خبرگزاری تسنیم ـ  مهدی عامری*؛ سخن از الهیات فاطمی، یعنی تأکید بر نظام فکری و عملی حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها که بر پایه عصمت، توحید، اعتقاد به نبوت و امامت و باور به معاد شکل گرفته است. این الهیات، ایمان آگاهانه را با مسئولیت اجتماعی، عدالت و مقاومت در برابر تحریف و ظلم پیوند می‌دهد. حضرت زهرا(س) با خطبه مشهور خود، نخستین اعتراض الهیاتی–سیاسی پس از رحلت پیامبر را مطرح کردند. این اعتراض نه تنها دفاع از حق شخصی ایشان بود، بلکه اقدامی به نفع مردم، تاریخ و امت بود تا جامعه بتواند با امام حق همراه شده و به سعادت واقعی دست یابد. از این منظر، می‌توان گفت هر اقدام حضرت فاطمه(س) مبتنی بر باور خاصی است که از این به الهیات فاطمی تعبیر می‌کنیم.

الهیات فاطمی و ایمان آگاهانه

حضرت زهرا(س) دارای عصمت بودند و تمام افعال و گفتار ایشان مبتنی بر وظیفه و ایمان آگاهانه شکل می‌گرفت؛ ایمانی که مسئولیت اجتماعی و سیاسی می‌آورد و مبنای تصمیم‌گیری و اعتراض ایشان بود.

خطبه حماسی نمونه‌ای کامل از این الهیات است؛ خطبه‌ای که هم توحید دارد، هم نبوت، مسأله امامت را بررسی می‌کند و فلسفه تشریع احکام و دستورات اسلام را بیان می‌کند، گویا که طرف مقابل چیزی از اسلام نمی‌داند و از این رو به دنبال تحریم و غصب بود. اعتراض حضرت، نه واکنش احساسی، بلکه اعتراض متعهدانه، مسئولانه و به نفع امت بود.

غصب فدک؛ شرک عملی و ظلم سیاسی

حادثه فدک تنها نزاع مالی نبود، بلکه نماد غصب حق، تحریف دین و شرک عملی بود. قدرت سیاسی می‌خواست با مصادره فدک و تحریم اقتصادی، صدای عدالت و ولایت را خاموش کند و جامعه را از توان دفاع از حق تهی سازد. سکوت در برابر این ظلم، مشارکت در ظلم و تجاوز به حقوق مردم بود. الهیات فاطمی نشان می‌دهد که ایمان آگاهانه، مسئولیت اجتماعی و سیاسی می‌آورد و اعتراض حضرت زهرا(س) دفاع از مسیر هدایت امت و تضمین سعادت تاریخی جامعه بود.

توحید؛ اساس الهیات اعتراض

در خطبه فدکیه، حضرت زهرا(س) سه رکن اساسی الهیات فاطمی را تحلیل کردند: 1. توحید: هیچ قدرتی جز خدا حق تشریع و مالکیت ندارد و هر غصب، نقض توحید عملی است. 2. نبوت: فلسفه بعثت پیامبر برای اقامه حق و بازگرداندن عدالت است و خطبه اشان نبوت را مأموریت سیاسی و اجتماعی نیز می‌داند. 3‌. امامت: تداوم ولایت و هدایت الهی است؛ جامعه بدون امام در معرض پراکندگی و سلطه قدرت‌های نامشروع قرار می‌گیرد.

استمرار الهیات اعتراض!

در دوران معاصر، قانون کاپیتولاسیون بازتولید همان منطق غصب فدک بود. این قانون، حقوق ملت‌ها را در سرزمین خود سلب و استقلال سیاسی را تهدید می‌کرد. اعتراض امام خمینی(ره) به این قانون، پیوند مستقیم با الهیات فاطمی داشت؛ همانطور که حضرت زهرا(س) منطق غاصبان را در مسجد برملا ساخت، امام نیز منطق سلطه و تحریف قانون را افشا کرد و جامعه را نسبت به خطر وابستگی و ظلم هوشیار نمود.

از تبعید امام در سال 1343 تا تسخیر لانه جاسوسی در 1358، خط فکری واحدی جریان داشت: نفی سلطه، تحریم و وابستگی و بازگرداندن عزت و کرامت الهی به ملت.

جوانان مؤمن در این روز، فریاد فاطمی را بازتولید کردند: حق ملت‌ها فروختنی نیست. این اعتراض، دفاع از استقلال، عدالت و مسیر هدایت امت بود. به بیان دیگر، 13 آبان تجلی الهیات فاطمی در عصر رسانه، سیاست و تحریم‌های اقتصادی مدرن است و نشان می‌دهد که جهاد تبیین و اعتراض، همواره در خدمت مردم، امت و تاریخ بوده است.

تحریم‌های امروز؛ تکرار همان منطق

تحریم اقتصادی ملت‌های مؤمن، شکل جدید همان سیاست غصب و تحریم است. در ظاهر، محدودیت مالی است، اما در باطن، تلاش برای خاموش کردن صدای ایمان و استقلال ملت‌ها است. ایستادگی رهبر و ملت ایران در برابر این ظلم آشکار برگرفته از الهیات فاطمی مبتنی بر توحید است.

خطبه حضرت زهراسلام‌الله‌علیها، نخستین نمونه جهاد تبیین بود؛ اعتراض و مطالبه عقلانی، متعهدانه و مسئولانه به ظلم و تحریف. فاطمه(س) نشان داد که ایمان بدون حضور فعال در عرصه عدالت و دفاع از حق، ناقص است. امروز نیز جهاد تبیین ادامه همان الهیات فاطمی است؛ بازتولید منطق اعتراض در رسانه و سیاست، مقابله با تحریف دین و ظلم اقتصادی و سیاسی، احیای توحید عملی و استقلال فکری امت.

*استاد حوزه علمیه تهران

انتهای پیام؟