ایران باید به قطب علمی جهان جنوب تبدیل شود/ مأموریت سه‌گانه دانشگاهیان در گام دوم انقلاب

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، محمدرضا مردانی، با تأکید بر اینکه نخبگان، نگاهبانان عقل و عقل جمعی جامعه هستند، گفت: اگر جامعه نخبگانی دچار تفرقه و واگرایی شود، یقیناً بنیان اندیشه ملی در آن کشور فرو می‌ریزد.

وی در ادامه با بیان اینکه در فضای کنونی کشور بیش از هر زمان دیگری به انسجام فکری و گفت‌وگوی عالمانه نیاز داریم، ادامه داد: اختلاف نظر اگر در مدار انسانی و عقلانیت باشد، یقیناً قدرت است، اما اگر در مدار تفرقه و نفرت قرار گیرد، سرمایه ملی را می‌سوزاند.

رئیس سازمان بسیج اساتید کشور با انتقاد از رویکرد برخی اشخاص سیاسی، تصریح کرد: متأسفانه شاهدیم یکی می‌گوید موشک و هسته‌ای را رها کنید، آن یکی می‌گوید رفراندوم برگزار کنید، و دیگری ادعا می‌کند مردم در جنگ باید در کنار مردم می‌ایستادند، نه در کنار حاکمیت. این همان سرمایه‌ سوزی است که نتیجه آن، خسران برای ملت ایران خواهد بود.

وی با بیان اینکه دانشگاه را باید میدان گفت‌وگوی تمدنی دانست و نه میدان نزاع سیاسی، افزود: وظیفه استادان تنها تدریس در کلاس نیست، بلکه مشارکت در تصمیم‌‌سازی‌‌های کلان و اصلاح گفتمان عمومی جامعه است.

مردانی نقش‌های متعددی برای نخبگان برشمرد و گفت: نخبگان می‌توانند به عنوان تحلیلگر و هشداردهنده در برابر خطاهای راهبردی عمل کنند، واسطه اعتماد میان مردم و حاکمیت از طریق علم و منطق باشند و در نهایت، معمار فکری آینده ایران با تربیت نسل مومن، پویا و خودباور.

وی با اشاره به تحولات جهانی، خاطرنشان کرد: این روزها نشانه‌های نظم جدید جهانی پیداست. نبرد بین قدرت‌های بزرگ درگرفته و آینده جهان در حال بازتعریف است. در این دوره، هیچ ابرقدرتی توان تحمیل هژمونی مطلق خود را ندارد و هر منطقه خود به کانون تصمیم‌گیری تبدیل می‌شود.

رئیس سازمان بسیج اساتید کشور، کشور سودان را نمونه‌ای از این عرصه آزمایش نظم جدید جهانی خواند و نتیجه‌گیری کرد: سودان به ما یادآوری می‌کند که اگر ملت‌ها نتوانند علم و فناوری را با هویت و سیاست ملی خود تلفیق کنند، طعمه این تحولات خواهند شد. برای ایران، این یک درس راهبردی است.

وی با تشریح نقش دانشگاه‌ها در نظم جدید جهانی، اظهار کرد: کشورها اگر بتوانند از علم برای ساختن ساختار بومی قدرت استفاده کنند، از مصرف‌کننده امنیت به تولیدکننده امنیت بدل خواهند شد. از این منظر، دانشگاه‌های ایران باید مطالعات آفریقا را جدی بگیرند؛ چرا که تحلیل آینده امنیت غذایی، انرژی و فناوری در جهان بدون شناخت آفریقا ممکن نیست.

مردانی جهان آینده را جهان دانایی جنوب خواند و افزود: جهان آینده، جهانی است که ملت‌های آن از دل فقر و جنگ، مسیر استقلال علمی را می‌جویند.

وی با انتقال بحث به قلب تحولات منطقه، یعنی غزه و جنوب لبنان، تأکید کرد: آنچه امروز در غزه می‌گذرد، صرفاً یک درگیری نظامی نیست؛ این برخورد دو تعریف از انسان و کرامت انسانی است. در روزهایی که بسیاری از رسانه‌ها خاموش بودند، ملت‌ها بیدار ماندند و فریاد عدالت سر دادند. این به معنای آغاز جنگ معناها است. جنگی که در آن برنده، کسی است که بتواند روایت عادلانه‌ تری از انسان ارائه دهد.

رئیس سازمان بسیج اساتید کشور غزه امروز را نه فقط جغرافیای مظلومیت، که نقشه بیداری انسان معاصر توصیف کرد و خطاب به دانشگاهیان گفت: وظیفه دانشگاه‌ها در این برهه، دوچندان است؛ بازسازی علمی و فکری پس از جنگ، تبیین رسانه‌ای واقعیت‌ ها و عدالت، و طراحی مدل‌های امنیت انسانی برای دوران صلح.

وی با اشاره به تغییر ماهیت قدرت در قرن بیست‌ویکم، گفت: اگر در قرن بیستم قدرت با سلاح تعریف می‌شد، امروز قدرت در دست ملت‌هایی است که معنا می‌سازند. جنگ امروز، جنگ نرم، جنگ شناختی و نبرد بی‌سابقه بر سر مغزها ست.

مردانی به رقابت چین و آمریکا اشاره و خاطرنشان کرد: رقابت این دو ابرقدرت امروز تنها بر سر اقتصاد یا فناوری نیست، بلکه بر سر تألیف آینده علم است. چین علم را در خدمت تمدن شرقی می‌خواهد و آمریکا در چارچوب لیبرالیسم فردگرا. اما پرسش بزرگ، جایگاه ما در این نبرد است.

وی راه حل ایران را اینگونه ترسیم کرد: ما باید مدل سوم علم را عرضه کنیم؛ علمی که از اخلاق و عدالت جدا نیست، در خدمت انسان است نه بازار مستکبران، و بر کرامت انسانی استوار است نه صرفاً بر منفعت. اگر جهان شرق و غرب در رقابت فناوری هستند، یقیناً ایران باید پرچمدار رقابت معنا باشد. مرجعیت علمی آینده از آن ملت‌هایی است که بتوانند فناوری را با ارزش‌های متعالی پیوند بزنند و این همان مأموریتی است که مقام معظم رهبری در گام دوم انقلاب بر دوش دانشگاهیان نهاده است.

وی با اشاره به تحولات آمریکای لاتین، از شکل‌گیری صف‌آرایی جدیدی میان قدرت‌ها در آن منطقه خبر داد و آن را نشانه‌ای دیگر از گذار به نظم جهانی چند قطبی دانست.

رئیس سازمان بسیج اساتید کشور با اشاره به بازگشت جهان جنوب به صحنه تاریخ، اظهار کرد: رقابت قدرت‌های بزرگ در حوزه انرژی و نفوذ، نشان از بیداری ملت‌هایی دارد که قرن‌ها تحت سلطه بودند. این فرصتی استثنایی برای ایران است تا با انتقال تجربیات علمی و فناوری بومی، به یکی از قطب‌های حقیقی جهان جنوب تبدیل شود.

وی با ارائه راهکار عملی به جامعه نخبگانی تأکید کرد: راه‌اندازی شبکه‌های پژوهش مشترک با کشورهای همسو در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین و ترویج دیپلماسی علمی، باید در دستور کار قرار گیرد. در عصر حاضر، دانایی مهم‌ترین ابزار نفوذ فرهنگی است و هر کشوری که بتواند روایت پیشرفت خود را جهانی کند، صاحب قدرت نرم خواهد بود.

مردانی با تبیین مأموریت استادان در راستای بیانیه گام دوم انقلاب، خاطرنشان کرد: وظیفه استاد سه چیز است: حفظ امید در جامعه علمی، تربیت انسان کارآمد و مؤمن، و اتصال علم به عرصه‌های تصمیم‌سازی و حکمرانی. اگر دانشگاه در مسیر پیشرفت نباشد، ناخواسته به مانعی برای توسعه تبدیل می‌شود.

وی با گرامیداشت یاد شهید چمران، از حاضران خواست: بیایید با شهدا پیمان ببندیم که علم را از حاشیه به متن حکمرانی بازگردانیم، دانشگاه را از مدرک‌گرایی به تمدن‌ سازی تبدیل کنیم، و چراغ ایمان را در این مسیر روشن نگه داریم. آینده از آن ملت‌هایی است که با امید می‌اندیشند و با علم ایستادگی می‌کنند.

انتهای پیام/174