نظریه آیت‌الله جوادی آملی درباره اسلامیسازی علوم/ به کارگیری مفهوم خلقت به جای طبیعت
عضو شورای توسعه فرهنگ قرآنی « تغییر نگرش» را از جمله موارد اسلامیسازی دانشگاه ها معرفی کرد و گفت: آیت الله جوادی آملی میگوید اگر در دانشگاه به جای مفهوم طبیعت، مفهوم خلقت را به کار ببریم، علوم ما اسلامی میشود.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا همایش ملی نظام سازی قرآن، فرهنگ سازی قرآن و مدیریت امور قرآنی در قالب اولین همایش بینالمللی مطالعات میانرشتهای قرآن کریم، امروز با حضور حجت‌الاسلام حمید محمدی، قائم مقام رئیس و دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی، لاله افتخاری، عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد و رئیس سابق فراکسیون قرآن، عترت و نماز مجلس و جمعی از اساتید دانشگاهیان کشوردر دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد.
حجت‌الاسلام سعید بهمنی، عضو هیئت علمی شورای توسعه فرهنگ قرآنی در این همایش گفت: تاکنون در راستای نظامسازی قرآن، فرهنگسازی قرآن و مدیریت امور قرآنی مطالعاتی صورت گرفته است که این مطالعات میتواند سایرین را به روشنی و غنای بیشتر درباره این معنا برساند.
وی با بیان انیکه ما در این جمع در معرض این هستیم که معانی را در تعامل با همدیگر غنیتر کنیم، افزود: ما وقتی به تنهایی مطالعه میکنیم، هر چند در حین مطالعه با دیگر آثار دانشمندان کار داریم و زمینه باروری معرفت وجود دارد، اما خداوند برکت بیشتری در مطالعات جمعی قرار داده است تا بتوانیم رزق جدیدی دریافت کنیم. گاهی کسی که در جمع مطلبی ارائه میدهد و خداوند ناخداگاه مطلب جدیدی در ذهنش ایجاد میکند. انشاءالله بتوانیم در این جمع به سوالاتی برسیم پاسخ آنها بتواند ابواب جدیدی از علم را به روی من بگشاید.
وی با اشاره به اینکه برای هر کدام از مراحل اسلامیسازی علوم، علوم انسانی قرآنبنیانی، نظامسازی قرآنبنیان و بعد نظریهپردازی راهبردهایی تعیین کردهام، گفت: ما تقریباً سیر منطقی را طی کردیم. بعد از علوم انسانی متوجه شدیم این علوم یک نظام مفاهیم و نظام گزارههاست، بنابراین باید یک منظومه سازمان داده شود؛ به تبع آن ذهن فرهیختگان ما متمرکز به مفهوم نظامسازی شد. بنابراین یک نظریهای باید بیاید تا تمام گزارهها را ذیل خودش پوشش دهد.
اسلامیسازی علوم چهار راهبرد: راهبر تغییر نگرش که آیت الله جوادی آملی مطرح میکند. ایشان میگوید اگر در دانشگاه به جای طبیعت خلقت را به کار ببریم، علوم ما اسلامی میشود. شهید مطهری میگوید هر علمی که مفید برای اسلام است، اسلامی است. اما باید گفت در آنجا که علوم در تضاد با اسلام است، باید چکار کرد؟
بهمنی با بیان اینکه اسلامیسازی علوم چهار راهبرد، گفت: راهبر اول « تغییر نگرش» است که توسط آیت الله جوادی آملی نیز مطرح میشود. ایشان میگوید اگر در دانشگاه به جای مفهوم طبیعت، مفهوم خلقت را به کار ببریم، علوم ما اسلامی میشود. شهید مطهری میگوید هر علمی که برای اسلام مفید باشد، اسلامی است، اما باید گفت علوم در آنجا که در تضاد با اسلام است، باید چکار کرد؟
بهمنی با بیان اینکه چهار مرحله برای رسیدن به اسلامیسازی باید طی کنیم، گفت: اولین مرحله تکامل این سیر، اصلاحیسازی معرفت یا علوم، بعد علوم انسانیِ اسلامی یا قرآنبنیان،سوم، نظامسازی و بعد مفهوم نظریهپردازی قرآنبنیان است. این چهار مفهوم در حدود چهار دهه بعد از انقلاب چهار مفهوم اساسی بوده است که به ذهن جامعه علمی ما انتقال یافته است.
وی با اشاره به اینکه در آغاز انقلاب بحث اسلامیسازی با اسلامیسازی دانشگاه آغاز شد، اظهار کرد: این اتفاق مقارن با آنچه ما نام آن را انقلاب فرهنگی گذاشتیم شروع شد. اسلامیسازی دانشگاهی بعد از مدتی جای خود را به اسلامیسازی علوم داد. پس از مدتی وارد مفهوم جدیدی شدیم و متمرکز در علوم انسانیِ اسلام شدیم که موضوع به حقی بود، زیرا اگر اسلام درباره علوم طبیعیِ تجربی هم صحبت نکرده، قطعاً در زمینه علوم انسانی صحبت کرده است. بنابراین در این راستا مجدد از اسلامیسازی علوم به علوم انسانیِ اسلامی متمرکز شدیم و به لحاظ اینکه تأکید بر این بود که این مفاهیم مبتنی بر نگاههای قرآنی باشد، در محافلی این موضوع با عنوان علوم انسانیِ قرآنبنیان متمرکز شد.
وی با بیان اینکه بعد از علوم انسانی قرآنی به اعتقادم به مفهوم دیگری دست یافتیم، افزود: ما متوجه شدیم علوم با انباشت گزارهها شکل میگیرد و اینها در ذیل نظریات شکل میگیرد و باید نظریه مسلطی باشد تا بقیه گزارههای دستوری ذیل آن نظریه انباشته شوند. بنابراین ذهن متفکران ما متوجه یک مفهوم جدیدی به نام نظامسازی شد. اینها تقریباً یک تطور ذهنی در جامعه علمی ما را نشان میدهد. متفکرانی که مخاطبان انبوهی داشتند، درباره نظامسازی هر کدام به فراخور خودشان صحبت کردند.
وی با با بیان اینکه نظامسازی هم متوقف نشد، بنابراین برای نظامسازی نیاز به نظریهپردازی داشتیم، افزود: نظریهپردازی اخص از نظامسازی است. در این نظریه ما کسانی را مانند شهید صدر داریم که در ابتدای انقلاب و در زمانی که ما از اسلامیسازی علوم سخن میگفتیم، وی از نظریهپردازی سخن گفت و تلاش کرد روشی را برای نظریهپردازی بسازد و این کار را هم کرد. وی روشی را ارائه کرد که در بین علما به تفسیر موضوعی قرآن مشهور است. برخی نظر بر این دارند که ما در ایران هنوز در دوره پیشاصدری هستیم. بنابراین لازمهاش این بود که روش وی را پردازش و کار کنیم و اگر لازم است نقد و تبیین و پیشرفته کنیم و وارد نظریهپردازی شویم.
انتهای پیام/
