تغییر آرایش حلقه مخالفان ایران در کاخ سفید؛ گذار به «بولتونیسم»

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز در تحلیلی به‌قلم «مارک لندلر» از چندوچون تغییر در موازنه قدرت در کابینه «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا بعد از ورود «جان بولتون»، مشاور امنیت ملی کاخ سفید و خروج آمریکا از برجام خبر داده است.

پنج روز قبل از اقدام ترامپ برای خارج کردن آمریکا از برجام که آن را با الفاظی نظیر «توافق فاجعه‌بار»، «توافق وحشتناک»، «بدترین توافق» توصیف می‌کرد، «مایک پامپئو»، وزیر خارجه او به دیپلمات‌های بریتانیا، فرانسه و آلمان گفته بود که هنوز امکان نجات توافق وجود دارد.

پامپئو در یک کنفرانس خبری روز 4 ماه می به اروپایی‌ها گفت اگر بتواند چند روز دیگر برای مذاکرات فرصت بگیرد، شانس از بین بردن اختلافات میان دو طرف بر سر بندهای موسوم به «غروب آفتاب» وجود دارد.

چهار می که «بوریس جانسون»، وزیر خارجه انگلیس به واشنگتن آمد، کار از کار گذشته بود و کورسوی امید برای نجات برجام رنگ باخته بود. پامپئو همان روز به جانسون گفت ترامپ نه‌تنها تصمیم به خروج از برجام گرفته، قصد اعمال سخت‌گیرانه‌ترین تحریم‌ها علیه ایران را دارد.

چند روز منتهی به تصمیم نهایی ترامپ درباره برجام را می‌توان، به‌نوشته نیویورک‌تایمز، انعکاسی از نقش این توافق در ایجاد انشعابات در حلقه‌های درونی قدرت در کاخ سفید دانست، حتی بعد از آنکه ترامپ، پامپئو و بولتون را جایگزین دو عضو حامی برجام در کابینه یعنی «رکس تیلرسون» و «هربرت ریموند مک‌مستر» کرده بود.

نیویورک‌تایمز می‌گوید سیر مباحثات بر سر برجام و نحوه منتهی شدن آن به تصمیم ترامپ می‌تواند شمایی از تغییرات صورت‌گرفته در موازنه قدرت در حلقه تیم امنیت ملی ترامپ، در دومین سال حضورش در کاخ سفید فراهم آورد.

بولتون، اکنون یکی از پرنفوذترین شخصیت‌های نزدیک به ترامپ است که کانال مستقیمی برای دسترسی به رئیس‌جمهور دارد و آن‌طور که نیویورک‌تایمز نوشته، توانایی کنترل نظراتی را که به گوش ترامپ می‌رسد دارد. «جیمز متیس» که تنها بازمانده حلقه سه‌نفره حامیان برجام (متیس، تیلرسون و مک‌مستر) در کاخ سفید است، بیش از هر زمان دیگر منزوی است. پامپئو، نقشی بینابین این دو دارد.

تحلیلگران می‌گویند مباحثات در کاخ سفید درباره ایران، فراتر از مانورهای بوروکراتیک، از اختلافاتی درونی‌تر میان نفراتی مانند متیس و بولتون لایه‌برداری می‌کنند؛ اولی تغییر رفتار حکومت‌های مخاصم با آمریکا را می‌خواهد و دومی، تغییر خود آن حکومت‌ها را.

بولتون، از بیش از یک دهه پیش، بارها علناً حمایت خود را از براندازی نظام حاکم ایران اعلام کرده؛ او سال گذشته در یک سخنرانی در جمع گروهک‌ تروریستی منافقین گفت که نباید گذاشت انقلاب اسلامی ایران چهل‌سالگی‌اش را جشن بگیرد.

نیویورک‌تایمز می‌گوید کابینه ترامپ قبل از ورود بولتون، چندان روحیه تهاجمی نداشت. ماتیس، به‌طور خاص، کینه خاصی از ایرانی‌ها داشت که سابقه آن به دوران حضورش در فرماندهی تفنگداران دریایی آمریکا برمی‌گشت. اما او با وجود این، با خروج از برجام مخالف بود، زیرا نگران بود که این اقدام باعث افزایش تنش‌ها با اروپا می‌شود و ائتلاف ناتو را تضعیف و مذاکرات پیش‌ِرو با کره شمالی را دشوار می‌کرد.

حتی اگر متیس می‌خواست از ماندن در برجام هم دفاع کند، مشخص نبود چقدر شانس داشت. مقام‌ها به نیویورک‌تایمز گفته‌اند بولتون هیچ‌گاه برای گفت‌وگو درباره این موضوع جلسات سطح بالا در شورای امنیت ملی برگزار نمی‌کرد. او در جلسات خلوت‌تر توصیه‌هایش به رئیس‌جمهور را مطرح می‌کرد و در غیر این صورت هم هنگام گفت‌وگو با ترامپ در اتاقش را که در ضلع غربی کاخ سفید واقع شده می‌بست. چندین منبع گفته‌اند بولتون روابط صمیمانه‌ای با ترامپ پی‌ریزی کرده است.

هنگامی که ترامپ روز سه‌شنبه در جمع خبرنگاران حاضر شد تا خروج از برجام را اعلام کند، رگه‌های تفکر بولتون را می‌شد در برخی کلماتش دید.

انتهای پیام/*