آرمانهای مشترک حکمتیار و اردوغان چیست؟
حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار پس از مذاکره با دولت افغانستان گفته میشود که دعوتهایی از برخی کشورهای منطقه داشته است که مهمترین آن را میتوان در پیام منتسب به رئیس جمهور ترکیه یافت که گفته بود به استقبال رهبر این حزب خواهد آمد.
به گزارش دفتر منطقهای خبرگزاری تسنیم، پس از تنشهای تیمی در ساختار دولت وحدت ملی و نگرانی کاخ ریاستجمهوری افغانستان از برهمخوردن تناسب قومی در قدرت، با مشورت متحدین غربی تصمیم گرفته شد که گلبدین حکمتیار وارد ساختار سیاسی این نظام شود.
با چنین تصمیمی، رهبر حزب اسلامی که تاحدودی در انزوا به سر میبرد و برخی او را سوخته میشمردند، بار دیگر فرصت عرضاندام پیدا کرد.
حالا نمایندگان این حزب علاوه بر امتیازات ویژهای که در مذاکره با دولت وحدت ملی به دست میآورند، دعوتهایی در منطقه نیز داشتهاند؛ از سفرهای تأیید نشده به روسیه و عربستان گرفته تا دعوت رسمی به ترکیه از شمار این سفرها هستند.
استقبال گرم ترکیه از حزب اسلامی افغانستان
«امین کریم» عضو ارشد مذاکرهکننده حزب اسلامی سفر به ترکیه را در راستای مذاکره حول روند صلح عنوان کرد اما «حمید عزیزی» یکی از سخنگویان این حزب، اعلام کرده بود که سفر این هیئت برای فراهمآوری مقدمات حضور رئیسجمهور ترکیه در مراسم استقبال از گلبدین حکمتیار است.
در روزهای قبل نیز روزنامههای پاکستانی نیز طی گزارشی نوشته بودند که «رجب طیب اردوغان» رئیسجمهور ترکیه با ارسال پیامی گفته که در صورت ورود حکمتیار به افغانستان، برای استقبال از وی به کابل سفر خواهد کرد.
از سوی دیگر، روزنامه «آیدینلیک» چاپ ترکیه به نقل از منابع اطلاعاتی این کشور خبر داده بود که حکمتیار برای مداوا در یکی از بیمارستانهای استانبول به سر میبرد اگر چه پسر رهبر حزب اسلامی این گزارش را رد کرده است.
حکمتیار که سالهای اخیر را در مخفیگاهها و با ترس از اتهامات بینالمللی درباره خود به سر برده است، حالا ایام بیماری را در بیمارستانهای ترکیه سپری نموده و اردوغان نیز برای حضور این فرد در عرصه سیاست افغانستان شاید لحظهشماری میکند؛ که نشان از وجوه اشتراک بسیاری میان حکمتیار و اردوغان دارد.
حکمتیار و اردوغان؛ یاران دیرینه
اخوانالمسلمین به عنوان یک جنبش فراملی اسلامگرا و بزرگترین گروه سیاسی سنی در جهان، پس از تأسیس در مصر به دست «حسن البنا» به کشورهای دیگر همچون ترکیه و افغانستان نیز راه یافت.
جنبش اخوانالمسلمین به تأثیر از اندیشههای اشخاصی همچون «سید قطب» در پاسخ به انحطاط داخلی مسلمانان و سلطهی بیگانگان بر کشورهای اسلامی در مصر پدید آمد و جهت نیل به اهداف خود در زمینههای مختلف فرهنگی، نظامی و سیاسی به مبارزه پرداخت.
حکمتیار در دوران تحصیل در دانشکده مهندسی دانشگاه پلی تکنیک کابل در سال 1348، از جمله افرادی در افغانستان بود که به همراهی سرکردگان حلقات دانشجویی فعال و مبارز از جمله «عبدالرحیم نیازی» و «سیفالدین نصرتیار» به هم پیوستند، نسخهی افغانستانی «جنبش اخوانالمسلمین» را تحت نام «جوانان مسلمان» تأسیس کرد و فعالیتهایشان را با تظاهرات و راهپیماییهای خیابانی دانشجویان مسلمان آغاز کردند.
اردوغان نیز پس از پیروزی در انتخابات ریاستجمهوری سال گذشتهی ترکیه، اولین تماس تبریکی خود را از «راشد الغنوشی» رئیس حرکت «النهضه اسلامی» تونس و یکی از اعضای برجستهی جنبش اخوانالمسلمین دریافت کرده بود.
رئیسجمهور فعلی ترکیه از ارادتمندان این جنبش است و عکسهایی از وی در کنار گلبدین حکمتیار و الغنوشی در ضیافتی در ترکیه در سال 1374 نیز به چشم میخورد.
پس از کودتای نافرجام در ترکیه، بشار اسد رئیسجمهوری سوریه طی مصاحبهای با «پرسنا لاتینا» خبرگزاری رسمی کوبا نیز از موضع افراطی اسلامی اردوغان در ترکیه ابراز نگرانی نموده بود.
وی گفته بود: «اردوغان از کودتا برای پیادهکردن برنامهی افراطگرایانه خود، یعنی برنامه اخوانالمسلمین بهرهبرداری کرد و این برای ترکیه و همسایگان ترکیه از جمله سوریه خطرساز خواهد شد».
همچنین تحلیلگران عرب مثل «هشام الحاجی» نیز پس از پیروزی اردوغان در سال گذشته بر این باور بودند که نتایج این انتخابات به اخوانالمسلمین این امکان را میدهد که بسیاری از امکاناتی که در منطقه از دست دادند را بازستانند به ویژه در مصر که با کودتای «عبدالفتاح السیسی» بسیاری از امکانات و نفوذ خود را از دست دادند.
حکمتیار و آرمانهای افراطی اخوانی
به نظر میرسد که وجوه اشتراک فکری و ایدئولوژیکی میان اخوانیها در بلاد اسلامی، نوعی ریشه مستحکم و پیوند نزدیک را ایجاد میکند که غایت آن، رسیدن به نوک هرم قدرت سیاسی و اعمال سلطه به منظور اصلاحات اخوانی است.
اتخاذ کارشیوههای اکثر پیروان جنبش اخوانالمسلمین، تاکنون نتوانسته هدف این جنبش یعنی جلوگیری از انحطاط داخلی مسلمانان را برآورده کند و چهبسا که موجب تقویت پتانسیل افراطگرایی و بحران جهان اسلام گردیده است.
حزب اسلامی حکمتیار در حالی پا به عرصه سیاسی افغانستان میگذارد که با چنین موضع فکری، حمایتهای احزاب بیرونی همچون «عدالت و توسعه»ی اردوغان را نیز با خود همراه خواهد ساخت.
با درک وضعیت فعلی افغانستان که تمام هزینههای دولتسازی جامعه جهانی، با وجود افراطگراییهای تروریستی و تندرویهای احزاب فکری همچون حزب التحریر و پیروان جنبش اخوانالمسلمین ضربصفر شدند، حضور حکمتیار و حزب اسلامیاش با چنین رویکردی به نظر برخی، قابل دفاع نیست.
به نظر میرسد که اردوغان در تلاش است تا با احیای قدرت یار دیرینهاش، نفوذ خود در افغانستان را بیشتر از گذشته کرده و چه بسا که نمایندگان حکمتیار، خبر از داشتن کاندیدی در انتخابات ریاستجمهوری پیشرو نیز دادهاند.
اما هنوز مشخص نیست که حضور حزب اسلامی حکمتیار با حمایتهای بیرونی همچون ترکیه و برخی کشورهای عربی، تا چه اندازه معادلات سیاسی افغانستان را متأثر کند و بحران کنونی را به کدام سو ببرد.
انتهای پیام /.