به گزارش خبرگزاری تسنیم ، در روزگاری نه‌چندان دور، گفت‌وگو میان افراد، محملی برای تبادل اندیشه، همدلی، و حل اختلافات به‌شمار می‌رفت. افراد، حتی در میانه‌ی اختلاف نظر، تلاش می‌کردند به‌جای حذف یا تحقیر یکدیگر، شنیدن را تمرین کنند و با پرسش، تعامل و حوصله، به نقطه‌ی مشترک برسند. اما به‌نظر می‌رسد که امروز، بسیاری از این ظرفیت‌های بنیادین انسانی، در سایه‌ی سرعت، فشار روانی و استیصال جمعی، به حاشیه رانده شده‌اند.

ما به‌تدریج فراموش کرده‌ایم که «گفت‌وگو»، چیزی فراتر از صرفاً حرف‌زدن است. آن‌چه در بسیاری از محافل، شبکه‌های اجتماعی، جلسات خانوادگی و حتی محیط‌های کاری به‌عنوان گفت‌وگو دیده می‌شود، بیشتر شبیه مونولوگ‌هایی‌ست که به‌طور هم‌زمان اجرا می‌شوند؛ گفتن بی‌وقفه، شنیده‌نشدن، قضاوت‌ شدن و گاهی حمله‌ور شدن به اندیشه‌ی دیگری، بدون درک عمق یا زمینه‌ی آن.

بسیاری از ما شنیدن را با منتظر ماندن برای نوبت صحبت اشتباه گرفته‌ایم. درحالی‌که شنیدن واقعی، مستلزم سکوتی توأم با توجه و احترامی بی‌قضاوت است؛ سکوتی که بستر درک فراهم می‌کند، نه صرفاً لحظه‌ای برای جمع‌آوری پاسخ و مخالفت.
در فرهنگ گفت‌وگو، ما نیاز داریم دوباره بپرسیم و کمتر فرض کنیم. لازم است نیت‌ها را نه بر مبنای بدبینی، بلکه بر اساس احتمال حسن‌نیت تعبیر کنیم. همچنین، باید بیاموزیم که گفت‌وگو، همواره قرار نیست به نتیجه‌ای فوری منجر شود. گاهی ارزش واقعی آن، در خودِ فرآیند تعامل و شکل‌گیری فهم متقابل نهفته است.

فراموش نکنیم که بخش مهمی از گره‌های اجتماعی، فرهنگی و حتی خانوادگی ما، ریشه در ناتوانی در گفتگو دارد؛ ناتوانی در شنیدن بدون پیش‌داوری، در بیان بدون تندی، و در همدلی بدون تملق. اگر خواهان جامعه‌ای با روابط پایدارتر و سالم‌تر هستیم، باید تمرین گفت‌وگو را از نو آغاز کنیم؛ گفت‌وگویی که در آن، زبان به‌جای سلاح، به ابزار فهم تبدیل شود و کلمات، نه برای تخریب، بلکه برای اتصال به‌کار گرفته شوند.

یادداشت از یگانه بهجت ، جامعه شناس 

انتهای پیام/