شهر اسلامی چه ویژگی‌هایی دارد؟

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، از زمانی که شهرها پدید آمدند و فیلسوفان به آرمان‌شهر فکر کردند، نظریات زیادی در مورد آن ارائه شده است. از میان آرمان‌شهرها، شهر اسلامی هم با وجود مفاهیم متعالی دین اسلام مورد تعمق و تفکر قرار گرفت و پیوسته نیز از دو جهت مورد انکار قرار می‌گرفت؛ جهت اول عدم مصداق عینی برای آن و دیگری، حاکمیت فکر غربی بر متفکرین این عرصه آن را غیر قابل تصور می‌ساخت.

همواره شهر به دو گونه نگاه می‌شد: نگاه «صورت‌گرا» که نگاهی پوسته‌ای و ظاهری به شهر است و دیگری، نگاه «ساختارگرا» که شهر را با عناصر و کالبد آن معرفی می‌کند. اما در این میان، نگاه سومی هم وجود دارد که مجموع اقدامات شهری را زاییده فرهنگ و باورهای اسلامی دانسته که نگاه «محتواگرایانه» به شهر است. در این نگاه شهر همانند قالبی برای محتوا و مفاهیم اسلامی تبیین می‌شود.

در تعریف شهر اسلامی با رویکرد محتواگرا، مفاهیم و باورها جامه عمل پوشیده‌اند. این مفاهیم، محتوای کالبدی‌اند که از پیشینه تاریخی، فرهنگی و اقلیمی بستر خود نشات گرفته‌اند. 

گروه پژوهشی تاریخ و تمدن دانشگاه معارف اسلامی با اذعان به ضرورت تشریح این دیدگاه، انتشار کتاب «مدینه النبی الگوی شهر اسلامی» را در دستور کار قرار داد. این کتاب در صدد معرفی مؤلفه‌ها و شاخصه‌های محتوایی شهر اسلامی است که مدینةالنبی به مثابه الگوی مطلوب تاریخی مورد کاوش و بررسی قرار گرفته است. 

نتایج حاصل از تحلیل و ترکیب داده‌های جمع‌آوری شده در این کتاب نشان می‌دهد که «توحید»، «قبله و جهت»، «سِلم و سلام» و «وسعت و برکت» از مهمترین ارکان شهر اسلامی است.

نویسنده کتاب «مدینةالنبی الگوی شهر اسلامی» حجت‌الاسلام رضا کرمی، دانش‌آموخته حوزه علمیه قم، مقطع ارشد دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت و دکترای تاریخ و تمدن اسلامی است و سالیان متمادی در عرصه معماری و شهرسازی به فعالیت و تحقیق پرداخته است. مؤلف در این اثر ضمن ارائه دیدگاه‌های مختلف، به مؤلفه‌های شهر اسلامی با گریز به نمونه تاریخی آن می‌پردازد.

نشر معارف کتاب حاضر را در 248 صفحه و با قیمت 35 هزار تومان منتشر کرده است. علاقه‌مندان برای تهیه این اثر می‌توانند به اینجا مراجعه کنند.

انتهای پیام/