تهران– مسکو در فازهای جدید همکاری

به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، رؤسای جمهور ایران، روسیه و آذربایجان دیدار مشترکی را روز دوشنبه هجدهم آبان در شهر باکو، مرکز آذربایجان، خواهند داشت و ولادیمیر پوتین، به همین مناسبت مصاحبه‌ای با آذرتاک، خبرگزاری رسمی آذربایجان، کرده است. او در این مصاحبه به موضوعات متفاوتی از همکاری هسته‌ای با ایران گرفته تا احداث کریدور حمل و نقل شمال-جنوب، همکاری‌های دو جانبه در زمینه انرژی و مبارزه با تروریسم اشاره و تاکید کرده که همکاری هسته‌ای ایران و روسیه راهبردی است. با توجه به تنوع و گستردگی زمینه‌های همکاری دو طرف باید گفت که سمت و سوی راهبردی روابط دو طرف بسیار فراتر از زمینه هسته‌ای است چرا که دو طرف هم تجربه موفقی از همکاری در زمینه‌های مختلف داشته‌اند و هم اینکه پتانسیل موجود برای توسعه روابط در جهت امنیت ملی و منطقه‌ای دلالت بر عمق راهبردی این روابط دارد.

یکی از تجربه‌های موفق در مبارزه با تروریسم است که هر دو کشور مورد تهدید مستقیم پدیده شوم تروریسم در منطقه‌ هستند. جنگ سوریه باعث شده تعداد قابل توجهی از شهروندان روسی، به خصوص از منطقه قفقاز شمالی راهی سوریه شده و به عضویت گروه‌هایی تروریستی از جمله داعش در بیایند و از طرف دیگر، توسعه قدرت داعش تا شمال عراق به صورت مستقیم مرزهای ایران را مورد تهدید قرار داده است. تهدید مشترک از سوی این گروه‌ها دو کشور را به سوی همکاری مشترک نظامی-اطلاعاتی در سوریه سوق داده و نتیجه موفق این همکاری طی چند ماه اخیر در سوریه دیده شده که منجر به شکست‌های پی در پی تروریست‌ها و آزادسازی مناطق وسیعی از دست آنها شده است. از آنجا که پدیده تروریسم از سوی دشمنان اصلی منطقه‌ای و بین‌المللی دو طرف برنامه‌ریزی و حمایت شده، باید گفت که این تجربه مشترک نمی‌تواند تنها محدود به سوریه باشد و هر دو طرف باید برنامه‌های بلندمدتی برای حفظ امنیت خود در برابر این پدیده طراحی و تدوین بکنند. امنیت حوزه دریای خزر یکی دیگر از زمینه‌های راهبردی امنیت مشترک دو طرف باشد، چرا که دخالت‌های دشمنان مشترک غربی و منطقه‌ای مثل رژیم صهیونیستی در این منطقه در سال‌های اخیر نیاز به همکاری مشترک دو طرف را ضروری ساخته است تا این حوزه از امنیت پایداری برخوردار باشد.

باید توجه داشت که ایران در میان کشورهای حاشیه دریای خزر می‌تواند اصلی‌ترین و مهم‌ترین شریک امنیتی روسیه باشد چرا که مرز طولانی دریایی، پتانسیل‌های لازم چنین شراکتی و قرار گرفتن در جبهه مقابل غرب از مختصات ایران است که روسیه نمی‌تواند این مختصات را به طور کامل و جامع در دیگر کشورهای حاشیه دریای خزر بیابد. پوتین در این مصاحبه مفصل از کریدور ریلی شمال-جنوب گفته و حتی به دو وام به ارزش 2 میلیارد و 500 میلیون دلار به ایران برای احداث این کریدور و ساخت یک نیروگاه برق حرارتی در نزدیک بندرعباس و برقی کردن راه‌آهن در مسیر گرمسار-اینچه اشاره کرده است. این مسیر ریلی نقش اساسی در حمل نقل دارد که با پیوستن به شبکه ریلی آسیای مرکزی و روسیه، مسیری طولانی برای حمل و نقل کالاها در ورودی خلیج فارس به سوی اروپا خواهد داشت. گذشته از تأثیر قابل توجه اقتصادی این کریدور برای ایران، باید به پیوستن ایران به مسیر ترانزیتی کالا در سطح بین‌المللی توجه کرد که این کریدور به وجود می‌آورد و باعث عضویت ایران در شبکه حمل و نقل بین‌المللی ‌می‌شود. عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای یکی دیگر از همکاری‌های راهبردی مشترک دو طرف است که پوتین در همین مصاحبه به آن اشاره کرده و گفته که از عضویت ایران در این سازمان حمایت می‌کند. هر چند او این حمایت را پیش از این هم اعلام کرده بود اما باید گفت که تکرار اعلام حمایت کافی نیست و پوتین باید تلاش جدی در این زمینه انجام بدهد تا عضویت رسمی ایران در این سازمان محقق بشود. عضویت ایران در این سازمان منجر به توسعه همکاری ایران با کشورهای تأثیرگذار آسیایی مثل چین و هند می‌شود اما باید گفت که روابط راهبردی ایران و روسیه را نیز تقویت می‌کند چرا که باعث تقویت روابط ایران با کشورهای آسیای مرکزی می‌شود و همین نیز از میزان نفوذ و دخالت کشورهای غربی در این حوزه می‌کاهد که در نهایت باعث حفظ منافع روسیه در این حوزه می‌شود. در مجموع، این زمینه‌های متنوع چشم‌انداز گسترده‌ای از روابط راهبردی دو کشور را نشان می‌دهد و انجام مانورهای نظامی مشترک را توجیه می‌کند تا ضامن حفظ این زمینه‌ها و تقویت روابط دو طرف باشد.

انتهای پیام/