حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسن خیری، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی قم، در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه و روحانیت خبرگزاری تسنیم، درباره الگوی مطلوب کنشگری اجتماعی در حوزه علمیه پیشرو گفت: برای کنشگری موفق، شناخت نیازهای روز، ابزارهای اثرگذاری و وضعیت تبلیغ و هویت‌سازی بسیار مهم است؛ در این زمینه هم به نظم ساختاری نیاز داریم و هم نظم رفتاری.

رییس انجمن مطالعات اجتماعی حوزه با بیان اینکه در نظام اسلامی طبعا ساماندهی نظم رفتاری بر عهده حوزه علمیه به عنوان یک کنشگر فعال اجتماعی سیاسی است، افزود: دروس حوزه باید متناسب با شرایط و نیازهای روز جامعه جهت‌دهی شود و نیرو تربیت کند؛ در زمینه تبلیغ نیز ضمن حفظ تبلیغ سنتی در منبر و مسجد، نباید از بسترهای جدید تبلیغ از جمله در فضای مجازی غافل شد.

لوازم تعامل کنشگران حوزوی با نهادهای مدنی

خیری ادامه داد: هویت امروز با رسانه‌ها و جنگ نرم شکل می‌گیرد و حوزه نمی‌تواند نسبت به تربیت کنشگر فعال در این عرصه بی‌تفاوت بماند البته این مهم باید همراه با توجه به انسجام‌بخشی و یکپارچگی فضای رسانه‌ای باشد نه به صورت تافته جدابافته از دیگر کنشگران رسانه؛ تبادل اطلاعات و یکپارچگی به منظور هم‌افزایی برای ارائه روایت اول لازم است.

رییس دانشگاه آزاد اسلامی قم طلاب فاضل فعال در عرصه رسانه را نقطه تلاقی دین و دانش دانست و گفت: اگر فضل و اخلاق نباشد، خود طلبه دچار استحاله هویتی و فرهنگی می‌شود؛ از طرفی لازمه کنشگری مؤثر، تعامل با نهادهای دولتی و مدنی است که در این مسیر گذشته از خودسازی، روح معنویت، اخلاص، صداقت و رعایت حریم دیگران می‌تواند وجه تمایز طلاب باشد.

وی افزود: همچنین در این زمینه، بلوغ و پختگی لازم است؛ الزامی نیست که در فضای مجازی و تعاملات دولتی و غیره همه جا حضور داشته و اظهار نظر کنیم؛ حرکت باید آهسته ولی با پختگی و پیوسته باشد. اعتمادسازی نیز از نکات مهم تعامل است؛ در غیر این صورت حتی اگر حرف ما را متوجه شوند، پذیرش نخواهند داشت؛ وظیفه اصلی حوزویان، تقویت نظام اسلامی است و هر جا نقدی داشتیم باید سازنده و با نیت خیرخواهی باشد؛ مخاطب چه دولت و چه مردم باید مطمئن شوند که ما خیرخواهشان هستیم.

خیری با تأکید بر لزوم تکثر و استفاده از همه دیدگاه‌ها رهیز از چهره‌سازی خاص در فعالیت رسانه‌ای حوزویان اشاره و ابراز کرد: در زمینه قالب نیز ما تاکنون در مباحث رسانه، اغلب خطابه‌های منبر را به رسانه آورده‌ و هنوز نتوانسته‌ایم بُعد هنری و محتوایی و رسانه ای را با هم مرتبط کنیم به نحوی که هنر به خدمت محتوا بیاید و از طریق رسانه عرضه شود. بنابراین مراقبت مداوم از پشتوانه‌های محتوایی چه به صورت مکتوب و چه افراد خبره و اندیشمند ضرورت دارد.

ضرورت تحول فقه مبتنی بر فقه جواهری

رییس دانشگاه آزاد قم درباره قدرت پاسخگویی فقه معاصر به مسائل امروز گفت: فقه ما با همه پختگی‌اش مربوط به شرایط خاص زمان خود و بیشتر فقه فردی و غیرحکمرانی بوده و لازم است متناسب با شرایط امروز، متحول شود چراکه امروز نیازمند فقه جامعه‌پرداز، تمدن‌ساز و مقابله‌کننده با دشمنان هستیم؛ امام خمینی فرمودند فقه ما فقه جواهری است اما خودشان تحولات شگرفی در عالم سیاست، فرهنگ، اجتماع، موضوع‌شناسی و... رقم زدند.  

وی با بیان اینکه امروز هرچه حوزه دارد استفاده می‌کند، سرمایه گذشته است در نتیجه مردم هنوز نگران این هستند که وام بانکی‌شان مشکلی نداشته باشد و ...، تصریح کرد: ادبیات جامعه امروز با گذشته فرق کرده است؛ جوان امروز که هویتی سیال و بازتابی دارد، بدون متقاعدشدن نسبت به احکام، تقلید نمی‌کند بنابراین تحول فقه لازم است؛ اما بر اساس خاستگاه آن یعنی فقه جواهری؛ البته کارهایی صورت گرفته ولی در حد نیاز جامعه نیست. 

توجه به فرایند کاربست هویت دینی در حکمرانی

رییس انجمن مطالعات اجتماعی حوزه با بیان اینکه حوزه علمیه به عنوان یک سرمایه اجتماعی باید مراقب کیان و هستی و آبروی خود باشد تا سرمایه‌سوزی نشود، در توضیح بزرگترین آسیب‌ها و خطرات در فرایند کاربست هویت دینی در حکمرانی گفت: باید از ورود ناپخته و بی‌اخلاص در مسائل دینی اعم از کارگزاری و حکمرانی حذر کرد؛ افرادی که دغدغه‌مند نیستند صرف داشتن تحصیلات حوزوی نباید سخنگوی دین و حوزه معرفی شوند.

 وی اضافه کرد: هم حرف و هم رفتار ما به عنوان یک کنشگر حوزوی باید درست و مبلغ دین خدا باشد؛ امروز بیش از هر زمان به فرموده امام صادق(ع) یعنی «کونوا دعاة الناس بغیر السنتکم» نیاز داریم وگرنه به جای خدمت، آسیب می‌زنیم. تخصص و فهم رسانه‌ای هم اگر نباشد، حرفمان نتیجه عکس خواهد داشت.

خبرنگار: زهرا شریعتی

انتهای پیام/