوجود آورد به دلیل اینکه کودکان و نوجوانان تربیت شدهاند که به سمت مسائلی که مخل رشد آنها است، نروند.
قائد رحمت افزود: برخی مشکلات و مسائل وجود دارد که نوجوان به دلیل نبود زمینه حل آنها در رسانهها، مدرسه و خانواده، مجبور میشود از راههایی به حل این مسائل بپردازد که ممکن است موجب انحراف و درک نادرست نوجوان شود.
وی تصریح کرد: زمانی که بلوغ به وجود بیاید و شرایط و ویژگیهای آن وجود نداشته باشد، باعث ایجاد آسیبهایی در تعاملات و روابط فرد میشود به عنوان مثال بلوغ اتفاق میافتد اما فهم ارتباط اجتماعی، ازدواج، ارتباط جنس مخالف و آسیبهای آن و... وجود ندارد، در این صورت باعث ایجاد آسیب در دختر و پسر نوجوان و جامعه میشود و مشکلاتی از قبیل فساد، آسیبهای شخصیتی، ازدواجهایی که منجر به طلاق میشوند و... را به وجود میآورد و تمام این مشکلات از خانواده، تربیت، فرهنگ و... تاثیر میپذیرند.
گرایش سبک زندگی امروزه به سمت سبک زندگی غربی
این عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نهم گفت: امروزه سبک زندگی در کشور به سمت سبک زندگی غربی گرایش دارد و این سبک زندگی به وسیله شبکههای اجتماعی، ماهوارهها، اینترنت و ابزارهای دیگر در حال ترویج است، در حالیکه میتوان از این ابزارها و خدمات در تربیت فرزندان به نحو صحیح استفاده کرد؛ سبک زندگی غربی و اروپایی، سبک آسیبزا و تجربه شدهای است و شاهد آن هستیم که اخلاق و معنویت از آداب و رسوم آن جوامع دور و جدا شده است.
قائد رحمت افزود: خیلی از کشورها در حال از دست دادن فرهنگ، خرده فرهنگ و آداب و رسومهای خودشان هستند و باعث بیاحترامی و هتکِ حرمتها در جامعه و خانوادهها میشوند به عنوان مثال سبک زندگی غربی با ترویج روابط جنسی، خیانت به همسر، دوست دختر و دوست پسر گزینیها در خانوادهها باعث ایجاد آسیب در جوامع، دگرگون شدن فرهنگ و سبب روی آوردن نسلهای آینده به فرهنگ غربی با عنوان «جهانی شدن» میشود.
وی گفت: ما خوبیها و اخلاق خوب جهان را میخواهیم و خوبیهای ما باید به تمام دنیا صادر شود که در این موضوع رسانهها نیز دارای تکلیف هستند و باید تلاش بیشتری کنند؛ هر فرازی دارای نشیبی است و جوامع غربی هرچه به سمت افراط و تفریط میروند، متوجه میشوند که دچار آسیب شدهاند و سعی میکنند به فرهنگ گذشته خود برگردند اما به آن درجهای که در گذشته بودهاند، نمیرسند.
همواره تاثیری از مشکلات آسیبزا در جامعه باقی میماند
این عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نهم تصریح کرد: معمولا یک درجهای از آسیبزایی شکل میگیرد که اثر آن برای همیشه در جامعه باقی میماند و ما همواره شاهد آن بودهایم که بعد از آمدن یک مد، فناوری، تکنولوژی و... آسیبی برای جوامع بشری به جای گذاشته است.
باید فرهنگ استفاده از مد، تکنولوژی و فناوری رواج داده شود
قائد رحمت اظهار کرد: هر مد، تکنولوژی، فناوری و... قبل از وارد شدن به جوامع، باید ابتدا فرهنگ آن ترویج شود برای مثال تلفن همراه فرهنگ استفاده داشت، کشورهای غربی آن را تولید و به کشورهای در حال توسعه صادر کردند، در نتیجه آسیبهای استفاده از تلفن همراه نصیب ما شد و بعد از آن نیز تکنولوژیها و خدمات دیگر از قبیل شبکههای اجتماعی به آن افزوده شد در حالی که فرهنگ استفاده از آنها وجود نداشت.
وی گفت: کشورهای تولیدکننده این محصولات و خدمات را در سطح انبوه تولید کردند و در اختیار جوامع دیگر گذاشتند و پس از بررسی آسیبها و رفع آنها در طی چند سال، شروع به استفاده از آن کردند.
لزوم برگزاری کلاسهای آموزشی برای والدین
قائد رحمت تاکید کرد: والدین باید در موضوع تربیت کودکان آگاهی کامل داشته باشند چون در برخی مواقع ما نمیتوانیم هر موضوعی را به کودکان بگوییم اما برای والدین محدودیتی وجود ندارد و میتوانیم کلاسهای آموزشی برای آنها برگزار کنیم تا بدانند رشد جسمانی، روانشناختی، اجتماعی، معنوی و... چگونه در فرزندان شکل میگیرد تا بتوانند روشهای موجود را در تعامل با کودک به کار ببرند.
گاهی مواقع گفتن لازم نیست و والدین باید از نحوه برخورد آگاه باشند
وی تصریح کرد: گفتن لازم نیست بلکه دانستن اهمیت دارد، در بعضی مواقع لزومی ندارد که والدین چیزی بگویند و همین که بدانند چگونه باید با مسائل مواجه شوند و رفتار کنند، کافی است به عنوان مثال در بحث پوشش و لباس، در گذشته در خانواده و جامعه چنین لباسهایی پوشیده نمیشد اما در حال حاضر روز به روز تغییر میکند که این یکی از عوامل بروز بلوغ زودرس است و اگر خانواده از آن آگاهی داشته باشند به دلیل سلامت فرزندان خود از رواج پیدا کردن این مسئله جلوگیری میکنند.
50 درصد والدین از مطالب ابتدایی تربیت آگاهی ندارند
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نهم گفت: ما باید همه آنچه که به انسان در سطح تربیت مربوط میشود را به والدین آموزش دهیم تا آنها بتوانند در تعامل با فرزندان از آنها استفاده کنند اما اگر بررسی کنید متوجه میشوید، 50 درصد والدین با وجود کلاسها و دورههای آموزش خانواده، اولیا و مربیان و... که برگزار شده است، هنوز از مطالب ابتدایی آگاهی ندارند.
اطلاعرسانی یک مأموریت و تکلیف اساسی برای صداوسیما و رسانهها
قائد رحمت متذکر شد: یک مأموریت و تکلیف اساسی صداوسیما و رسانهها این است که باید این موضوعات مربوطه را برای آگاهی والدین، اطلاعرسانی کنند و به رئیس سازمان صداوسیما پیشنهاد میکنم که هرچه سریعتر این اطلاعات و دانش را از طریق روانشناسان، مشاوران، مددکاران اجتماعی و تیمهایی که تخصصشان مرتبط با این مسائل است در اختیار مخاطبان خود قرار دهد.
وی اظهار کرد: اطلاع دارم که برخی روانشناسان مطرح، بستههایی شامل لوحهای فشرده را طراحی کردهاند و با قیمت مناسب در اختیار خانوادهها قرار میدهند؛ صداوسیما با هدفمندسازی برنامههای پربیننده که اسپانسرهای خوبی هم دارند، میتواند این موضوعات و دانش را در سطح جامعه عملیاتی کند.
برگزاری برخی کلاسها و استخر مختلط در مهدکودکها غیراخلاقی است
وی با اشاره به برگزاری برخی برنامهها مانند استخرهای مختلط در مهدکودکها گفت: تا زمانی که فرد زمینه و ظرفیت مناسب را ندارد، باید برخی موضوعات رعایت شود و روانشناسان نیز توصیههایی در این مورد داشتهاند به عنوان مثال اینکه در چه سنی میتوان کودکان را در کنار یکدیگر قرار داد؛ وجود کودکان در کلاسهای مهدکودک در کنار یکدیگر مشکلی ندارد اما برگزاری استخر مختلط کاری نادرست و غیراخلاقی است و نباید افراط و تفریط صورت گیرد.
متولیان نباید اجازه دهند از فرصتهایی که برای تربیت فرزندانمان وجود دارد سوءاستفاده شود
قائد رحمت تصریح کرد: در مدارس، کودکان از یکدیگر جدا میشوند اما در دانشگاه مجدد کلاسها مختلط میشود؛ شاید این مسئله به دلیل اینکه به بلوغ عقلی و اجتماعی رسیدهاند و میتوانند با اندیشیدن تصمیم بگیرند، مشکلی را ایجاد نکند و در بعضی موارد نیز ممکن است مفید باشد و سبب ازدواجهای دانشجویی شود اما برگزاری اردوهای مختلط، رقص دخترها و پسرها و خارج شدن از برخی حد و حدودها، خارج از فرهنگ ما است پس باعث ایجاد آسیب میشود و متولیان نباید اجازه دهند از فرصتهایی که برای تربیت فرزندانمان وجود دارد، سوءاستفاده شود.
انتهای پیام/