تجلیل از نویسنده شش‌دانگ/ دهقان: بایرامی بزرگترین نویسنده نسل ماست

به گزارش خبرگزاری تسنیم، دومین نشست «شبی با نویسنده»، ویژه نکوداشت محمدرضا بایرامی، نویسنده آثاری چون «لم یزرع»، «مردگان باغ سبز» و ... با حضور محسن مؤمنی شریف رئیس حوزه هنری، رضا امیرخانی، احمد دهقان، حسین فتاحی و جمعی از اهالی فرهنگ روز گذشته 6 مهرماه، در حوزه هنری برگزار شد.

مؤمنی شریف در ابتدای این مراسم با بیان اینکه آشنایی من با بایرامی به 31 سال پیش زمانی که هنرجوی داستان‌نویسی در حوزه هنری بودم، بازمی‌گردد، گفت: آقای سرشار در این دوره‌ها سعی می‌کرد برخلاف دیگر اساتید، نمونه‌هایی از آثار نویسندگان ایرانی را مثال می‌زدند. خاطرم هست که در یکی از این جلسات در مورد داستان‌های تمثیلی، «سپیدار مدرسه ما» از بایرامی را به عنوان نمونه یاد کرد. چند ماه بعد در جلسه‌ای از سه‌شنبه‌های نقد داستان، بایرامی که در آن زمان سرباز بود، حضور یافت. سرشار در آن جلسه ضمن احترام به بایرامی گفت که با وجود آنکه جوان است، اما از همین الان می‌گویم که او نویسنده خوبی است. امروز بعد از 30 سال وقتی به کارنامه بایرامی نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که هر یک از آثار او یک اتفاق ادبی بوده است.

وی با اشاره به قوت قلم بایرامی، او را نویسنده موفقی در عرصه ادبیات روستایی نامید و افزود: زنده‌یاد فردی و محمدرضا بایرامی جزو سرآمدان این حوزه هستند. نگاه او به روستا عمیق است و هر خواننده‌ای با مطالعه آثار بایرامی این رابطه را احساس می‌کند.

رئیس حوزه هنری با اشاره به جوایزی که بایرامی در سال‌های گذشته دریافت کرده است، این نویسنده را از جمله نویسندگان ایرانی در سطح جهانی معرفی و تصریح کرد: او شناخت صحیحی از زبان فارسی و نثر پخته‌ای دارد. به نظرم حرف‌های ناگفته او بیش از آن چیزی است که تاکنون گفته است.

احمد دهقان، نویسنده، دیگر سخنران این مراسم بود. در زندگی خیلی اوقات هست که گمان می‌کنیم ما هستیم که زندگی و راه و چاه آن را انتخاب می‌کنیم و گاه نیز روزگار چنان می‌گذرد که فکر می‌کنیم زندگی است که برای دست به انتخاب زده است. من نمی‌دانم آقای بایرامی جزو کدام دسته هستند اما به باور من چه او نویسندگی را انتخاب کرده باشد و چه نویسندگی، او را باید به چنین اتفاقی دست مریزاد گفت.

وی در ادامه شخصیت رضا بایرامی را شبیه نویسنده تراز اول جهان دانست و گفت: نخستین کسی که به نظر من بایرامی به او بسیار شبیه است تولستوی است. تولستوی زندگی سرشار از تناقض دارد، در زمره نویسندگان عصر خود است و حتی به او پیامبر نویسندگان هم می‌گویند اما در همین حس و حال پیامبرگونه نیز سرشار از تناقض است. در تمام طول زندگی‌اش خواسته کارهایی انجام دهد اما نتوانسته است. حتی این اتفاق در رابطه او با همسرش نیز نمود پیدا می‌کند. با این حال تولستوی از همه این تناقض‌ها برای خلق آثار داستانی‌اش استفاده می‌شود. بایرامی هم در موارد بسیار زیادی شبیه به او عمل کرده است؛ شخصیتی پر از تناقض دارد که همواره از آنها در کنار تجربیات تلخ زندگی‌اش برای نوشتن استفاده کرده و به همین دلیل تجربه زیستی‌اش، مهم‌ترین مایه کار او شده است.

دهقان ادامه داد: شخصیت دیگری که به باور من رضا بایرامی بسیار شبیه اوست، داستایوفسکی است. در شرح‌احوال او گفته شده که به همراه چهار نویسنده دیگر، در محفلی دستگیر و به اعدام محکوم می‌شود. ‌آنها را پای چوبه اعدام می‌برند، چشم‌هایشان را می‌بندند، تفنگ‌ها را مسلح می‌کنند اما تیر هوایی شلیک می‌شود و او نقد می‌کند که این حادثه یکی از مهم‌ترین لحظات زندگی‌اش بوده است. بایرامی هم در جنگ بوده و آن را از نزدیک لمس کرده و در داستان‌هایش بیشترین استناد را به آن لحظه‌ها دارد. آثار او سرشار از لحظه‌هایی دهشت‌آور از جنگ است که نمونه اعلایش را در «هفت روز آخر» و «آتش به اختیار» که هنوز خوب شناخته نشده است، می‌توان یافت.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به شخصیت ادبی چنگیز آیتماتوف و شباهت رضا بایرامی به او گفت: آیتماتوف به زیبایی‌های زندگی اهمیت زیادی می‌دهد، برای او این مسئله مهم است که مردم بتوانند این زیبایی‌ها را درک کنند، او در آثارش نگران شهری شدن زندگی مردم است و به همین دلیل سعی می‌کند زندگی طبیعت را در داستان زنده کند. بایرامی هم از این گوشه‌ها در آثارش کم ندارد و به این نویسنده بسیار شبیه است. من او را یک نویسنده شش‌دانگ می‌دانم و بدون اغراق می‌گویم که او بزرگترین نویسنده نسل ماست؛ نویسنده‌ای که کار ضعیف هم دارد اما بیشتر از آن باید شاهکارهایش را دید. اثری مانند «هفت روز آخر» را کسی دیگر نمی‌تواند بنویسد و تاریخ ایران بدون‌شک به خالق این اثر افتخار خواهد کرد حتی اگر امروز ما به آن استفاده نکنیم.

محمدرضا بایرامی نیز در پایان این مراسم گفت: برای هرکدام از دوستانی که در این مراسم صحبت کردند، جای صحبت بسیار است و می‌توان تا صبح درباره آنها و آثارشان صحبت کرد.

وی با بیان اینکه نوشتن دنیای عجیبی دارد، افزود: چیزهایی در زندگی وجود دارد که هرچقدر فکر می‌کنیم که رهایش کردیم و پرونده‌اش بسته شده، آنها ما را رها نکرده‌اند؛ این اتفاق برای من در حوزه ادبیات نوجوان افتاده است. فکر می‌کنم که باید درباره ادامه دادن «قصه‌های سبلان» کاری انجام دهم تا بالاخره ادبیات نوجوان دست از سر من بردارد.

در پایان این مراسم نیز ضمن رونمایی از مدخل محمدرضا بایرامی در «ویکی ادبیات» که توسط بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان، از این نویسنده نیز تجلیل شد.

انتهای پیام/