روایتی از سیر و سیاحت مسافران دوره قاجار به سن‌پترزبورگ در این کتاب
«سن‌پترزبورگ موزیکانچی دارد» کتاب چهارم از مجموعۀ «تماشای شهر» توسط نشر اطراف منتشر شد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، مجموعه تماشای شهر روایت مسافران دوره قاجار است از شهرهای بزرگ کشورهای دیگر که توسط علی‌اکبر شیروانی گردآوری و ویرایش شده است. نثر متنوع و گوناگون در کنار نگاه‌های متفاوت به شهرهایی که امروزه نیز شناخته شده و محل سفر مسافران است از ویژگی‌های این مجموعه است.گوناگونی نگاه به یک شهر و در این کتاب نگاه به سن‌پترزبورگ، تنوع روایت‌های نسل‌های گذشته به یک شهر، نثر شیرین و جذاب دوره قاجار و ریشه‌های تاریخی تحولات تاریخی برخی از جذابیت‌های کتاب تازه منتشره مجموعه تماشای شهر است.
شیروانی در مقدمه کتاب سن‌پترزبورگ موزیکانچی دارد می‌نویسد: «مسافر میلی غریب دارد که صدای شهرهای دیگر را به گوش دیگران برساند. تمامی تجربه نابی که از شنیدن موسیقی ـ حتی بدآهنگ ـ شهرهای دیگر برای مسافر به دست آمده قابل انتقال نیست، اما تلاش برای انتقالش پیدایش سفرنامه را رقم زد. شکی نیست که سفرنامه تمامیِ موسیقی شهر نیست و شکی نیست که مهارت و ذوق سفرنامه‌نویس در انتقال شفاف و رسا یا اعوجاج و ابهام موسیقی شهرها مؤثر است اما سفرنامه‌ها تا اندازه‌ای گوش ما را حساس می‌کنند به موسیقی شهرها.»
کتاب مجموعه 6 روایت از مسافران قاجاری است.علی‌خان ظهیرالدوله، ناصرالدین شاه، خسرومیرزا، ابوالحسن خان، میرزا صالح و مظفرالدین شاه راویان سن‌پترزبورگ دوره قاجاری هستند.
بخشی از دو روایت این کتاب به شرح ذیل است:
ابوالحسن خان: «در جمیع اوقات و در همۀ ایام گل سرخ و اقسام گلها و ریاحین و بسیاری میوه‌های بی‌موسم در خانه‌ها هست و از بخار آتش و مکان‌های گرم به عمل می‌آورند و در اتاق‌ها و مکان‌های بسیار می‌گذارند. نارنگی و لیمو را بیشتر از پرتغال و سایر محال در آنجا می‌آورند که همیشۀ اوقات و همۀ فصول در آنجا ملاحظه شد که بود و در بعضی خانه‌های سن‌پترزبورگ نیز به عمل می‌آورند و دارند. هرچند صاحبی ایلچی می‌فرمودند که تسعیرات در سن‌پترزبورگ ارزان‌تر از لندن است اما همه‌چیز در اینجا بسیار گران‌بهاست.»
حاج سیاح: «با چشم خودم اعلی‌حضرت نیکلا امپراتور مقتدر و مختار کل ممالک روسیه را دیدم که نه شاخ داشت، نه دم بلکه شخصی باریک‌اندام و تقریباً لاغر است، قدش هم شاید از اعتدال کمی کوتاه‌تر باشد، چهره کشیده‌ای دارد ولی گشاده و مهربان، ریشش از یک قبضه قدری کوتاه‌تر و بور است، سبیلهای کوچک سربالا تابیده‌ای دارد. از قراری که می‌گویند خیلی رئوف و باشفقت است و نرم‌دل و صلح‌طلب و باگذشت و راحتِ رعیت‌طلب. انصافاً اعلی‌حضرت مظفرالدین شاه قاجار ـ شاهنشاه ممالک محروسۀ ایران ـ نمایش و جلوه صورتی و سلطنتی‌اش خیلی بهتر و خوشنماتر است‌ــ مولای فقرا (ع) بر صحّت و مدّت و عظمت سلطنتیش بیفزاید و همان طور که نوکرها و صاحب‌منصبان نظام و کارکنان خیرخواه باغیرتِ بی‌طمع به امپراتور داده است از ولی‌نعمت تاجدار ما هم دریغ نفرماید. اعلی‌حضرت امپراتور شاهزادگان و صاحب‌منصبان خودش را معرفی کرد و اعلی‌حضرت شاه با شاهزادگان تماماً دست دادند و تنها حضرت صدر اعظم را معرفی فرمودند و با اعلی‌حضرت امپراتور سوار درشکه شده، همراهان هم همه به ترتیب و نظمی که مقرر بود در کالسکه‌ها نشسته در کمال سرعت به طوری که در پروگرام نوشته شده است تا عمارت ارمیتاژ که کنار رودخانه بزرگ نیوا که عرضش در آن نقطه زیاده از هفتصد ـ هشتصد ذرع است و همه‌جور کشتی در روی آن کار می‌کند و از بناهای سلاطین سابق روسیه است رفتیم. عمارت بزرگ بسیار باشکوهی است، پلّه‌های عالی مزیّن دارد»
پیش از این سه مجلد از این مجموعه منتشر شده است، که به پاریس، استانبول و لندن اختصاص دارد، قرار است این مجموعه تا پنج مجلد ادامه داشته باشد.این مجموعه‌ها بر اساس 13 سفرنامه دوران قاجار نوشته شده‌اند.
انتهای پیام/
