به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، می‌دانیم که آدمی دارای دو ساحت است: درون و برون: ساحت برون مربوط به ظاهر و اعضاست و ساحت درون، مربوط به قلب. بعضی از کارهای خوب و بد را ما با اعضا و جوارح انجام می‌دهیم مانند نماز و روزه، یا دروغ و غیبت و... و بعضی را از طریق قلب مانند محبت و ایمان یا کبر و حسد و نفاق و...

جایگاه قلب در آیات

از آنجایی که به تعبیر روایات قلب انسان به منزله پادشاه و حکمران بدن است و هر آنچه را که قلب دستور دهد اعضا و جوارح انجام می‌دهند، قرآن به قلب توجه خاصی داشته و این دروازه ورود اعمال را در آیات زیادی مورد بررسی قرار داده است. گاهی می‌فرماید: «آنچه در دل‌هایتان است (مانند کفر، نفاق و ریا و...) چه آنها را آشکار ‌سازید و چه پوشیده دارید، خداوند شما را به آنها محاسبه می‌فرماید» (بقره، 284). گاهی می‌فرماید: «خدا از آنچه دل هایتان کسب کرده شما را بازخواست خواهد فرمود». در آیه‌ای می‌فرماید: «در آن روز که مال و فرزندان سودى نمى‌بخشد، مگر کسى که با قلب سلیم به پیشگاه خدا آید» (شعراء، 88 - 89). یعنی تنها دل سالم است که در قیامت دستگیر انسان است: «خدا بر دل‌ها و گوش‌هاى آنان مهر نهاده و بر چشم‌هایشان پرده اى افکنده شده» (بقره، 7) و در جایی دیگر می‌فرماید: «اعمالشان چون زنگارى بر دل‌هایشان نشسته است» (مطففین، 14). این‌ها گوشه‌ای از تعبیراتی است که قرآن درباره قلب و دل انسان به‌کار می‌برد.

جایگاه قلب در روایات

امام رضا (ع) می‌فرمایند: «همانا برای خداوند در میان بندگانش آیینه‌ای است و آن دل است، پس محبوب ترین دل‌ها نزد او صاف ترین و سخت ترین و نرم ترین آنهاست: در دین خدا سخت ترین دل باشد، و از گناهان پاکیزه ترین دل باشد و بر برادران ایمانی نازکترین دل باشد.» امام صادق (ع) می‌فرماید: «دل حرم خداست، پس در حرم خدا، غیر خدا را ساکن مکن». در بیانی امیرالمومنین (ع) می‌فرماید: «همانا این دل‌ها ملول و افسرده می‌شود، همانطور که بدن‌ها خسته می‌شود، پس برای طراوت آنها در پی حکمت‌ها و دانش‌های نو و شگفت آور باشید». در روایتی دیگر می‌فرمایند: «آگاه باشید که همانا عامل تندرستی تن، تقوای دل است.

بیماری قلب چیست؟

قرآن تعبیراتی درباره بیماری‌های قلب انسان دارد از قبیل: مرض، قصاوت و سنگینی، زنگار و... که همه اینها دلایلی دارد که تبیین شده است. امام صادق (ع) فرمودند: پدرم بارها می‌فرمود: هیچ چیز برای قلب زیان بارتر از گناه نیست، چه آن که قلب با گناه می‌آمیزد و بر گناه اصرار می‌ورزد تا آن که گناه بر قلب چیره می‌شود و سر انجام آن را وارونه می‌کند. انسان‌ها در پذیرش حق و درک مطالب یکسان نیستند، بعضى با یک اشاره لطیف یا یک کلام کوتاه حقیقت را به خوبى درک مى‌کنند، یک تذکر آنها را بیدار مى سازد، و یک موعظه و اندرز در روح آنها توفانى بپا مى‌کند، در حالى که بعضى دیگر شدیدترین خطابه‌ها و گویاترین دلایل و نیرومندترین اندرز و مواعظ در وجودشان کمترین اثرى نمى‌گذارد و این مساله ساده‌اى نیست. آنچه باعث زنگار گرفتن قلب و قساوت آن می‌شود، جهل و گناه و لجاجت و جدال و مراء و همنشینى با بدان و فاجران و مجرمان و دنیاپرستى و هواپرستى است.

درمان بیماری قلب

با تعبیراتی که در این روایت آمده می‌توان دریافت که قلب انسان دارای چند ویژگی است: 1. حرم خداوند است. 2. گناه بزرگ‌ترین بیماری قلب است. 3. پاکترین قلب ها، قلبی است که از گناه رهیده باشد 4. برای رهیدن از گناه باید در پی حکمت‌ها و دانش‌های نو و شگفت آور بود. قرآن بهترین راه چاره و درمان امراض قلب را در ذکر و یاد خدا خلاصه می‌کند و می‌فرماید: «آگاه باشید که با یاد خداوند دلها آرام می‌گیرد» (رعد- 28). براى به دست آوردن شرح صدر و رهایى از قساوت قلب باید به درگاه خدا روى آورد تا آن نور الهى که پیامبر وعده داده در قلب بتابد، باید آیینه قلب را از زنگار گناه صیقل داد و سراى دل را از زباله هاى هوا و هوس پاک کرد تا آماده پذیرایى محبوب شود. ارتباط مداوم با دانشمندان و علماى صالح، خودسازى و تهذیب نفس، پرهیز از گناه و مخصوصا غذاى حرام، و یاد خدا کردن به انسان شرح صدر داده و قلب او را مانند آینه زلال و شفاف می‌کند.

خانه تکانی دل

انسان باید از دنیای پیرامون خود عبرت بگیرد که عبرت گرفتن کار افراد عاقل و فهیم است. بهار که می‌آید درختان از هر گونه کهنگی که در طول سال بر آنها نشسته است جدا می‌شوند، از برگ‌های کهنه و کدر. صاف و پاکیزه می‌شوند مانند ظرفی که از ناپاکی‌ها خالی شده است. آماده می‌شوند برای دریافت زیبایی، طراوت و جلوه‌های زیبای الهی. ما هم از این روند طبیعت درس بگیریم و دل‌ها را با یاد خدا از هر چه ناپاکی بشوییم. زنگارها را بزداییم و فصلی نو در اندازیم. تصمیم بگیریم که طراوت و شادابی دل را که شرط آن ذکر و یاد خداست، برای همیشه داشته باشیم و با دروغ و غیبت و دورویی و کینه به دل داشتن از دیگران باعث مردن و بی طراوتی و بی نشاطی دل نشویم.

کلام آخر

قلب دروازه‌ای است که هر آنچه انسان انجام می‌دهد باید از این دروازه بگذرد تا به عمل (چه خوب و چه بد) درآید. پس انسان برای رها شدن از بیماری‌های قلب و آرام شدن آن باید که همیشه و همه جا به یاد و ذکر خدا مشغول باشد تا زنگارها زدوده شود و به حرم امن الهی تبدیل شود.

منبع: آرمان

انتهای پیام/