ارتباط با بانک‌های اروپایی هنوز برقرار نشده/ ردِ پای "رکود" در مطالبات بانک کشاورزی خراسان‌رضوی

به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد مقدس، کیفیت محصولات کشاورزی تولید شده در خراسان‌رضوی زبان‌زد عام و خاص است. مرغوبیت این تولیدات می‌تواند کیفیت صنایع غذایی استحصال شده از انواع نامرغوب را تا چندین برابر افزایش دهد.

علاوه بر این با توجه به اینکه در وضعیت رکود رشد بخش کشاورزی می‌تواند قابل اتکا بودن آن را اثبات کند و سبب اطمینان سرمایه‌گذاری در آن شود، اما با توجه به توانِ کم اکثر کشاورزان، مسائل مربوط به تأمین مالی در این بخش به‌ویژه در خراسان‌رضوی بسیار اهمیت می‌یابد.

در همین راستا خبرنگار خبرگزاری تسنیم خراسان‌رضوی گفت‌وگویی با علی دشت‌بیاضی سرپرست شعب بانک کشاورزی استان داشته که مهم‌ترین محورها و مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.

• نیمه ابتدایی سال 95 در خراسان‌رضوی حدود 7100 میلیارد ریال تسهیلات را تأمین مالی کرده‌ایم.
• منابع جذب شده در یک سال اخیر در شعب بانک کشاورزی خراسان‌رضوی با 80 سال فعالیت بانک برابر است.
• بانک کشاورزی خراسان‌رضوی 145 شعبه دارد و خوداتکایی آن‌ها به صورت میانگین حدود 1.3 است.
• 113 میلیارد ریال برای تراکتور، 7 میلیارد و 500 میلیون ریال برای کمباین و 66 میلیارد ریال هم برای خرید ادوات و ماشین آلات در بخش مکانیزاسیون در خراسان رضوی در قالب تسهیلات به کشاورزان پرداخت شده است.
• هم‌اکنون  حدود 2800 میلیارد ریال مطالبات غیرجاری در بانک کشاورزی وجود دارد.
• تا پایان شهریور ماه 57 فقره معادل 328 میلیارد ریال پرداخت شده و 85 فقره معادل 394 میلیارد ریال در دست بررسی است و 517 فقره معادل 2038 میلیاردریال برگشتی بانک به علت عدم مراجعه و یا نواقص پرونده بوده است.
• 270  خودپرداز بانک کشاورزی اعم از شعبه‌ای و سالنی در خراسان رضوی نصب هستند و بیش از 23 هزار دستگاه پایانه فروش در استان توزیع شده و در اختیار پذیرنده‎ها قرار گرفته است.

تسنیم: لطفا توضیحاتی درباره وضعیت بانک کشاورزی در خراسان‌رضوی ارائه کنید.

دشت بیاضی: بانک کشاورزی به عنوان یک مرجع برای تأمین نقدینگی بخش کشاورزی رسالت ویژه‌ای داشته که در موضوع اقتصاد مقاومتی اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند.

بانک کشاورزی از سال 1312 پا به عرصه وجود گذاشت و به عنوان نهادی که 83 سال قدمت دارد، با نام فلاحت کار خود را آغاز کرد و به‌عنوان بخشی که صرفا منابع خود را در بخش کشاورزی سرمایه‌گذاری می‌کند، شناسایی شده و هم اکنون نیز موظف است که 90 درصد منابع خود را در همین بخش سرمایه‌گذاری کند.

با این احتساب در نیمه ابتدایی سال 95 در خراسان‌رضوی حدود 7100 میلیارد ریال تسهیلات را تأمین مالی کرده‌ایم که این عدد در مقایسه با مقطع مشابه در سال گذشته بیش از 30 درصد رشد داشته و در وضعیت رکود که فضای اقتصادی کشور قدری ملتهب است و انتظار تسری آن به کشاورزی داشتیم، رشد 30 درصدی در مصارف نشان از فعالیت این بخش داشته که این موضوع یک نقطه مثبت به حساب آمده و امیدوار کننده است.

در همین مدت زمان 38 هزار فقره تسهیلات پرداخت شده که با محاسبه می‌توان گفت که سرانه پرداختی برای هر فرد 20 میلیون‌تومان بوده و این موضوع نشان از مقیاس کار بانک کشاورزی داشته و تقریباً در این نهاد بنگاه‌های کوچک و متوسط حمایت شده که این موضوع نیز یکی از دستور کارهای مهم مورد در اقتصاد مقاومتی است.

نکته دیگر این است که شعب بانک کشاورزی در خراسان‌رضوی در 3 تا 4 سال گذشته عددی معادل 80 سال فعالیت این بانک را به منابع آن اضافه کرده‌اند در پایان سال 92 حدود 12 هزار و 800 میلیارد ریال رقم منابع جذب شده در خراسان رضوی بوده و در یک سال منتهی به شهریور ماه امسال 12 هزار و 268 میلیارد ریال به منابع این بانک اضافه شده این موضوع امکانی را فراهم کرد تا ما بتوانیم تمام نیاز افرادی که مراجعه کرده‌اند بدون هیچ محدودیتی تأمین شده و به تحرک و زنده بودن بخش تولید کمک داشته باشیم.

این اتفاقات نیز براساس برنامه‌های مدون در حوزه بازاریابی بوده که به آنها به خوبی عمل شده و سعی بر این بوده که از تمام توان خود نهایت بهره‌برداری انجام شود و باید گفت که خراسان‌رضوی از محدود استان‌های کشور است که ضمن اینکه توانسته توازن در منابع و مصارف خود را به وجود بیاورد و متکی به منابع بانک مرکزی نباشد، حتی مازاد نیز در مواردی داشته است.

در خراسان‌رضوی 145 شعبه داریم و خوداتکایی آن‌ها به‌صورت میانگین در استان حدود 1.3 است و با توجه به اینکه معمول میزان خوداتکایی 0.9 است، رسیدن این شاخص به 1.3 در خراسان‌رضوی یکی از نقاط مثبت عملکرد این نهاد است به این معنی که این نهاد 100 درصد منابع را به مصرف رسانده و 0.3 مازاد منابع ما در پایان شهریور امسال بوده است.

هم‌اکنون رضایت نسبی از عملکرد بانک کشاورزی در خراسان رضوی به ویژه در سرفصل‌های در نظر گرفته شده در کشور مانند مکانیزاسیون و سایر مواردی از این دست وجود دارد.

تسنیم: چالش اساسی که برای بانک کشاورزی وجود دارد چیست؟ آیا افزایش نظارت و ساماندهی مؤسسات مالی و اعتباری غیرمجاز توانسته آثار مثبت خود را روی بانک کشاورزی بگذارد؟

دشت بیاضی: در وضعیتی که رقابت بین سیستم بانکی در راستای افزایش نرخ سود در سال‌های گذشته بوده و در نتیجه سبب شد قیمت تمام شده پول بالا رود؛ عوارض زیادتری برای بانک کشاورزی به وجود آمد چراکه این نهاد منابع بخش کشاورزی را تأمین کرده و این بخش تحمل این نرخ بالا در سود تسهیلات را ندارد اما با تعدیل سود بانکی در طول یک‌سال گذشته امیدواری بیشتری برای کشاورزان به‌وجود آورده تا بتوانند فعالیت خود را اقتصادی کنند.

یکی از علت‌های افزایش منابع در شعب خراسان‌رضوی بانک کشاورزی به همین اتفاقات رخ داده در مؤسسات بازمی‌گردد و باید گفت که سوق دادن منابع به سمت مؤسساتی که فعالیت اقتصادی واقعی انجام نمی‌دادند، عوارضی به‌همراه داشت که یکی از آنها تورم بسیار بالا بود که در واقع ناشی از انحراف سرمایه از بخش تولید می‌شود؛ همچنین بخشی از رکود که هم‌اکنون متحمل آن هستیم از همین انحرافات در سیستم مالی و پولی به‌وجود آمده است.

تسنیم: مهم‌ترین سرفصل‌هایی که در فعالیت بانک کشاورزی برای تأمین منابع در نظر گرفته شده و برای آن‌ها مزایایی نیز در نظر گرفته شده کدام است؟

دشت بیاضی: در 3 سرفصل مکانیزاسیون، کشت گلخانه‌ای و پرورش ماهی در قفس تأکیدات بسیار زیادی شده که سود تسهیلات آنها نیز 15 درصد است البته تنها 2 سرفصل مکانیزاسیون و کشت گلخانه‌ای در خراسان‌رضوی مصداق پیدا می‌کند چراکه در این استان پرورش ماهی در قفس وجود ندارد.

از نظر مبلغ 113 میلیارد ریال برای تراکتور، 7 میلیارد و 500 میلیون ریال برای کمباین و 66 میلیارد ریال هم برای خرید ادوات و ماشین آلات در بخش مکانیزاسیون در خراسان‌رضوی در قالب تسهیلات به کشاورزان پرداخت شده که در این زمینه خراسان‌رضوی جزء 5 استان برتر کشور قرار گرفته است.

همچنین در سرفصل ازدواج که به آن تأکید زیادی نیز شده در حالیکه در شهریور سال گذشته 28 میلیارد ریال تسهیلات پرداخت شده این میزان در پایان نیمه نخست امسال به بیش از 130 میلیارد ریال رسیده است.

تسنیم: شما به عنوان متصدی امور مربوط به بانک کشاورزی در خرسان رضوی نقاط ضعف کار خود را در چه می‌بینید؟

دشت بیاضی: بانک کشاورزی خراسان رضوی در بسیاری از سرفصل‌ها مانند پرداخت تسهیلات، انضباط مالی، تجزیه منابع و برخی موارد دیگر از این دست جزو استان‌های برتر کشور است این در حالی است که چند سال پیش رتبه خراسان‌رضوی در رده‌های پایین قرار می‎گرفت اما چیزی که قدری سبب نگرانی شده رشد مطالبات اعم از مطالبات جاری و سررسیده و سایر مواردی از این دست بوده و این عدد در مقایسه با  سال گذشته بیش از حد افزایش داشته البته ما در مجموعه بانک کشاورزی خراسان‌رضوی اعتقادی به عددسازی نداریم چراکه می‌توان با استفاده از برخی ساز و کارهای محاسباتی میزان معوقات را در حد میانگین نگاه داشت اما به‌دنبال این هستیم که مطالبات خود را به صورت واقعی شفاف کرده و با وصول آن‌ها منابع را دوباره در چرخه مالی بانک مورد استفاده قرار دهیم.

هم‌اکنون حدود 2800 میلیارد ریال مطالبات غیرجاری در بانک کشاورزی وجود دارد که از این نظر باید قدری توجه و تمرکز را افزایش دهیم تا بتوانیم توفیقات بیشتری داشته باشیم اگر بتوانیم این فاکتور را به حد استاندارد رسانده و ریسک اعتباری خود را به 5 درصد کاهش دهیم می‌توانیم این ادعا را داشته باشیم که عملکردی جامع و کاملی را در سال 94 و 95 داشته‌ایم.

تسنیم: علت اصلی به‌وجود آمدن مطالبات را در چه می‌بینید؟ آیا پرداخت‌های دیرهنگام بیمه در این بخش تأثیر داشته است؟

دشت بیاضی: اعداد بیمه در این حوزه نمی‌تواند تعیین‌کننده باشد باید پذیرفت که رکود به‌وجود آمده بخش مهمی از تولیدات به‌وجود آمده که باید در صنایع مورد استفاده قرار گیرند به‌علت رکودی که درگیر بخش جانبی آن شده شاهد هستیم که وضعیت اقتصادی در بخش کشاورزی نیز با مشکلات زیادی مواجه شده و در این اوضاع طبیعی است که اقساط عقب‌افتاده برای مشتریان به‌وجود بیاید. همچنین در مورد بخش کشاورزی حوادث طبیعی مانند یخبندان و یا خشکسالی نیز می‌تواند تولید افراد را متأثر کرده و در نتیجه مشکلات زیادی را به‌وجود می‌آورد.

معمولاً بدهی‌های معوق مربوط به مشتریان بزرگ بوده و علت اصلی آن هم بالا بودن مقیاس کار و فعالیت آن‌ها است که سبب بیشتر شدن مشکلات مربوط به بازپرداخت تسهیلات در این قشر می‌شود.

تسنیم: در مورد تسهیلات رونق تولید در خراسان‌رضوی توضیحاتی ارائه دهید.

دشت بیاضی: در سامانه بهین‌یاب 660 فقره تسهیلات به شعب بانک کشاورزی در خراسان‌رضوی معرفی شده که مبلغ آن 2800 میلیاردریال بوده از این تعداد تا پایان شهریورماه، 48 فقره معادل 253 میلیارد ریال پرداخت شده و 169 فقره معادل 653 میلیارد ریال در دست بررسی است و 443 فقره معادل 1655 میلیاردریال برگشتی بانک به علت عدم مراجعه و یا نواقص پرونده است.

باید در نظر داشت که سهم شعب بانک کشاورزی در خراسان رضوی در سامانه بهین یاب حدود 600 تا 700 میلیاردریال برای نیمه‌نخست سال بوده که ما 328 میلیارد ریال پرداخت کرده و علاوه بر این پرداخت مستقیم ما 406 میلیارد ریال بوده که تاکنون 734 میلیارد ریال عدد پرداختی واقعی بانک کشاورزی است که علاوه بر این 394 میلیارد ریال نیز در دست پرداخت است.

تسنیم: یکی از مشکلاتی که در کشاورزی خراسان‌رضوی وجود دارد ساختار خرده مالکی است این موضع در تأمین نقدینگی مورد نیاز چه مشکلاتی به وجود آورده است؟

دشت‌بیاضی: خرده مالکی مشکلی بزرگ است که با تاریخ کشاورزی ما عجین بوده و به علت اینکه در قانون ما موضوع وارث وجود دارد دارایی‌های کشاورزی دائماً در حال کوچکتر شدن بوده و این موضوع توجیه اقتصادی تعداد زیادی از فعالیت‌های کشاورزی را از بین برده و برای رفع آن راه‌حل‌هایی در نظر گرفته شده که متأسفانه به آنها اقبال زیادی وجود نداشته یکی از این راه حل‌ها شرکت‌های سهامی زراعی بوده اما به این راه حل توجهی نشده است.

برای بانک هم این موضوع حجم زیادی کار را به‌وجود آورده که سبب می‌شود بازدهی سرمایه‌گذاری نیز کاهش یابد در این حوزه وزارت جهاد کشاورزی باید ورود جدی داشته باشد تا علاوه بر تجمیع اراضی از خرد شدن بیشتر آنها جلوگیری کرد.

تسنیم: اعتباراتی برای آبیاری مدرن قرار داده شده بود هم‌اکنون این اعتبارات در خراسان‌رضوی چه وضعیتی دارد؟

دشت بیاضی: این اعتبارات نوعاً از طریق صندوق حمایت تأمین می‌شود و بانک کشاورزی برای آن دسته از کشاورزانی که در تأمین سهم آورده خود مشکل دارند اقداماتی را انجام می‌دهد.

تسنیم: وضعیت بانکداری مجازی در بانک کشاورزی در خراسان‌رضوی چگونه است؟

دشت بیاضی: به‌صراحت می‌توان گفت که بانک کشاورزی تنها بانکی است که در زمینه بانکداری الکترونیک توانسته تمام بسترهای مورد نیاز برای پیاده‌سازی تمام سیستم‌ها را فراهم کند و امکانات مربوطه به تدریج روی این بستر در حال اجرا شدن هستند و می‌توان در آینده‌ای نزدیک امکانات بسیار زیادی را به مشتریان ارائه داد.

در زمینه تهیه و نصب دستگاه‌های خودپرداز اقدامات مناسبی شده 270 از این دستگاه‌ها در خراسان‌رضوی نصب هستند و بیش از 23هزار دستگاه پایانه فروش در استان توزیع شده و در اختیار پذیرنده‎ها قرار گرفته و با توجه به وضعیت خراسان‌رضوی به‌ویژه شهر مشهد به‌گونه‌ای است که باید زمینه‌های خدمات‌رسانی 24 ساعته به مشتریان فراهم شود تا علاوه بر راحتی مردم از ظرفیت موجود در حوزه تأمین منابع ارزان نیز استفاده حداکثری ببریم.

تسنیم: ترکیب منابع در بانک کشاورزی خراسان‌رضوی بیشتر به سمت سپرده‌گذاری است یا جاری؟

دشت بیاضی: ترکیبی از سپرده‌های ارزان و گران در بانک کشاورزی خراسان‌رضوی در جریان هستند که نوبت ارزان به گران ما 20 به 80 است به این معنی که 20 درصد منابع ما در گروه منابع ارزان و مابقی در گروه گران هستند و این موضوع نیز بیشتر به علت فضای اقتصادی ناشی از رقابت‌هایی است که سابق بر این در سیستم بانکی وجود داشته است.

آسیب مهم این موضوع این است که هزینه‌های بانک بالا رفته و در نتیجه نرخ سود تسهیلات افزایش می‌یابد و اینکه نرخ سود تسهیلات چسبندگی داشته و نمی‌تواند پایین بیاید به همین علت است که نرخ سود سپرده‌ها حداقل 15 درصد بوده و بخش زیادی از منابع ما نیز از همین بخش‌ها تأمین می‌شود.

با توجه به اینکه در بانک کشاورزی تسهیلات با سود 18، 16 و 15 درصد پرداخت می‌شود باید ترکیب سپرده‌ها به صورتی باشد که نرخ تمام شده پول را به زیر 18 درصد رسانده و تلاش بر این است که بتوانیم در سبد سپرده‌های خود بخش ارزان را به حدی برسانیم که بتوانیم تسهیلات ارزان را نیز فراهم کنیم؛ یکی از این راهکارها استفاده از دستگاه‌های پایانه فروش است چراکه این دستگاه‌ها معمولاً به حساب‌های جاری فرد متصل می‌شود که منابع جاری در آن جمع شده و سودی به ان تعلق نمی‌گیرد.

تسنیم: ارتباط شما با بازار سرمایه به چه صورت است؟

دشت بیاضی: ارتباط ما با بازار سرمایه مستقیم بوده و اطلاعات مبادله شده و تعاملاتی که لازم است، انجام می‌شود تا مشتریان بتوانند از وضعیت بازار اطلاع داشته باشند یکی از اقدامات مهمی که در زمینه ارتباط بانک کشاورزی با بازار سرمایه انجام شد فروش سکوک بود که در مورد تأمین منابع پرداخت مطالبات گندم بسیار مؤثر واقع شد.

تسنیم: گفته شده در بانک کشاورزی حتی در دوران تحریم هم با بانک‌های خارجی ارتباط داشتید هم‌اکنون چه تغییری در این تعاملات به‌وجود آمده است؟

دشت بیاضی: این ارتباط از سابق بر این برقرار بود و عمده کشورهای هدف نیز کشورهای عربی و چین بودند و برای تعامل با بانک‌های اروپایی نیز اقداماتی انجام شده اما عمده آن‌ها هنوز برقرار نشده و امید می‌رود بتوان در این زمینه هم دسترسی‌های مناسب را ایجاد کرد به ویژه اینکه برخی از تعاملات اقتصادی در حوزه کشاورزی با اروپا ضرورت این مسئله را افزایش می‌دهد.

انتهای پیام/