به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، با وجود تغییرات آب‌وهوایی و بارش‌های کوتاه‌مدت همچنان ذخیره سدها به میزان مطلوبی نرسیده و این در حالی است که به‌گفته کارشناسان با جمع‌آوری آب‌ها در مناطق پربارش می‌توان بسیاری از مصارف آبی را کاهش داد. اما متأسفانه سدها نیز بدون دید جامع‌گرایانه بنا می‌شوند و با آبادی یک مکان، ویرانی چندین مکان دیگر را به‌همراه دارند. بارش‌های امسال باعث شده سدهای خاکی مانند خمیران، گلپایگان و کمانه در سمیرم سرریز شوند اما اینها تنها در مدت کوتاه قابل استفاده هستند و حجم آب ذخیره در آنها به‌دلیل وسعت زیاد سریع تبخیر می‌شود.

حال آنچه اهمیت دارد لزوم صحیح مدیریت منابع آبی است، تا در زمان بارش‌های کوتاه‌مدت شدید به‌راحتی این آب‌ها از دست نرود. حسن ساسانی، معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای اصفهان با اشاره به کاهش 48درصدی میزان بارش‌ها نسبت به سال گذشته به خبرنگار تسنیم گفت: میزان بارش‌ها در چلگرد و کوهرنگ در استان چهارمحال و بختیاری از اول سال آبی مهرماه تا کنون یک‌هزار و 167 میلی‌متر و سال گذشته در چنین روزی مجموع بارش‌ها 2 هزار و 124 میلی‌متر بوده است.

وی در ادامه افزود: میزان متوسط بلندمدت یک‌هزار و 335 میلی‌متر و در میزان بارش‌ها نسبت به متوسط بلندمدت 17 درصد با کاهش بارش مواجه بوده‌ایم.

معاون شرکت آب منطقه‌ای اصفهان میزان حجم ذخیره سد زاینده‌رود تا به امروز را 617 میلیون مترمکعب عنوان کرد و گفت: بارش‌ها در سرشاخه زاینده‌رود کمتر از حد نرمال بوده اما در حوزه شهری اصفهان بارش‌ها معمولی و می‌توان گفت نرمال بوده است. سدهای خمیران، گلپایگان، کمانه در سمیرم سرریز شده‌اند و برخی سدها مانند حنا در سمیرم حدود 25 درصد آبگیری شده است.

چرا زاینده‌رود ذخیره آبی مناسبی ندارد؟

مهدی بصیری، عضو هیئت علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با بیان اینکه با وجود بارش‌های کوتاه‌مدت همچنان سد زاینده‌رود وضعیت مناسب و ذخیره کافی ندارد، اظهار داشت: علت آن برمی‌گردد به 530 نقطه بندزده که در بالای سد و قسمت آبخیزداری سد زاینده‌رود قرار دارند و در واقع مسیر آبراهه‌ها را بند زده‌اند و آب باران را در این بندها نگه می‌دارند؛ در نتیجه آب بارانی که در این بند‌ها و سدهای کوچک نگهداری می‌شود به سد زاینده‌رود نمی‌رسد.

وی با اشاره به دیگر دلایل کاهش ذخیره سد زاینده‌رود با وجود افزایش بارش‌های کوتاه‌مدت گفت: این آب‌ها بیشتر و زودتر تبخیر می‌شود و یا با آنها کشاورزی صورت می‌گیرد تا منابع طبیعی تأمین شود و با استفاده از آن کشت داشته باشند. اما مسئله دیگر افزایش مصارف آب در حوزه زاینده‌رود است. از طرفی هم پمپ‌های زیادی در مسیر رودخانه تعبیه شده و آب رودخانه برای درختکاری‌های اطراف زاینده‌رود و توسعه باغات اطراف آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بصیری توسعه صنعت و مصرف آب در صنعت فولاد‌‌، آهن، مصارف شهری، توسعه فضای سبز و مصارف کشاورزی را با اینکه آب کشاورزان کمتر از حقابه گذشته داده می‌شود، از دیگر علل کاهش ذخیره آبی در سد برشمرد و خاطرنشان کرد: با وجود بارندگی در مناطق شهری و روستایی اگر بام خانه‌ها درست طراحی و ساخته شده بود می‌شد آب آنها را به‌وسیله لوله یا تانک ذخیره برای فضای سبز منزل، دامداری و مصارف دیگر ذخیره کرد تا از هدررفت آن با ورود به سیستم فاضلاب جلوگیری شود.

یک آبادی در مقابل 5 ویرانی

وی تصریح کرد: سدهای خاکی به‌دلیل اینکه مصرفی برای شرب از آنها برداشت نشده ذخیره خوبی داشته‌اند؛ این در حالی است که همه سدها تقریباً یک مکانی را آباد و در مقابل 5 مکان را خراب و خشک می‌کنند، برای مثال سد خمیران مناطق و چاه‌های زیردست و رودخانه مرغاب را خشکانده است. در گذشته قنات و منابع زیرزمینی به‌وسیله این رودخانه تأمین می‌شد که در حال حاضر به‌وسیله احداث این سد و خشکیده شدن رودخانه این اتفاق عملی نمی‌شود و تنها 4 روستا از آن استفاده می‌کند و بقیه محروم شده‌اند.

عضو هیئت علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان با بیان اینکه سدهای خاکی سطح وسیعی دارند و بسیاری از آن تبخیر می‌شوند، گفت: متأسفانه جامع‌نگری در ایجاد سد وجود ندارد و حتی سد زاینده‌رود منابع زیرزمینی آب در حوزه زاینده‌رود را به نابودی کشانده است.

به گزارش تسنیم، بارش‌های کوتاه‌مدت در زمان کمی می‌تواند مخزن سد‌ها به‌ویژه سدهای خاکی برای مصارف کشاورزی و تأمین منابع زیرزمینی را پُر کند و چه‌بسا بسیاری از سدهای خاکی احداث‌شده بدون برنامه‌ریزی تنها به آبادی یک منطقه کمک کرده است، بنابراین برای مصرف بهینه و درست از این بارش‌ها در شرایطی که ذخیره سدها میزان مطلوبی را نشان نمی‌دهد باید چاره‌ای اندیشید.

انتهای پیام/169/ی+