به گزارش خبرنگار خبرگزاری تسنیم، در نشست علنی امروز (سهشنبه 20 اردیبهشت) مجلس شورای اسلامی، سوال جلال محمودزاده نماینده مهاباد از حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه مورد درباره دلیل عدم اعلام نظر رسمی در رابطه با سدسازی بیرویه دولت ترکیه روی رودخانه های مرزی دجله و ارس بررسی شد.
در نهایت پس از توضیحات وزیر مربوطه، محمودزاده به صورت مشروط از توضیحات وی قانع شد.
محمودزاده گفت: اگر وزیر امور خارجه قول بدهد که گزارشات دو ماهه و سه ماهه از روند پیگیری این موضوع بسیار مهم به رئیس مجلس و کمیسیون تخصصی کشاورزی بدهد، قانع خواهم شد.
محمود عباس زاده مشکینی در جلسه علنی گزارش سوال جلال محمودزاده نماینده مهاباد از وزیر امور خارجه را به شرح زیر قرائت کرد:
بازگشت به نامه 1519929 مورخ 26/6/1400 گزارش کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در خصوص سوال ملی جلال محمودزاده از وزیر امور خارجه به شرح زیر ارسال میشود.
دلیل عدم اعلام نظر رسمی در رابطه با سدسازی بیرویه دولت ترکیه روی رودخانههای مرزی دجله و ارس و عدم اعتراض نسبت به آن چیست؟
بر اساس این گزارش نتیجه بررسی این شد که در اجرای ماده 207 آییننامه داخلی مجلس شورای اسلامی، سوال فوق در جلسه رسمی مورخ 21/1/1401 کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی با حضور 20 نفر از اعضا از نمایندگان عضو کمیسیون، نماینده سوال کننده و وزیر امور خارجه مطرح و پس از استماع اظهارات طرفین و نظر به عدم اقناع نماینده سوال کننده از پاسخها و توضیحات ارائه شده وزیر، کمیسیون قلمرو سوال را ملی تشخیص داده و مستند به بند (3) ماده (207) آییننامه داخلی مجلس، گزارش سوال جهت اعلام وصول در اولین جلسه علنی ارسال میگردد.
به گزارش تسنیم، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه در پاسخ به سوال نماینده مهاباد، اظهار داشت: برای جمهوری اسلامی ایران قابل قبول نیست که کشور دوست و همسایه ما اقداماتی را در حوزه سدسازی انجام دهد که با توجه به شرایط زیست محیطی که در منطقه حاکم است، باعث ایجاد مشکلاتی برای مردم ما و منطقه شود.
وی افزود: من این موضوع را در ماه های گذشته حداقل سه بار در دو دیدار حضوری در نیویورک و تهران و در تماس تلفنی با وزیر امورخارجه ترکیه مطرح کردم و از وی خواستم تا به رسم همسایگی توجه جدی قرار دهد تا نسبت به سدسازی ها روی رودخانه ارس انجام دهد ، علی رغم اینکه هیچ قرارداد دوجانبه ای بین تهران و آنکارا از گذشته در موضوع همکاری های آبی وجود ندارد، ولی درخواستی را 4 ماه پیش از دولت ترکیه به عمل آوردیم مبنی بر اینکه یک کمیته مشترک آبی دوجانبه تشکیل دهیم تا بتوانیم نگرانی های این حوزه را برطرف کنیم تا مطمئن شویم سدسازی های ترکیه تاثیر منفی بر آب وارداتی به جمهوری اسلامی ایران ندارد.
وزیر امور خارجه کشورمان تاکید کرد: تا به اینجای کار مقامات ترکیه به ما اطمینان می دهند که سدسازی های ما اولاً در مناطق کوهستانی است و ثانیاً برای استفاده برقآبی است و در نشستی که با وزیر نیرو، کارشناسان و مسئولان این وزارتخانه داشتم، سوالات و ابهامات فراوانی مطرح شد. کارشناسان ما می گویند سدهایی که برای استفاده برقآبی مورد استفاده می گیرد، نیاز به مخزن های بزرگ و عمیق ندارد و تنها آب در سطحی جریان می یابد و توربین ها را به گردش در می آورد. من این موضوع را با آقای چاوش اوغلو مطرح و از ایشان خواستار پاسخ شدم، ایشان نیز گفتند که ما نیازی به این آبها نداشته و در تابستان آن را رها می کنیم، اما همچنان در این زمینه ابهامات جدی فنی و حقوقی برای ما وجود دارد، اما کار مهمی که توانستیم در 4 ماه گذشته انجام دهیم، برای اولین بار این بود که در طول تاریخ مباحث آبی با ترکیه، نسبت به تشکیل کمیته مرزی مشترک توافق کنیم.
امیرعبداللهیان با اشاره به سفر هیات کارشناسان وزارت خارجه و وزارت نیرو به ترکیه در قالب کمیته مرزی مشترک گفت: گفت وگوهای خوبی در قالب این سفر صورت گرفت و قرار است به زودی هیات متفاوتی از ترکیه در این رابطه به ایران سفر کند و همه اقدامات حقوقی، سیاسی و دیپلماتیک لازم در این موضوع بین ایران و ترکیه انجام شده و من از شما و نمایندگان به خاطر توجه به این موضوع تشکر می کنم.
همچنین جلال محمودزاده در تشریح سوال خود از وزیر امور خارجه گفت: دلیل عدم اعلام نظر رسمی وعدم اعتراض در رابطه سد سازی بی رویه دولت ترکیه بر روی رودخانه های مرزی دجله وارس چیست؟ چرا در رابطه با مفاد سند 25 ساله چین و20 ساله روسیه برای نمایندگان مجلس ومردم توسط وزارت امور خارجه شفاف سازی صورت نمی گیرد؟
نماینده مردم مهاباد در مجلس گفت: برخی از سخنان وزیر امور خارجه ارتباطی به سوالم نداشت و فقط وزیر محترم به بیان تشریح وضعیت موجود پرداخت.
وی با بیان اینکه پروژه داپ و گاپ که شامل احداث 22 سد و 13 نیروگاه برق آبی بر روی رودخانه های دجله و فرات است، گفت: با بهره برداری کامل از این سدها به زودی عراق، سوریه و ایران دچار خشکسالی و گردوغبار می شوند. رودخانه دجله و فرات که در عراق به یکدیگر می رسند و شط العرب را تشکیل می دهند هر دو از ترکیه سرچشمه می گیرند ولی در 2 پروژه داپ 8 سد مستقیما روی فرات و 6 سد روی دجله در حال احداث و یا احداث شده است.
محمودزاده عنوان کرد: حجم سدهای احداث شده بر روی دو رودخانه دجله و فرات یکصد و 20 میلیارد مترمکعب بوده و این در حالی است که آورد سالیانه این دو رودخانه بیشتر از 47 میلیارد مترمکعب نیست.
این نماینده مردم در مجلس تصریح کرد: سد آتاتورک که 75 درصد آب فرات را ذخیره می کند با ظرفیت 50 میلیارد مترمکعب معادل 650 سد ایران ظرفیت دارد؛ سد ایلیسو سه برابر بزرگترین سد ایران یعنی کرخه بوده و مانع ورود 56 درصد آب دجله و نابودی اراضی کشاورزی کشورهای منطقه است.
وی یادآور شد: این در حالی است که در حال حاضر نیز ترکیه در حال ساخت سد الجزره بوده که این سد نیز هورالعظیم را کاملا خشک می کند لذا می توان کشور ترکیه را عامل اصلی شکل گیری ریزگردها در منطقه دانست.
این نماینده مردم در مجلس تاکید کرد: متاسفانه ترکیه خود را مالک مطلق رودخانه های دجله و فرات می داند در حالی که آب رودخانه های بین المللی باید براساس حقآبه های بین المللی تقسیم شود. انفعال و ناتوانی دولت های ایران چه دولت آقای رئیسی و چه دولت آقای روحانی و مطلع نبودن از حقوق بین المللی حقآبه قانونی کشور باعث تهدید اکوسیستم و سلامت کشورمان شده است.
محمودزاده اضافه کرد: چرا نباید وزارت امور خارجه علیه دولت ترکیه در مجامع بین المللی اقدام نکند؛ چه کسی جوابگوی نسل های آینده کشور خواهد بود. اثرات مخرب سدسازی های دولت ترکیه کاملا مشخص است و این سدسازی ها زندگی مردم را به دلیل وقوع گردو خاک در سه استان کشور مختل کرده است.
وی افزود: متاسفانه سدسازی های ترکیه بر روی رودخانه های اروندرود و ارس، آب های ورود به هورالعظیم و کشورمان را دچار مشکل کرده است. کشور ترکیه با اجرای دو پروژه عظیم داپ و گاپ 10 پروژه آبی را به صورت افسارگسیخته از سرشاخه های رودخانه های ارس و کورا آغاز کرده و منجر به خشک کردن آب دجله، فرات و اروندرود شده است.
این نماینده مردم در مجلس اضافه کرد: پروژه های سدسازی ترکیه کشورهای منطقه و ایران را درگیر گرد و غبار کرده و ما شاهد اثرات مخرب سدسازی و تامین آب شرب، سدسازی و کشاورزی مردم در منطقه هستیم.
وی ادامه داد: براساس آمار وزارت جهاد کشاورزی، فقط در استان اردبیل بیش از یک میلیون دلار از منابع صندوق توسعه ملی برای مقابله با خشکسالی هزینه شده است بدون شک سرنوشت این پروژه ها با خطر جدی مواجه خواهد شد.
محمودزاده یادآور شد: وزارت خارجه نه تنها هیچ پیگیر جدی برای مقابله با این پدیده نکرده است بلکه در نشست بین المجالس بحرین که در 30 اردیبهشت ماه 1400 برگزار شد وقتی خانم دکتر پاشایی نماینده مردم مرند و جلفا نسبت به سدسازی های ترکیه بر روی آب های بین المللی تذکر داد و در این زمینه اعتراضی مطرح کرد، وزارت امور خارجه از طریق معاونت حقوقی خود یعنی آقای امیرعبداللهیان نماینده مذکور را مجبور به عذرخواهی از طرف های کشور ترکیه کردند در حالی که این حرکت ارزنده همکار ما می توانست آغاز یک حرکت برای مقابله با اقدامات خطرناک زیست محیطی ترکیه باشد که برخلاف عرف بین اللملی است.
عضو کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس اضافه کرد: متاسفانه کشور ترکیه یک سیاست عافیت طلبانه در قبال سیاست های سدسازی ترکیه در نظر گرفته و هیچ اقدامی در این زمینه انجام نداده است.
لازم به ذکر است محمودزاده در اواسط اظهارات خود ویدیویی در رابطه با آثار مخرب سدسازی های ترکیه تهیه کرده بود که در صحن علنی مجلس پخش شد.
انتهای پیام/