صنایع تبدیلی؛ حلقه گمشده کشاورزی شاهرود

به گزارش خبرگزاری تسنیم از شاهرود، شاهرود در سبد کشاورزی استان سمنان جایگاه برجسته‌ای دارد؛ به گونه‌ای که طبق گزارش‌ها سطح زیر کشت محصولات زراعی در این شهرستان حدود 11 هزار هکتار است که 6 هزار هکتار آن به کشت پاییزه و 5 هزار هکتار به کشت بهاره اختصاص دارد.  این در حالی است که بخش عظیمی از اراضی باغی نیز در این منطقه فعال است و سابقه کشت محصولات باغی، به‌ویژه انگور و زردآلو، به عنوان مزیت نسبی شهرستان شناخته می‌شود.

علاوه بر مساحت، آمار صادرات نیز نمایان‌گر ظرفیت بالقوه منطقه است: در سال گذشته 2 هزار و 825 تُن محصولات کشاورزی از شاهرود صادر شد که ارزش آن بالغ بر یک میلیون و 885 هزار دلار بوده است.  اما این میزان صادرات عمدتاً به صورت خام و بدون بسته‌بندی پیشرفته بوده و بخش عمده ارزش افزوده در زنجیره تولید از دست رفته است.

در سال‌های اخیر شاهرود با چالش‌های اقلیمی جدی مواجه بوده است. به عنوان مثال، 7 هزار و 360 هکتار از زمین‌های کشاورزی و باغی شهرستان در اثر سرمازدگی و تگرگ در فروردین و اردیبهشت آسیب دیده‌اند و تولید محصولات باغی نسبت به سال قبل تا حدود 30 درصد کاهش یافته است.  این امر نشانگر ضعف در تدابیر حمایتی و بیمه‌ای برای کاهش تأثیرات مخاطرات طبیعی است.

از سوی دیگر، مشکل تأمین آب و کمبود منابع آبی به یکی از گلوگاه‌های توسعه تبدیل شده است. پیش‌تر گزارش شده بود که شاهرود در فصل گرم با بحران کمبود آب شرب روبه‌رو می‌شود؛ شهر دارای 85 هزار و 100 مشترک آب است و برخی نشانه‌ها حاکی از این است که حدود 25 درصد شبکه تأمین آب با فشار پایین مواجه شده‌اند.  این معضل اگرچه بیشتر در حوزه شهری مطرح است، دامنه‌اش به کشاورزی و بهره‌برداری‌های آبی نیز کشیده می‌شود.

با لحاظ این داده‌ها، وضعیت کنونی شاهرود چالشی است اما نه بدون فرصت: ترکیب ظرفیت‌های زمین، تنوع محصولات زراعی و باغی، پتانسیل صادرات و همچنین وجود مشکلاتی نظیر ضعف صنایع تبدیلی، آسیب‌پذیری اقلیمی و محدودیت تأمین آب، همه نشان می‌دهد که استراتژی توسعه باید بر محور سرمایه‌گذاری هدفمند در صنایع تبدیلی، بهره‌گیری از انرژی‌های نو مانند نیروگاه‌های خورشیدی، اجرای طرح‌های آبیاری مدرن و بیمه کشاورزی متمرکز باشد.

محمدحسن آصفری در حاشیه جلسه بررسی مشکلات بخش کشاورزی و تشکل‌های صنفی این حوزه که با حضور اعضای هیئت‌مدیره اتاق اصناف برگزار شد، ذر گفت و گو با خبرنگار تسنیم در شاهرود ،اظهارداشت: فعالیت‌های کشاورزی محور اصلی رشد اقتصادی کشور است و صنایع وابسته به آن نقش تعیین‌کننده‌ای در پایداری این بخش دارند.

وی با بیان اینکه پیوند بخش صنعت با کشاورزی از طریق ایجاد واحدهای فرآوری و بسته‌بندی، تحولی چشمگیر در اقتصاد کشاورزان ایجاد می‌کند، اظهار داشت: صنایع تبدیلی و تکمیلی ضمن ارتقای کیفیت تولیدات، زمینه افزایش صادرات و حضور مؤثر در بازارهای داخلی و خارجی را فراهم می‌کند.

آصفری تصریح کرد: توسعه شاخه‌هایی همچون سورتینگ، فرآوری و بسته‌بندی محصولات کشاورزی می‌تواند باعث رشد صادرات و تثبیت جایگاه شاهرود در تولیدات باغی و دامی کشور شود.

وی با اشاره به ظرفیت‌های بی‌نظیر شاهرود در تولید انواع محصولات کشاورزی، باغی و دامی افزود: باوجود این توانمندی‌ها، ایجاد واحدهای تبدیلی هنوز در این شهرستان به‌صورت مطلوب محقق نشده و باید برای فعال‌سازی آن‌ها اقدام جدی صورت گیرد.

 

فرماندار شاهرود یادآور شد: احداث پایانه صادراتی انگور از جمله طرح‌هایی است که در جریان سفر رئیس‌جمهور به استان مطرح خواهد شد و اجرای آن می‌تواند تحولی بزرگ در حوزه صادرات محصولات کشاورزی منطقه ایجاد کند.

وی بیان کرد: اهمیت راه‌اندازی واحدهای تبدیلی در شاهرود از آن جهت دوچندان است که بخش قابل توجهی از محصولات کشاورزی این شهرستان هنوز به‌صورت خام به دیگر مناطق ارسال می‌شود، درحالی‌که با فرآوری و بسته‌بندی مناسب، می‌توان ارزش اقتصادی آن‌ها را چندین برابر کرد.

آصفری تأکید کرد: تأمین سوخت موردنیاز واحدهای گلخانه‌ای، چاه‌های آب و مرغداری‌ها از جمله موضوعاتی است که به‌طور جدی پیگیری می‌شود تا مانعی در مسیر تولید وجود نداشته باشد.

وی اضافه کرد: مشکلات مربوط به زمین پایانه صادراتی و احداث ساختمان صندوق توسعه کشاورزی نیز در دستور کار قرار گرفته و با همکاری دستگاه‌های مرتبط برطرف خواهد شد.

فرماندار شاهرود خاطرنشان کرد: با احداث نیروگاه‌های خورشیدی در بخش کشاورزی، می‌توان ناترازی انرژی و آسیب به محصولات را کاهش داد و پایداری تولید را تضمین کرد.

آصفری در پایان از کشاورزان، شرکت‌های تولیدی و سرمایه‌گذاران خواست تا از طرح راه‌اندازی فرودگاه بین‌المللی شهدای شاهرود حمایت کنند و گفت: بهره‌برداری از این فرودگاه مسیر صادرات محصولات کشاورزی را هموار و منافع حاصل از آن را به مردم و شهرستان بازخواهد گرداند.

از همین رو باید گفت:شاهرود در سبد کشاورزی استان سمنان جایگاه برجسته‌ای دارد؛ به گونه‌ای که طبق گزارش‌ها سطح زیر کشت محصولات زراعی در این شهرستان حدود 11 هزار هکتار است که 6 هزار هکتار آن به کشت پاییزه و 5 هزار هکتار به کشت بهاره اختصاص دارد.  این در حالی است که بخش عظیمی از اراضی باغی نیز در این منطقه فعال است و سابقه کشت محصولات باغی، به‌ویژه انگور و زردآلو، به عنوان مزیت نسبی شهرستان شناخته می‌شود.

علاوه بر مساحت، آمار صادرات نیز نمایان‌گر ظرفیت بالقوه منطقه است: در سال گذشته 2 هزار و 825 تُن محصولات کشاورزی از شاهرود صادر شد که ارزش آن بالغ بر یک میلیون و 885 هزار دلار بوده است.  اما این میزان صادرات عمدتاً به صورت خام و بدون بسته‌بندی پیشرفته بوده و بخش عمده ارزش افزوده در زنجیره تولید از دست رفته است.

در سال‌های اخیر شاهرود با چالش‌های اقلیمی جدی مواجه بوده است. به عنوان مثال، 7 هزار و 360 هکتار از زمین‌های کشاورزی و باغی شهرستان در اثر سرمازدگی و تگرگ در فروردین و اردیبهشت آسیب دیده‌اند و تولید محصولات باغی نسبت به سال قبل تا حدود 30 درصد کاهش یافته است.  این امر نشانگر ضعف در تدابیر حمایتی و بیمه‌ای برای کاهش تأثیرات مخاطرات طبیعی است.

از سوی دیگر، مشکل تأمین آب و کمبود منابع آبی به یکی از گلوگاه‌های توسعه تبدیل شده است. پیش‌تر گزارش شده بود که شاهرود در فصل گرم با بحران کمبود آب شرب روبه‌رو می‌شود؛ شهر دارای 85 هزار و 100 مشترک آب است و برخی نشانه‌ها حاکی از این است که حدود 25 درصد شبکه تأمین آب با فشار پایین مواجه شده‌اند.  این معضل اگرچه بیشتر در حوزه شهری مطرح است، دامنه‌اش به کشاورزی و بهره‌برداری‌های آبی نیز کشیده می‌شود.

با لحاظ این داده‌ها، وضعیت کنونی شاهرود چالشی است اما نه بدون فرصت: ترکیب ظرفیت‌های زمین، تنوع محصولات زراعی و باغی، پتانسیل صادرات و همچنین وجود مشکلاتی نظیر ضعف صنایع تبدیلی، آسیب‌پذیری اقلیمی و محدودیت تأمین آب، همه نشان می‌دهد که استراتژی توسعه باید بر محور سرمایه‌گذاری هدفمند در صنایع تبدیلی، بهره‌گیری از انرژی‌های نو مانند نیروگاه‌های خورشیدی، اجرای طرح‌های آبیاری مدرن و بیمه کشاورزی متمرکز باشد.انتهای پیام/