به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، محمد عرب صبح امروز در جمع خبرنگاران اظهار داشت: شرایط اقلیمی‌ خشک و نیمه خشک بخش عمده‌ای از ایران، تاثیر ژرف و بنیادی در خلق پدیده‌های گوناگون معماری این سرزمین گذاشته است.

وی افزود: ریزش‌های آسمانی در ایران، به جز ناحیه شمالی و سواحل دریای مازندران، در بقیه نواحی بسیار کم است به همین دلیل، از دیرباز در بیشتر دشت‌های وسیع ایران، برای دسترسی به آب، تلاش چشمگیری صورت گرفته و ایرانیان با بهره جستن از تمامی‌ توانایی‌های خود، ده‌ها کیلومتر قنات حفر کرده‌اند.

مسئول نمایندگی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان سرایان بیان کرد: آنها در کنار ساخت قنات‌ها و سدها، به ذخیره‌سازی آب‌های فراوان زمستانی برای به مصرف رساندن آنها در فصل‌های گرم سال نیز توجه داشته اند و برای تحقق این مساله، «آب‌انبار» را بنیان گذاشته‌اند.

عرب ادامه داد: آب انبارها سهم بسزایی در آثار تاریخی شهرستان سرایان و نقش مهمی در زندگی مردم شهرستان دارند به طوری که از 45 اثر ثبت شده در فهرست آثار ملی کشور 14 مورد آب انبارهایی هستند که بیش از 95 درصد آنها فعال هستند و به همان صورت گذشته مورد استفاده قرار می‌گیرند و تنها در شهر سرایان 6 آب انبار فعال قرار دارد و برای همین به دیار آب انبارهای کهن شهره شده است.

وی گفت: مهمترین عناصر معماری آب انبارها شامل سردر ورودی، پلکان، پاشیر و مخزن است.

مسئول نمایندگی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان سرایان بیان کرد: آب‌گیری آب انبارها همه ساله از اوایل دی ماه آغاز می‌شود بدین ترتیب که گروهی که در واقع به میرآب معروف هستند و از گذشته این سنت حسنه را از پدرشان به ارث برده‌اند شروع به اینکار می‌کنند و ابتدا ته مانده آب موجود در مخازن تخلیه و سپس داخل مخزن لایروبی و تمیز می‌شود.

عرب گفت: بعد از این مرحله تمیزسازی مسیر آب قنات تا سر منشاء اصلی است همچنین با مردم اطراف قنات هماهنگ می‌شود برای رعایت مسائل بهداشتی تا آب کثیف نشود.

وی افزود: در گذشته مسیرهای داخل شهر نیز تمیز می‌شد تا به مخزن برسد ولی الان  با استفاده از لوله‌های پلاستیکی آب به داخل مخزن هدایت می‌شود و این لوله‌ها فقط در داخل شهر استفاده می‌شود.

مسئول نمایندگی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان سرایان عنوان کرد: در هنگام آب‌گیری همانطور که قبلا گفته شد هماهنگی با مردم برای رعایت مسائل بهداشتی صورت گرفته و میرآب‌ها از اواخر شب که معمولا شب‌های سردسال است در مسیر قنات در رفت و آمد هستند تا حیوانات نیز به جوی نزدیک نشوند.  

عرب تصریح کرد: آب‌گیری هر شب از ساعت حدود 11 شب تا 4 صبح انجام می‌شود و تا زمانی که همه آب انبارها آبگیری شوند ادامه پیدا می‌کند.

وی گفت: میرآب‌ها عقیده دارند که آبگیری حتما باید در شب‌های سرد انجام شود تا بر خنکای آب در تابستان داغ بیفزاید و البته که چنین است و صف های طویل مردم در تابستان‌ها برای برداشت آب خنک و گوارا گواه این مدعاست و نکته اساسی در بحث آب انبارها اعتقاد به استفاده از آنها در بین مردم است که حتی از روستاهای اطراف برای برداشت آب به سرایان می‌آیند.

مسئول نمایندگی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان سرایان اظهار داشت: آب انبار یک مکان مردمی و مورد استفاده همگان است و هنوز هم هستند افرادی که با کمک هم، آبی را که از سال گذشته در آب انبار باقی است و گل و لایی که کف مخزن آب انبار انباشته شده را تخلیه می‌کنند.

عرب یادآور شد: با توجه به اینکه مخزن آب انبار دارای یک شیر تخلیه است این شیر حدود 60 سانتی متر بالاتر از کف نصب شده اما در کف آن هم یک لوله سفالی به نام "تن بوشه" (لوله سفالی برای انتقال فاضلاب) وجود دارد که برای تخلیه آب باقی مانده و گل و لای آن  استفاده می‌شود و افرادی که برای تمیز کردن داخل مخزن انتخاب می‌شوند از طریق پنجره منتهی به مخزن به داخل آن می‌روند و ورود به این مخزن عمیق با طناب میسر است.

انتهای پیام/ ت