به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از پایگاه شبکه خبری المیادین، موصل اختصار شرایط عراق است. به همین علت است که بازگرداندن موصل تحولی در موازنه منطقه‌ای خواهد بود و به همین علت بود که واشنگتن به دنبال طولانی‌تر کردن حضور داعش در این شهر بود. مسئولان آمریکایی انتظار داشتند چندین دهه برای از بین بردن داعش زمان نیاز باشد. دیلی تلگراف در آن زمان علت این اظهارات را این‌گونه بیان ‌کرد: شکست و از بین رفتن داعش خدمتی به اهداف سیاست خارجی آمریکا نمی‌کند. از دیدگاه آمریکا شرایط در حال حاضر در ایجاد جایگزین‌هایی که اوباما به دنبال اجرای آن بود، وجود ندارد.

آمریکا از عراق عقب‌نشینی نخواهد کرد، این کشور همواره به دنبال شکاف‌های جدید برای مداخله در این کشور بعد از بسته شدن پرونده داعش خواهد بود. آمریکایی‌ها به دنبال بازی بر سر تناقض‌ها و اختلافات داخلی هستند و این عرصه را رها نخواهند کرد. به همین علت مشکلات امنیتی با از بین رفتن داعش به پایان نخواهد رسید. عراق خانه‌ای است که پنجره‌های مختلفی دارد، درست است که موصل نقطه عطف اساسی در بازگرداندن امنیت عراق است، اما تثبیت این امنیت، صحبت دیگری است.

شهر تاریخی و استراتژیک موصل قبل از اشغال به وسیله داعش نیز اوضاع بسامانی نداشت، در محلات مختلف این شهر بستر مناسبی برای ایجاد داعش به وجود آمده بود و قشر گسترده‌ای از مردم آن با سیاست‌های دولت مرکزی مشکل داشتند. در سایه ایجاد فساد و هرج‌ومرج و ناامنی، بدخواهان در کمین نشسته بودند. داعش از فضای اجتماعی و سیاسی شهر و اطراف آن استفاده کرد و به صورت ناگهانی آن را اشغال کرده و مرزهای خود را گسترش داد، اما در نهایت بار دیگر این شهر را از دست داد.

بازپس‌گیری مجدد بزرگترین شهر عراق تحول اساسی در موازنه منطقه‌ای بود ، این اتفاق پیامدها و تأثیرات خود را در رقابت‌های محورهای مختلف را به دنبال خواهد داشت. البته موصل آخرین محور نیست، اما با رویکرد نمادین و موقعیتی که دارد، جایگاه ویژه ای در این معادلات دارد.

آیا شکست داعش بر خلاف اهداف واشنگتن است؟

آمریکایی‌ها برای جلوگیری از این پیامدها و تأثیرات به دنبال طولانی‌تر کردن موجودیت داعش بودند. چه کسانی خلأ بعد از داعش را پر خواهند کرد؟ چه کسانی نفوذ خود را بر روی ویرانه‌های داعش خواهند گستراند؟ چه کسانی بعد از اخراج داعش کنترل کلیدهای منطقه را در دست خواهد داشت؟ اینها سوالاتی است که اهمیت ویژه آزادسازی موصل در سایه تحولات کنونی منطقه را نشان می‌دهد. برخی مواضع آمریکایی‌ها در سلسله زمانی مختلف می‌تواند سؤالات دیگری را نیز پاسخ دهد.

در سپتامبر 2014 ائتلاف بین‌المللی به سرکردگی واشنگتن بر ضد داعش به راه افتاد. در اکتبر همان سال باراک اوباما رئیس‌جمهور سابق آمریکا اعلام کرد که از بین بردن داعش مأموریتی مشکل است.

در همان اکتبر بود که لیون پانتا وزیر دفاع اسبق آمریکا اعلام کرد که جنگ بر ضد داعش احتمالاً 30 سال طول خواهد کشید. وی انتقادات خود در این رابطه را متوجه سیاست های اوباما دانست.

در جولای 2015 ریموند اودیرنو رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا اعلام کرد که اعتقاد دارد که شکست داعش دست کم 10 تا 20 سال به طول خواهد انجامید. در آگوست همان سال گزارش سرویس جاسوسی مرکزی آمریکا منتشر شد مبنی بر اینکه از بین ‌بردن داعش حدود 20 سال طول خواهد کشید.

در نوامبر 2015 اوباما اعلام کرد که ازبین‌بردن داعش به 30 سال زمان نیاز دارد.

مایکل مورل رئیس سابق سرویس‌های جاسوسی آمریکا در ژانویه 2016 اعلام کرد که مشارکت این کشور در جنگ بر ضد عناصر مسلح داعش و دیگر گروه‌های تروریستی در سوریه و عراق ممکن است به مدت 10 تا 20 سال طول بکشد.

در آگوست 2015 اوباما اعلام کرد که از بین بردن گروه‌های تروریستی داعش و القاعده در صورتی که جنگ داخلی در سوریه متوقف نشود، به نتیجه نخواهد رسید.

در دسامبر 2016 اوباما اعتراف کرد که اشتباهات آمریکا در زمینه مداخله در عراق یکی از عوامل رشد گروه تروریستی داعش بود.

در ژانویه 2017 دونالد ترامپ رئیس‌جمهور منتخب آمریکا دولت اوباما را به ایجاد گروه تروریستی داعش متهم کرد.

تمام این مطالب لیستی بود که روزنامه انگلیسی دیلی تلگراف آن را منتشر کرده و در نهایت به این نتیجه رسیده است که شکست داعش و از بین رفتن این گروه خدمتی به منافع و اهداف سیاست خارجی آمریکا نمی‌کند.

اشتباهات کشنده آمریکایی‌ها

موصل طی سالهای قبل از اشغال توسط داعش نیز روی آرامش را به خود ندیده بود. این شهر که با سرعتی چشمگیر سقوط کرد ، در موارد مختلف پناهگاهی امن برای گروهک‌های تروریستی و منبعی برای تسلط جریان‌های افراط گرا بر آن بود. از زمان اشغالگری آمریکا در سال 2003 موصل نیز به مصیبت‌هایی شبیه عراق گرفتار شد. طی 9 سالی که ارتش آمریکا تا پایان سال 2011 در این کشور متمرکز شده بود، آمریکایی‌ها در تشکیل ارتش ملی فعال و تأثیرگذار جهت بازگرداندن ثبات امنیتی به عراق شکست خوردند.

سقوط صدام حسین و انحلال ارتش سابق عراق علیه امنیت در این کشور ایجاد کرد. این اتفاق به موازات آسیب دیدن شدید بافت اجتماعی شکننده عراق بود. در ابتدا شاخه القاعده در عراق این خلأ را پر کرده و سعی کرد از شکاف‌های اجتماعی و سیاسی ایجاد شده در عراق به نفع خود بهره‌برداری کند. القاعده برای این هدف در سال 2004 شاخه فرعی خود در عراق را با عنوان القاعده در بلاد الرافدین به رهبری ابو مصعب الزرقاوی تاسیس کرد. این گروه تروریستی تلویحا بر ضد ائتلاف آمریکایی و ضد شیعیان اعلام جنگ کرد و عملیات‌هایی را دنبال کرد که اهل تسنن عراق نیز از آتش‌ آن ها دور نبودند. این مرحله با کشته شدن الزرقاوی در سال 2006 به پایان رسید.

از سال 2006 تا 2011 مرحله دوم آغاز می‌شود که گروه تروریستی "دولت اسلامی عراق" تأسیس شد تا تعدادی از گروه‌های تندرو در آن گرد هم آیند. عنصر اساسی در این تشکیلات ، مجلس شورای مجاهدین بود. دولت اسلامی عراق بعد از به عرصه آمدن نیروهای الصحوه که متشکل از قبایل دارای اکثریت اهل تسنن بود ، تضعیف شد، اما در نهایت القاعده در این کشور با وجود شکست‌هایی که خورده بود به پایان راه نرسیده و به صورت آتش زیر خاکستر باقی ماند.

در سال 2011 آمریکایی‌ها در حالی از عراق عقب‌نشینی کردند که نتوانستند شروط خود را بر این کشور تحمیل کنند، البته آن‌ها جرثومه فسادی را در این کشور کاشتند که قابلیت انتشار و توسعه را داشت. علاوه بر اینها مشکلات سیاسی و اجتماعی نیز در عراق وجود داشت. وجود جرثومه گروه‌های تروریستی بستر مناسبی را برای ایجاد شکاف در این کشور فراهم می آورد، به همین علت بود که القاعده به داعش تبدیل شد.   

اوضاع موصل به صورت کلی شبیه تحولات عراق به ویژه در منطقه الانبار است. بعد از اشغالگری آمریکا در عراق ، اوضاع امنیتی به صورت تدریجی در این شهر دچار چالش شده و القاعده بعد از سال 2004 به این شهر نقل مکان کرد. فعالیت‌های القاعده در موصل با حمله به آمریکایی‌ها آغاز شد و در ادامه به هدف قراردادن غیرنظامیان و ایزدی ها و مسیحی ها منتهی شد. از سال 2006 شهر موصل شهر باثباتی نبود و در معرض مجموعه‌ای از حوادث قرار داشت. در فوریه 2006 مجلس شورای مجاهدین از عملیات عبدالعزیز الأنصاری برای اشغال این شهر خبر داد.

در آگوست 2006 مجلس مذکور تسلط خود بر بخش غربی شهر را اعلام کرد.

در سپتامبر 2006 نیروهای پلیس و امیر مجلس مذکور و معاون وی را بازداشت کردند.

در اکتبر 2006 پلیس از به شکست کشاندن توطئه تروریستی برای تسلط بر این شهر خبر داد.

در سال 2007 بسیاری از عناصر القاعده با اخراج از استان‌های مجاور به این منطقه منتقل شدند. این شهر در سال 2007 پاکسازی شد، اما عناصر این گروه تروریستی همچنان به هدف قرار دادن نظامیان و غیرنظامیان از طریق عملیات ربایش و استفاده از بمب‌های دست‌ساز و دریافت غرامت مالی در ازای آزادی گروگان‌ها اقدام می‌کردند.

طی چهار سال 2006 تا 2010 موج گسترده خشونت‌ها ، اقلیت‌های دینی را هدف قرار داده بود. حمله به مسیحیان در سال 2008 منجر به این شد که بیشتر آنها این منطقه را ترک کرده و به دشت نینوا در شرق موصل مهاجرت کردند. حیات نسبی در سال 2009 به این شهر بازگشت، اما موصل همچنان جزو خطرناک ترین شهرهای عراق باقی ماند.

انتهای پیام/