خبرگزاری تسنیم ـ طاهره مقنی مؤخر*؛ در تاریخ اسلام، دو مقطع تاریخی با شباهت‌های عمیق و عبرت‌آموز وجود دارد: یکی پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) و دیگری پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران. در هر دو دوره، خواص بی‌بصیرت و سران فتنه با رفتارهای خود، جامعه را از مسیر ولایت منحرف کردند و زمینه‌ساز ظلم به ولیّ خدا شدند. بررسی تطبیقی این دو مقطع، نه‌تنها برای فهم دقیق تاریخ، بلکه برای حفظ مسیر آینده انقلاب اسلامی ضروری است.

سقیفه؛ آغاز انحراف از ولایت الهی

پس از رحلت رسول خدا(ص)، در حالی که هنوز پیکر مطهر ایشان دفن نشده بود، گروهی از مهاجرین و انصار در سقیفه بنی‌ساعده گرد آمدند تا برای جانشینی پیامبر(ص)، تصمیم‌گیری کنند. این اقدام، با وجود تصریح‌های مکرر پیامبر درباره ولایت امیرالمؤمنین علی(ع)، نشان از بی‌بصیرتی خواص و غفلت از امر الهی داشت.

حضرت زهرا(س) در خطبه فدکیه، با بیانی کوبنده، این انحراف را افشا کرد. ایشان فرمودند: «آیا حکم جاهلیت را می‌طلبید؟ و چه کسی بهتر از خدا برای قومی که یقین دارند، حکم می‌کند؟» این جمله، نشان‌دهنده عمق انحرافی بود که با کنار زدن ولایت امام‌علی(ع) آغاز شد.

خواص بی‌بصیرت؛ تثبیت‌کنندگان فتنه

 در ماجرای سقیفه، برخی از خواص مانند سعد بن عباده، زبیر و حتی برخی از صحابه که سابقه درخشان داشتند، یا سکوت کردند یا دیر به میدان آمدند. این سکوت و تأخیر، موجب تثبیت خلافتی شد که بر خلاف نصّ الهی بود.

امام‌علی(ع) در این باره می‌فرماید: «صبر کردم در حالی که خار در چشم و استخوان در گلو داشتم» حضرت زهرا(س) نیز با حضور در خانه‌های مهاجر و انصار، تلاش کرد مردم را بیدار کند، اما بی‌بصیرتی خواص و ترس از قدرت حاکم، مانع از همراهی آنان شد.

 شهادت مظلومانه حضرت زهرا(س)، نتیجه مستقیم فتنه‌انگیزی خواص بی‌بصیرت و سران سقیفه بود. ایشان نه‌تنها از حق خود محروم شدند، بلکه با هجوم به خانه‌شان، حرمت اهل‌بیت شکسته شد. این حادثه، نقطه عطفی در تاریخ اسلام است که نشان‌می‌دهد چگونه انحراف از ولایت می‌تواند به ظلم به اهل‌بیت منجر شود.

 در منابع شیعه آمده است که حضرت زهرا(س) تا آخرین لحظه، با خطبه‌ها، گریه‌ها و اعتراض‌های خود، تلاش کرد حقیقت را روشن کند.

تطبیق تاریخی: فتنه پس از انقلاب اسلامی

در دوران معاصر، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بار دیگر شاهد فتنه‌ای مشابه بودیم. در فتنه 88، برخی از خواص که سابقه انقلابی داشتند، با بی‌بصیرتی و همراهی با جریان‌های معاند، زمینه‌ساز انحراف از مسیر ولایت فقیه شدند. رهبر معظم انقلاب بارها تأکید کردند که فتنه 88، نه اختلاف سیاسی، بلکه براندازی نرم بود. در این فتنه نیز، خواص بی‌بصیرت با سکوت، همراهی یا توجیه اقدامات فتنه‌گران، نقش مهمی در تضعیف نظام اسلامی داشتند. همان‌گونه که در سقیفه، خواص با سکوت خود، زمینه‌ساز انحراف شدند، در فتنه 88 نیز برخی با شعارهای فریبنده، مردم را از مسیر ولایت دور کردند.

بصیرت؛ کلید مقابله با فتنه

حضرت زهرا(س) در خطبه‌های خود، بارها بر روشنگری و تبیین حقایق تأکید کردند. ایشان با شجاعت، در برابر حاکمیت ایستادند و با بیان حق، تلاش کردند مردم را بیدار کنند. این روش، الگویی برای همه دوران‌هاست. در دوران معاصر نیز، رهبر انقلاب نیز با تأکید بر بصیرت، خواص را به هوشیاری دعوت کردند. ایشان در دیدار با مردم قم 1398 فرمودند: «اگر خواص در برابر فتنه‌ها سکوت کنند یا مسیر را اشتباه بروند، جامعه گمراه می‌شود... خسارت آن بر امت اسلامی جبران‌ناپذیر و بسیار سنگین خواهد بود.»

درس تاریخ اسلام در این واقعه‌ها واضح است: سکوت خواص در برابر ظلم، هم‌تراز با همکاری در ظلم است. جامعه‌ای که خواص آن بی‌بصیرت باشند یعنی نتوانند حق را از باطل تشخیص دهند یا در برابر باطل بایستند به‌سرعت از مسیر ولایت منحرف می‌شود. حضرت زهرا(س) در خطبه فدکیه و دیگر سخنانش، نه‌تنها به ظالمان، بلکه به سکوت‌کنندگان خطاب می‌کند و آنان را مسئول فاجعه رخ‌داده می‌داند.

در پایان، باید توجه داشت که بازگشت به مسیر ولایت، مستلزم بیداری خواص و اهل بصیرت است؛ کسانی که نه‌تنها حق را بشناسند، بلکه در برابر باطل بایستند، هرچند تنها و در برابر اکثریت باشند. این همان راهی است که اهل‌بیت(ع) در طول تاریخ پیموده‌اند و امروز نیز تنها راه نجات امت اسلامی از فتنه و انحرافات است.

*عضو تحریریه یادداشت حوزه علمیه خواهران استان قم

انتهای پیام/