استعاره در دیوان شاعر دره یمگان/ آیا اعتقادات دینی، از اعتبار ادبی سرودههای ناصر خسرو کاسته است؟
- اخبار فرهنگی
- اخبار ادبیات و نشر
- 24 آبان 1398 - 10:57
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، ناصر خسرو در میان شاعران ما در زمره بزرگانی است که شعرش به واسطه ویژگیهای خاص تصاویر شعری، طعم و بوی متفاوتی دارد؛ اگرچه تصاویر سنتی و نیممرده در دیوان او کم نیست؛ اما از آنجا که نوخواهی و نواندیشیاش اسباب زایش روح او بوده است، بنابراین در کنار این تصاویر سنتی، تصاویر زنده و نو نیز در دیوانش کم نیست؛ البته او با آوردن صفات و قیودی در کنار تصاویر قدیمی و کهنه به گونهای گرد کهنگی را از جامۀ آنها پاک کرده و با رنگآمیزی مجدد، گاه از آنها تصاویری بهتر از پیش میسازد.
عبدالحسین سرامی، پژوهشگر، با توجه به اهمیت شعر ناصر خسرو و توانایی این شاعر در کتاب خود که با عنوان «زر بویا» از سوی نشر ترفند به چاپ رسیده، به نقد و تحلیل استعاره در دیوان این شاعر پرداخته است.
به گفته نویسنده؛ در این جستار کوشش شد با ورود به فضاهای فکری و عقیدتی ناصر خسرو نشان داده شود که شعر او تا چه حد از تصاویر فلسفی، علمی، عرفانی و مذهبی رنگ پذیرفته است، و با انگشت گذاشتن بر بعضی از تصاویر پرکاربرد دیوان مشخص شود که او به لحاظ شخصیتی تا چه حد مردی اصلاحگر و دارای بینش سیاسی و دیدگاه فلسفی و عرفانی است.
غور در تصاویر شعری او نگارنده را بر آن داشت تا ادعا کند که اگر چه او به شدت مردی موحد و مذهبی و تاحدودی متعصب است و تصاویر و باورهای مذهبی و اسماعیلی در شعر او فراوان است اما با این همه این امر مانع از آن نیست که بگوییم او شاعری است با تمامی خصوصیات یک شاعر بزرگ و تصاویر شعری او نیز حکایتگر تجربههای شخصی و حسی اوست و به خوبی توانسته است از آمیزش خیال و فلسفه در شعر خود به ساحتهای دیگری از تجربه شعری دست یابد و از سویی بینش اسماعیلی خود را در کنار تأثیرپذیری از قرآن بنشاند و با وجود آنکه غالباً هر دو سوی تصاویر او حسی است اما عنصر خیال شعر او را به عالیترین سطوح شعری قرار داده است. در نهایت آنکه علیرغم زبان تند و گزندهاش در مواجهه با مردم نادان و ناصبیان، وی به شدت اهل مدارا و رأفت و در یک کلام جوانمرد است.
عنوان کتاب برگرفته از یکی از سرودههای ناصرخسرو است:
درجی است ضمیرش نه که گنج است
پُر گوهر گویا و زر بویا
نشر ترفند این اثر را در 396 صفحه منتشر کرده و در دسترس علاقهمندان به ادبیات کلاسیک قرار داده است.
انتهای پیام/