امام باقر(ع) در یک روایت جاودانگی قرآن را ثابت کرد

حجت‌الاسلام حامد معرفت، معاون پژوهشی مؤسسه تمهید در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا درباره برخی ویژگی‌های عصر امام باقر و امام صادق(ع) گفت: دوران امام باقر(ع) و امام صادق(ع) را عصر طلایی حدیث شیعه معرفی می‌کنند؛ زیرا این دوران فرصتی طلایی برای ترویج فرهنگ اصیل و ناب اسلامی در سراسر بلاد اسلامی بود. 

وی ادامه داد: این موقعیت به دلایل مختلف سیاسی و اجتماعی ایجاد شد؛ از جمله اینکه عصر صادقین(ع) مقطع انتقال حکومت اموی به حکومت عباسی بود و جامعه آن دوران در فضای مسائل سیاسی و نظامی قرار داشت. از سوی دیگر حکومت عباسیان که خود را با شعار «الرضا من آل الرسول» معرفی کردند، با ظاهرسازی سعی در جلب رضایت مسلمانان و محبان اهل‌بیت(ع) داشتند؛ از این جهت امام باقر و امام صادق(ع) از این فرصت جهت ترویج مکتب شیعه و آموزه‌های آن و تربیت شیعیان وارسته نهایت بهره‌برداری را کردند.

معاون پژوهشی مؤسسه تمهید در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه متأسفانه در جامعه اکثراً روایات فقهی امام باقر(ع) مورد توجه قرار می‌گیرد، افزود: از امام باقر(ع) در زمینه‌های معرفتی روایات بسیار گوهرباری صادر شده است که بخشی از آن‌ها روایات تفسیری یعنی احادیثی در توضیح آیات قرآن است.

حجت‌الاسلام معرفت بر اساس روایتی از امام باقر(ع)  یکی از مهم‌ترین ویژگی‌‌های قرآن را جاودانگی آن معرفی کرد و گفت: قرآن پدیده‌ای آمیخته با وقایع عصر نزول خود است تا حدی که عده‌ای را افراط پیش گرفتند و آن را صرفاً برای عصر نزول معرفی کردند؛ زیرا قائلند مخاطبان قرآن مردم عصر نزولند و حتی گاهی اسامی این افراد را در قرآن نام می‌برد. شخصی از امام باقر(ع) درباره ظاهر و باطن قرآن پرسید و حضرت فرمود: ظاهر قرآن، تنزیل آن و تأویلش باطن آن است؛‌ ظَهرُه تنزیلُه و بطنه تأویلُه؛ مقداری از (وعده‌ها و آیات آن) گذشته و برخی تأویل‌های آن واقع نشده است؛ تأویلات قرآن همچون آفتاب و ماه که در جریانند، جریان دارد. در هر زمان واقع می‌شود و نمودی از آن را می‌بینیم.» (تفسیر عیاشی، ج1، ص11)

وی افزود: در این روایت امام باقر(ع) به همگان می‌آموزند قرآن مخصوص عصر نزول و یک کتاب صرفاً تاریخی نیست بلکه آموزه‌ها و مفاهیم آن در هر عصر و زمانی  مانند خورشید و ماه جریان دارد و جاودانه است. این نوع معرفت، نوع نگاه ما به قرآن را ارتقاء می‌دهد.

حجت‌الاسلام معرفت در این باره ادامه داد: به عنوان نمونه خداوند در بخشی از آیه43 نحل می‌فرماید: «فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ‏؛ اگر نمی‌دانید از اهل ذکر بپرسید».  خداوند در این آیه به مشرکین گوشزد می‌کند شما که درباره برخی مسائل مثل نبوت و ... شک دارید، از اهل ذکر که علمای یهودند، بپرسید. اما زراره از امام باقر(ع) می‌پرسد منظور از اهل ذکر کیست؟ حضرت می‌فرماید اهل ذکر ما اهل‌بیت(ع) هستیم و شما شیعیان هر سؤال و مسأله‌ای دارید باید از ما اهل‌بیت(ع) بپرسید. این روایت تفسیری گویای آن است که یک آیه در زمان نزول یک مصداق داشته و همان آیه در دوران‌های بعد تأویل می‌شود و قابل جری و تطبیق بر سایر مصادیق است.  بنابراین در زمان امام باقر(ع) جاهلان به علوم الهی همان مسلمانانند و باید به اهل عترت(ع) که همان اهل ذکرند مراجعه کرد.

انتهای‌پیام/